Socjologia, społeczeństwo obywatelskie i państwo

Autor: Stanisław Kozyr-Kowalski

Rok wydania: 1999

Liczba stron: 375

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Seria: Socjologia nr 26

Uwagi - okładka z zatarciami, brzegi stron przykurzone, zagięta okładka

 

Treść tego erudycyjnego i niezwykle cennego poznawczo dzieła stanowi problem kształtowania się społeczeństwa obywatelskiego oraz przeobrażeń dokonujących się we współczesnych nowoczesnych państwach w świetle badań i refleksji socjologicznych. Za kluczową kategorię analityczną w nauce o przeobrażeniach zachodzących prawie we wszystkich krajach uważa autor problematykę własności. Drugą wszechstronnie omówioną w rozprawie dziedziną życia publicznego jest problematyka zróżnicowania społecznego. Można przewidzieć, że publikacja ta, rozpatrująca rzeczywistość społeczną w wymiarach uniwersalnych, będzie miała odkrywcze i inspirujące znaczenie.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp

WŁASNOŚĆ A ŚWIAT WSPÓŁCZESNY I POZORNA PRZESZŁOŚĆ

Socjologia teoretyczna a praktyka   /15

Społeczeństwo obywatelskie jako utopia i teoria socjologiczna   /16

Państwo a socjologia malkontencka i liryczna   /22

Naród a socjologiczne pojmowanie własności   /24

Nowa praca i nowa własność intelektualna a neoklasycyzm socjologiczny   /27

Metody zawłaszczania starej i nowej myśli klasycznej   /32

Literatura   /36

Rozdział l

STANY A SPOŁECZEŃSTWO OBYWATELSKIE I PAŃSTWO

Hegel i neoklasycyzm socjologiczny   /39

Urzędnicy nie są sługami ani państwa, ani ludu   /48

Społeczeństwo obywatelskie, mieszczańskie i cywilne   /50

Urzędnicy a wielkie i małe stany społeczeństwa obywatelskiego i państwa   /52

Urzędnicy a stan średni i nowa klasa średnia   /57

"Klasa" jako wyraz wolności gospodarczej i obywatelskiej   /61

Stany w sensie archaicznym i współczesnym   /63

Urzędnicy - stan ludzi wykształconych   /65

Prawda jako kwalifikacja profesjonalna   /66

Sposoby przekształcania rzeczywistego państwa w państwo o złej egzystencji   /69

Urzędnicy a praca najemna   /70

Szacunek stanowy urzędników   /74

Stan urzędniczy a prywatyzacja urzędów i funkcji publicznych  /75

Urzędnicy jako stan państwa nieklasowego   /76

Urzędnik - błędny rycerz  /81

Służący i lokaj państwa    /82

Urzędnicy a lud   /85

Urzędnicy a opinia publiczna   /86

Czy można oszukać lud?   /89

Idea stanu urzędniczego a typ idealny biurokracji   /90

Literatura   /92

Rozdział 2

SOCJOLOGIA I PRAWO O PRZEDMIOTACH WŁASNOŚCI

Własność a społeczeństwo obywatelskie   /97

Wywłaszczanie socjologii z teorii własności   /98

Majątek, władza i wolność   /101

Strukturalno-historyczna wieloznaczność pojęcia własności   /104

Stosunki własnościowe uwarunkowane przez własność i doniosłe własnościowe  /104

Własność a doktryny praktyczne i nauki empiryczne   /105

Kiedy powstaje i istnieje własność?   /106

Pozaprawne środki ujmowania i regulacji własności   /108

Sofizmaty kauzalne w teorii identyfikacji gospodarki i pozagospodarczych dziedzin życia społecznego  /108

Rzeczy zmysłowe i niezmysłowe (res corporales - res incorporales) jako fikcje myślowe  /110

Powietrze, światło słoneczne i inne wolne dobra a własność   /112

Środki produkcji a pop-socjologia i pop-ekonomika   /113

Intelektualne środki produkcji jako obiekty własności   /114

Intelektualne środki produkcji a materialne środki produkcji i dystrybucji dóbr duchowych   /116

Rzeczywistość wirtualna, intelektualne środki produkcji a klasyczna teoria prawdy  /117

Intelektualne środki organizacji pracy, regulacji i ochrony własności   /119

Własność a ergodynamis, dynamis osobowości i ciało ludzkie   /120

Obiekty własności a czyn  /122

Pieniądz jako obiekt własności   /123

Obiekty własności w klasycznych i wpływowych koncepcjach socjologicznych i ekonomicznych   /125

Zasoby i kapitał ludzki   /127

Pierre'a Bourdieu redukcja zasadniczych obiektów własności do jakiegoś rodzaju kapitału   /128

Kapitał kulturowy a ergodynamis, dynamis osobowości i redukcjonizm ekonomiczny   /130

Kapitał społeczny a sofizmat Abrahama i Izaaka  /134

Kapitał polityczny a obiekty własności państwowej   /136

Kapitały Pierre'a Bourdieu a przekształcanie pojęć partykularnych w totalne   /139

Nowa ekonomika domu a intelektualny imperializm ekonomiczny   /142

Weberowskie obiekty apropriacji i własności  /145

Apropriacja stanowisk pracy i urzędów a własność zasadniczych czynników produkcji i pracy  /146

Apropriacja rzeczowych środków zaopatrywania i trudnienia a uwłaszczanie pracowników najemnych  /148

Sens ekonomiczno-socjologiczny pojęcia apropriacji stanowisk kierowniczych   /149

Apropriacja władzy politycznej i administracyjnej a stosunki własnościowe i doniosłe własnościowe  /153

Literatura   /157

Rozdział 3

PRAWNE I SOCJOLOGICZNE PODMIOTY WŁASNOŚCI

Osoby fizyczne, osoby prawne, bogowie i władcy   /162

Własność wspólnot a własność konkretnych jednostek ludzkich  /163

Społeczny podział pracy a podmioty własności. Bezpośredni wytwórcy i bezpośredni producenci nowoczesnych społeczeństw   /165

Usługi a bezpośrednia produkcja. Co to jest za wód?   /168

Ergodynamis a podmioty własności   /171

Formalne i realne kwalifikacje, profesjonaliści i banglerzy   /174

Podmioty własności w stosunkach wierzycielsko-dłużniczych  /175

Podmioty własności w stosunkach dzierżawczych  /177

Korporalna i niekorporalna własność państwowa. Socjologiczno-ekonomiczny sens podatków  /178

Podatki a częściowe wywłaszczanie posiadaczy rzeczowych środków trudnienia oraz klas i stanów pracy najemnej   /181

Udział konkretnych jednostek we własności wspólnot narodowych i lokalnych  /183

Własność państwowa a własność rządzących i rządzonych  /185

Nieegalitarny współczynnik zjawisk gospodarczo-społecznych. Starzy kontra młodzi czy bogaci kontra biedni?   /188

Zawłaszczanie państwa opiekuńczego (welfare state) przez klasy średnie i wyższe a organiczne pojęcia klasy społecznej   /190

Wywłaszczanie dochodowej klasy średniej a wywłaszczanie organicznych klas i stanów z partycypacji we własności państwa opiekuńczego  /193

Przedkopernikański styl myślenia o podmiotach własności   /195

Subsydia a podmioty własności narodowej   /197

Dominacja własności publicznej nad prywatną i osobistą   /199

Kapitał akcyjny jako nowoczesna własność rzeczowych środków zaopatrywania. Menedżerowie a właściciele wielkich korporacji  /200

Realne uwłaszczanie robotników i pracowników w nowoczesnych korporacjach   /204

Wskaźniki pracowniczej współwłasności majątku korporacyjnego  /205

Architektura biurowa a współwłasność pracownicza i wywłaszczanie   /208

Dożywotnie zatrudnienie, płaca senioralna i stały awans klasowy   /210

Uwłaszczanie pracowników w społecznej gospodarce rynkowej   /212

Przeciwieństwo interesów między klasami pracowników-współwłaścicieli nowoczesnych środków produkcji a klasami typowej pracy najemnej   /213

Formalny socjalizm a dziadowska własność wspólna   /216

Literatura   /221

Rozdział 4

DONACYJNE POJMOWANIE WŁASNOŚCI

Osobliwa cecha stosunku własnościowego. Własność a praca   /225

Środki produkcji i trudnienia jako dary przyrody pozaludzkiej   /226

Powstrzymanie się od produkcji i pracy sposobem tworzenia bogactwa   /228

Dary nowoczesnej i postnowoczesnej przyrody ludzkiej   /229

Mniej pracy, a więcej bogactwa. Nie spełnione prognozy neomalthuziańskie i Klubu Rzymskiego   /231

Dawne pokolenia i nieobecni fizycznie cudzoziemcy jako członkowie każdego narodu i twórcy jego bogactwa   /232

Nowi superbogacze Ameryki i dary nauki   /233

Praca przekazywana w darze przez zatrudnianych ludzi. Płaca minimalna a własność  /235

Nie dzień, lecz doba pracy  /237

Formalni i realni płatnicy podatków  /239

Korzystne dla robotników i pracowników sposoby przyswajania części ich pracy  /239

Nadwyżka konsumenta, pracownika i oszczędzającego, superadditum z bogactwa  /241

Ergodynamis a donacyjne pojmowanie własności. Wspólna i prywatna własność siły roboczej  /242

Dobra gratisowe a wyzysk. Uwagi krytyczne o obiegowej koncepcji wyzysku  /245

Donacyjne pojmowanie własności w naukach społecznych i prawnych  /246

Utylitarne i dominacyjne pojęcia własności   /247

Chicagowska szkoła praw własności, Fichte, Parsons i Smelser   /248

Literatura   /251

Rozdział 5

MIKROSOCJOLOGIA I MAKROSOCJOLOGIA ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNEGO

Socjalizm realny, formalny czy państwowy?   /254

"Klasa" jako kategoria naukowa, element doktryny praktycznej, brzytwa w ręku wariata i narzędzie przymusu   /257

Losy pozamarksistowskich teorii klas w formalnym socjalizmie   /260

Omnia pro tempore?    /263

Zróżnicowanie społeczne a podział pracy. Młodsi wiekiem, lecz starsi myślą od klasyków socjologii   /264

Relacyjność kategorii zróżnicowania społecznego   /266

Własność siły roboczej (ergodynamis), kapitał ludzki a zróżnicowanie społeczne   /268

Łady produkcji a mikroklasy. Organiczne pojęcie klasy   /270

Makroklasy a wielkie dychotomie. Kiedy nowa klasa jest nowa?   /272

Heurystyczno-monorelacyjne pojęcie klasy   /275

Mikrosocjologia i makrosocjologia stanów, quasi-klas, ąuasi-stanów i podklas  /277

Własnościowo-kolektywistyczne, własnościowo-antagonistyczne i ekononomiczno-monadyczne pojęcia klasy  /278

Sorokinowskie pojęcie neokolumbizmu socjologicznego  /282

Literatura   /286

Rozdział 6

KLASY, STANY I PARTIE W WYBORACH DO PARLAMENTU

Demos a idee-upiory   /291

Archaiczne i nowoczesne pojęcia ludu i elit   /293

Lud a stara i nowa Newspeak   /296

Klasy, stany i partie a nieobecni przy urnach wyborczych   /297

Stare schematy a nowy porządek pracy i własności   /303

Rolnicy a niechciana klasowość i stanowość partii   /307

Robotnicy i pięć rodzajów partii robotniczych   /311

Przedsiębiorcy, pracujący na własny rachunek a właściciele kapitału i klasy demiurgiczne   /318

Inteligencja a klasy i stany kierownicze i akademicko wykształcone   /320

Pracownicy umysłowi bez wyższego wykształcenia a klasy i stany pozarobotniczej pracy wykonawczej  /322

Partie a quasi-klasy i quasi-stany emerytów i rencistów   /323

Gospodynie domowe. Praca jako forma uspołecznienia a treść materialno-zmysłowa pracy  /326

Bezrobotni a ąuasi-klasy, quasi-stany i partie   /329

Małe jest ważne   /331

Przeciwnicy i zwolennicy "społeczeństwa obywatelskiego"   /332

Oligopol i dyskryminacja obywatelska   /336

Lud a partie wyznaniowe i narodowe   /339

Elity i lud a Polska powojenna   /342

Stosunek elektoratu do rządów silnej ręki   /350

Uwaga końcowa   /352

Literatura   /353