Sny chociaż mamy wspaniałe... Okupacyjne dzienniki Żydów z okolic Mińska Mazowieckiego

Opracowanie i wstęp: Barbara Engelking

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 465

Okładka: twarda

Format: 16,0 cm x 24,0 cm

Biblioteka Świadectw Zagłady

Na książkę składają się cztery dzienniki, napisane przez dwóch mężczyzn i dwie kobiety z okolic Mińska Mazowieckiego: Adama Kamiennego, Brandli Siekierki, Chajci Goldsztejn z domu Bursztyn i Elego Goldsztejna. Łączy ich nie tylko pochodzenie z tej samej okolicy, wychowanie w religijnych domach i przywiązanie do tradycji – należą także do młodego pokolenia Żydów, pierwszego wychowanego w niepodległej Polsce, świadomego zarówno swojej żydowskości, jak i swoich praw obywatelskich. Kształcili się w polskich szkołach, angażowali się w działalność żydowskich organizacji młodzieżowych, byli świadomi narastającego w Polsce antysemityzmu, być może myśleli o emigracji. Mieli jednak liczne rodzeństwo, rodziców potrzebujących pomocy, byli związani ze swoim miasteczkiem, z żydowskim dziedzictwem i kulturą.

   Po wybuchu wojny i wkroczeniu Niemców Brandla, Chaja, Adam i Eli podzielili los wszystkich polskich Żydów – prześladowania, poniżenia, upokorzenia, następnie opaski, prace przymusowe, w końcu getta. W czasie wysiedlenia ukryli się lub uciekli z gett. W kryjówkach pisali swoje dzienniki.

   Ukrywali się wśród Polaków i przed Polakami, doznali życzliwości, obojętności, zdrady i morderstwa. Mimo ogromu niepowodzeń i nieszczęść, jakich doświadczali, mimo bólu, strachu, smutku, przygnębienia, apatii i momentów całkowitej rezygnacji wykazywali się energią, pomysłowością, determinacją, by ratować siebie i bliskich. Może właśnie dlatego, że nie byli sami, lecz że od ich pomysłowości i odwagi zależało także życie innych, musieli wciąż na nowo mobilizować się do działania, przezwyciężać zwątpienie, rozpacz i strach. Ta odwaga, niezłomność, gotowość do narażania własnego życia, by ratować bliskich stanowi – przy wszystkich różnicach – wspólną cechę całej tej wspaniałej czwórki.

Spis treści:

Wstęp   /9

I. Adam Kamienny  /15

Wprowadzenie do dzienniczka Adama Kamiennego  /17

Dziennik Adama Kamiennego  /25

Fotografie do dziennika Adama Kamiennego  /135

II. Brandla Siekierka  /81

Wprowadzenie do dziennika Brandli Siekierki  /83

Ja, Fiszbajn Branka, opisałam... Dziennik Brandli Siekierki  /171

Aneks  /203

Fotografie do dziennika Brandli Siekierki  /265

III. Chajcia Goldsztejn z domu Bursztyn i Eli Goldsztejn /281

Wprowadzenie do  dzienników Chajci Goldsztejn z domu Bursztyn i Elego Goldsztejna  /283

Dziennik Chajci Goldsztejn  /289

Straszliwy wyrok śmierci na Żydów i na wszystko, co żydowskie. Dziennik Elego Goldsztejna  /353

Fotografie do dzienników Chajci Goldsztejn i Elego Goldsztejna  /449