Smoleńsk 1609-1611

Autor: Katarzyna Słodowy

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 327

Okładka: miękka

Format: 12,5 cm x 19,5 cm

Seria: Historyczne bitwy

W latach 1609-1611 wojsko Rzeczypospolitej z królem Zygmuntem III na czele oblegało Smoleńsk. Impulsem do ataku na tę twierdzę były wydarzenia, które wówczas rozgrywały się na terenie Państwa Moskiewskiego. Kilkakrotna zmiana panujących na tronie moskiewskim doprowadziła do osłabienia tego kraju. Z sytuacji skorzystał Zygmunt III Waza, który postanowił zdobyć Smoleńsk, a następnie Czapkę Monomacha. Wprawdzie nie udało mu się zasiąść na carskim tronie, odniósł jednak wspaniałe zwycięstwo, zdobywając Smoleńsk. Ukazanie trwającego 20 miesięcy oblężenia potężnej twierdzy smoleńskiej jest więc celem tej publikacji. Jej zakres chronologiczny obejmuje lata 1609–1611. Pierwsza data ma związek z układem moskiewsko-szwedzkim zawartym w Wyborgu. Wydarzenie to nie pozostało bez wpływu na decyzję Zygmunta III Wazy na temat podjęcia interwencji w Państwie Moskiewskim. Druga łączy się z obradami sejmu walnego, który odbył się w Rzeczypospolitej po zdobyciu Smoleńska. Daty te obejmują więc okres od pojawienia się koncepcji osadzenia na tronie carskim królewicza, a później nawet króla, przez próbę realizowania owych planów, aż do momentu zdobycia potężnej twierdzy smoleńskiej i triumfalnego powrotu króla do Rzeczypospolitej.

Spis treści:

Wstęp  /5

Charakterystyka miejsca działań wojennych  /14

• Położenie geograficzne  /14
• Twierdza Smoleńsk  /20

Wojskowość stron walczących  /37

• Wojskowość moskiewska   /37
• Wojskowość polsko-litewska  /44

Geneza wyprawy smoleńskiej  /55

• Sytuacja polityczna Rzeczypospolitej od rok 1587 do roku 1609  /55
• Propozycje osadzenia królewicza Władysława na tronie carskim  /61
• Sejm z 1609 roku  /64
• Tajna narada senatu  /71
• Plany zbiorowej interwencji w Państwie Moskiewskim  /73

Przygotowania do wyprawy smoleńskiej  /79

• Sejmiki posejmikowe i deputackie  /79
• Propaganda wojenna  /84
• Zaciągi wojskowe   /90
• Skład i liczebność wojsk  /94
• Uniwersał Zygmunta III z 23 maja 1609 roku  /120

Pochód na Smoleńsk  /122

• Przemarsz wojsk przez Lublin-Wilno-Mińsk-Borysów-Orszę  /122
• Przeprawa przez rzekę Iwarę  /129
• Dojście pod Smoleńsk i założenie obozów  /132

Działania wojsk polsko-litewskich poza Smoleńskiem  /138

• Pertraktacje polityczne zakończone podpisaniem układu 14 lutego 1610 roku  /138
• Biała  /144
• Carowe Zajmiszcze  /151
• Kłuszyn  /159
• Moskwa  /168

Oblężenie Smoleńska  /176

• Fortyfikacje smoleńskie  /176
• Działania wojenne pod twierdzą smoleńską (3 października 1609 roku - 7 czerwca 1610 roku)  /203
• Okres dowodzenia wojewody bracławskiego Jana Potockiego (7 czerwca 1610 - 25 kwietnia 1611 roku)  /218
• Kierowanie oblężeniem przez kasztelana kamienieckiego Jakuba Potockiego (25 kwietnia 1611 - 13 czerwca 1611 roku)  /247
• Szturm 13 czerwca 1611 roku  /252
• Kapitulacja Smoleńska  /256

Triumf Zygmunta III  /260

• Uczty  i uroczystości kościelne   /260
• Okolicznościowe panegiryki i medale wybite  z okazji zdobycia Smoleńska /263
• Sejm z 1611 roku  /276

Zakończenie  /283

Bibliografia  /293

Indeks osobowy  /303

Indeks geograficzny  /315

Spis map  /320

Spis ilustracji  /321