Sklepienia pseudopoligonalne w architekturze gotyckiej. Studium z dziejów architektonicznego iluzjonizmu

Autor: Jakub Adamski

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 304

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 20,0 cm x 29,5 cm

Uwaga! Okładka posiada nieznaczne zagięcia i zakurzenia

Rozprawa Jakuba Adamskiego jest wybitnym studium poświęconym problematyce sklepień pseudopoligonalnych, zakreślonym z rozmachem w ogólnoeuropejskiej perspektywie. Autor z wielką erudycją i starannością przedstawia historię tego specyficznego fenomenu sklepień gotyckich na terenie średniowiecznej Europy. Formułując własne interpretacje i hipotezy dotyczące genezy oraz ewolucji sklepień pseudowielobocznych, opiera je na wnikliwych analizach poszczególnych obiektów architektonicznych, przedstawionych w porządku chronologiczno-topograficznym. W stanowiących zrąb książki opisach kolejnych interesujących go realizacji swoją uwagę skupia nie tylko na sklepieniach, ale rekapituluje też ogólny stan badań poświęconych danym budowlom, ich chronologię czy problematykę rozwarstwienia, nierzadko zajmując przy tym krytyczne stanowisko wobec ustalonych w tradycji badawczej tez.

Podzielona na sześć rozdziałów, poprzedzonych Wstępem i zakończonych Wnioskami końcowymi, publikacja cechuje się klarowną kompozycją i logiczną sekwencją argumentacji. Uzupełnia ją obszerne i kompletne zestawienie bibliograficzne, indeksy oraz streszczenie w języku angielskim. Integralną częścią książki jest znakomity materiał ilustracyjny (w zdecydowanej większości będący wynikiem kilkuletnich naukowych podróży Autora, pozwalających mu na autopsję kilkudziesięciu budowli rozmieszczonych między Atlantykiem a ziemiami dawnego państwa krzyżackiego), na który składa się 288 zdjęć i rysunków, ułatwiających śledzenie narracji.

W polskim piśmiennictwie naukowym opracowania z tej dziedziny badań historycznoartystycznych nie były dotąd licznie reprezentowane. Publikacja Jakuba Adamskiego znakomicie wypełnia tę lukę badawczą, zarówno dzięki nowatorstwu prezentowanego tematu, obszerności zgromadzonego materiału artystycznego, jak i wielości oryginalnych tez postawionych przez Autora.

(opis wydawcy) 

Spis treści:

Wstęp /7

Założenia i zakres terytorialny pracy  /7

I. Definicja i typologia sklepień psuedopoligonalnych. Stan badań  /11

Wariant I  /12

Wariant II  /13

II. Zarys dziejów sklepień żebrowych do końca XII wieku  /17

III. W poszukiwaniu nowatorstwa. Sklepienia w typie pseudopoligonalnym w architekturze francuskiej XII i XIII wieku /23

Normandia  /23

Orleania i Andegawenia z Poitou /50

Burgundia /73

IV. Sklepienia pseudopoligonalne w architekturze Rzeszy Niemieckiej  /87

Pierwsze przykłady z przełomu XII i XIII wieku na zachodzie Rzeszy  /87

Kościół klasztorny w Trebicu i katedra w Hamburgu - przejęcie wzorów andegaweńskich  /96

Przełom około roku 1300 i rozprzestrzenienie się sklepień pseudopoligonalnych w Rzeszy  /109

Szwabia, Bawaria i Alzacja  /109

Austria, Czechy i Morawy  /126

Westfalia  /161

Meklemburgia, Brandenburgia i Pomorze Przednie  /173

Państwo zakonne w Prusach  /201

V. Ekskurs: Sklepienie we wschodnim przęśle chóru katedry krakowskiej - czy rzeczywiście pseudopoligonalne?  /221

VI. Problematyka artystyczna sklepień pseudopoligonalnych  /239

Zagadnienia formalno-genetyczne /239

Kwestia iluzjonizmu w architekturze gotyckiej. Przyczyny stosowania sklepień pseudopoligonalnych  /249

Wnioski końcowe  /255

Bibliografia  /257

Indeks osób  /275

Indeks topograficzno-rzeczowy  /281

Spis ilustracji  /287

Summary /295