Sądy grodzkie Wielkiego Księstwa Litewskiego w latach 1764 -1795

Autor: Oskar Kanecki

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 402

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm 

Pochodząca z 1788 roku instrukcja żmudzka głosiła, że „sądowa w kraju sprawiedliwość nie tylko majątku, lecz i samego życia obywatelskiego jedyną jest strażą”. Doniosłą rolę w ochronie wymienionych dóbr odgrywały sądy grodzkie. Zasadniczy cel opracowania stanowiło ukazanie ich ustroju oraz działalności z uwzględnieniem zmian przeprowadzonych w tym zakresie po wstąpieniu na tron ostatniego elekcyjnego władcy Rzeczypospolitej. 

(opis wydawcy)

Spis treści: 

Wykaz skrótów /8

Wstęp /11

Rozdział 1. Litewskie sądownictwo szlacheckie w epoce stanisławowskiej 

1.1. Główne problemy szlacheckiego wymiaru sprawiedliwości w latach 1764-1795 /33

1.2. Źródła prawa /46

1.3. Wpływ Rady Nieustającej na działalność pierwszoinstancyjnych sądów szlacheckich/69

1.4. Rola Straży Praw w czuwaniu nad należytym funkcjonowaniem szlacheckiego wymiaru sprawiedliwości /79

Rozdział 2. Ustrój sądów grodzkich 

2.1.Skład sądu grodzkiego /85

2.2. Przysięga /108

2.3. Dualistyczna rola grodów /113

2.4. Siedziby /124

Rozdział 3. Proces przed sądami grodzkimi - zagadnienia ogólne

3.1. Podmioty uczestniczące w postępowaniu sądowym/133

3.2. Zastępcy procesowi /143

3.3. Obiektywizm sędziowski i nadużycie urzędu /150

3.4.Bezpieczeństwo sądów .154

3.5. Właściwość podmiotowa /160

3.6. Właściwość rzeczowa /168

3.7. Właściwość miejscowa /171

3.8. Właściwość temporalna /177

3.9. Właściwość funkcjonalna /180

Rozdział 4. Przebieg procesu przed sądami grodzkimi

4.1. Kadencje i sesje sądowe /185

4.2. Środki przymusu procesowego /198

4.3. Pozwy, opłaty sądowe i wynagradzanie urzędników grodzkich /203

4.4. Rejestry /211

4.5. Dylacje /230

4.6. Dowody w postępowaniu /237

4.7. Rozprawa /249

4.8. Wyroki /256

4.9. Apelacje /259

4.10. Postępowanie egzekucyjne /268

Rozdział 5. Czas przejściowy - sądy ziemiańskie

5.1. Utworzenie sądów ziemiańskich /277

5.2. Skład sądu i wynagrodzenia urzędników sądowych /282

5.3. Przysięga /300

5.4. Siedziby /304

5.5. Zadania urzędników sądowych /305

5.6. Właściwość sądów ziemiańskich /308

5.7. Kadencje, komplety sędziowskie i instytucja wyłączenia sędziego /312

5.8. Rejestry /320

5.9. Przebieg procesu /321   

Zakończenie /327

Wykaz źródeł i opracowań /345

Indeks osób /381

Spis tabel /399

Spis rycin /400