Sądownictwo Komisji Skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego w sprawach skarbowych (1765-1794). Studium historyczno-prawne

Autor: Piotr M. Pilarczyk

Rok wydania: 2019

Ilość stron: 450

Okładka: twarda

Format:  17,0 cm x 24,0 cm

"Litewska komisja skarbowa była jednym z organów administracji centralnej dualistycznego państwa, powołanym u progu reform stanisławowskich w 1764 r., swoiste novum w dotychczasowym ustroju Rzeczypospolitej. Komisja, wraz z bliźniaczą Komisją Rzeczypospolitej Skarbu Koronnego, zajmowała się zarządem finansów państwa i podejmowała szereg działań dotyczących jego gospodarki. Jednak był to również organ sądowy, który rozstrzygał niezwykle istotne sprawy w epoce modernizacji państwa: handlowe i skarbowe. Działalność komisji jest więc zagadnieniem istotnym, i to nie tylko z punktu widzenia historii ustroju i prawa, ale też historii gospodarczej czy politycznej tego okresu".

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Od autora /9

Wstęp /11

1. Problem badawczy  /11

2. Stan badań /14

3. Konstrukcja pracy  /23

Rozdział I. Komisja Skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego  /33

1. Sądownictwo skarbowe w Rzeczpospolitej przed powstaniem komisji skarbu  /33

2. Powstanie Komisji Skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego  /38

3. Zakres kompetencji  /44

3.1. Funkcje administracyjne  /46

3.2. Sądownictwo  /47

3.3. Inne kompetencje   /48

4. Czas i miejsce obrad  /50

4.1. Kadencje  /50

4.2. Sesje  /59

4.3. Praktyka  /63

4.4. Miejsce  /68

Rozdział II. Organizacja sądu komisji  /79

1. Skład komisji  /79

1.1. Podskarbiowie  /81

1.2. Komisarze  /83

1.3. Deputat inflancki  /92

1.4. Kworum   /94

2. Urzędnicy  /108

2.1. Skarbny  /110

2.2. Pisarz skarbowy  /113

2.3. Regenci  /119

2.4. Plenipotent  /125

2.5. Agent  /131

2.6. Archiwista  /138

2.7. Kasjer  /141

2.8. Instygator securitatis  /143

2.9. Woźny  /148

2.10. Personel pomocniczy  /151

2.11. Pozostali urzędnicy  /154

2.12. Nowe urzędy  /162

3. Właściwość sądu i regestry  /164

3.1. Sprawy skarbowe  /166

3.2. Pozostałe regestry  /176

3.3. Funkcjonowanie regestrów sądowych  /182

3.4. Zagadnienie właściwości i niewłaściwości sądu  /189

Rozdział III. Czynności przedsądowe  /195

1. Śledztwo  /197

1.1. Śledztwo jako element działań komisji  /197

1.2. Podjęcie działań  /201

1.3. Delegowani do śledztwa  /211

1.4. Czynności śledcze  /218

1.5. Skutki  /230

2. Nakaz wnoszenia pozwu  /235

2.1. Regulacje ogólne  /236

2.2. Polecenia  /238

3. Rozstrzygnięcia pozaprocesowe  /248

3.1. Źródło rozstrzygnięć  /248

3.2. Podległość pozaprocesowym rozstrzygnięciom /254

3.3. Postępowanie pozaprocesowe  /259

3.4. Proces a rozstrzyganie pozaprocesowe  /260

4. Środki zapobiegawcze  /269

4.1. Areszt  /270

4.2. Poręczenie  /299

4.3. Pozostałe środki  /305

Rozdział IV. Proces w Komisji Skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego  /311

1. Osoby sądowe i uczestnicy postępowania  /312

1.1. Sędziowie  /312

1.2. Strony  /315

1.3. Palestra  /338

1.4. Instygator  /345

2. Przebieg procesu  /351

2.1. Pozew  /353

2.2. Odchodzenie sprawy  /357

2.3. Ugoda  /363

2.4. Rozprawa  /366

2.5. Środki dowodowe  /386

2.6. Koszty postępowania  /394

2.7. Czas trwania procesu  /397

3. Wyroki  /403

3.1. Prawne podstawy rozstrzygnięć  /403

3.2. Wyrokowanie. Rodzaje dekretów  /411

3.3. Sankcje  /418

3.4. Środki odwoławcze  /428

4. Egzekucja  /433

Rozdział V. Ostatnie lata działalności komisji skarbu (1792-1794)  /439

1. Przywracanie sądownictwa komisji skarbu w latach 1793-1794  /443

2. Reformy sejmu grodzieńskiego  /447

3. Koniec komisji skarbu  /449

Zakończenie  /451

Aneks  /459

Wykaz skrótów  /463

Bibliografia  /465

Summary  /477