ŚWIATŁO w dziejach człowieka, sztuce, religii, nauce i technice Tom I

Redakcja: Jerzy Miziołek,  Jan Gancarski,  Anna Guz-Iwaniec

Rok wydania: 2017

Ilość stron: 477

Oprawa: twarda

Format: 21,5 cm x 28,5 cm

Uwagi - delikatne przetarta, zarysowana okładka

W przeszło pięćdziesięciu referatach wygłoszonych w czasie rozpisanej na dwa lata (jesień 2015 i wiosna 2016) konferencji naukowej - zorganizowanej przez Muzeum Podkarpacki w Krośnie - zawartych zostało wiele refleksji i przemyśleń, dla których pierwszą inspiracją była skromna lapa naftowa, zapalona po raz pierwszy w 1853 roku. Był to pierwszy krok na drodze do wielkiego oświetlania Ziemi, które dziś jest tak spektakularne - co najlepiej widać z Kosmosu - dzięki elektryczności. W świetle lampy naftowej, wcześniej przy lampkach oliwnych i świecach, a potem przy lampach gazowych napisano tysiące dzieł - o Słońcu (m.in. Derevolutionibus ...z 1543 roku) i innych gwiazdach, o Księżycu, Jowiszu i innych jeszcze planetach - studiowanych w naszych czasach przy coraz to doskonalszym świetle elektrycznym i dzięki coraz lepiej wyposażonym obserwatorium astronomicznym. W dwóch tomach, będących efektem krośnieńskiej konferencji, odnaleźć można pogłębione refleksje nie tylko na temat oświetlenia i światła w sztukach plastycznych i architekturze, ale też o "płomieniu płomieni" - Słońcu, fotosyntezie i metafizyce światła. W naszym interdyscyplinarnym sympozjum do sporego grona humanistów dołączyli biolodzy, biochemicy, fizycy i astrofizycy, którzy wraz z teologami, historykami filozofii, historykami idei i wreszcie z archeologami i antropologami zechciel się podzielić swoimi przemyśleniami. Ich fascynujące uwagi, spostrzeżenia i obserwacje wypełniają pierwszy z oddawanych w ręce Czytelnika tomów.

(prof. dr hab. Jerzy Miziołek, UW)

Spis treści:

Jan Gancarski – Słowo wstępne  /9

Jerzy Miziołek – Wprowadzenie  /11

Krzysztof Rochowicz – Światła kosmosu  /29

Jerzy Kraśkiewicz – 1001 świetlnych twarzy naszej Gwiazdy w Koronie /47

Władysław Błasiak – Słońce i my  /61

Andrzej Góźdź – Światło w świecie kwantów /73

Jerzy Zachorowski – O optycznych zegarach atomowych i innych zastosowaniach światła /81

Maciej Smolak – Metafora „Jaskini” – czy droga z ciemności do światła? /91

Wanda Bajor – Metafizyka światła w kulturze intelektualnej średniowiecza /107

Piotr Mróz – Średniowieczna metafizyka (teologia) światła /123

Andrzej Strobel – Światło w badaniach Witelona /135

Paweł Polak – Między metafizyką światła a perspektywą – uwagi o początkach kultury filozoficznej na ziemiach polskich /153

Małgorzata Ruchel – Światło jako metafora poznania w filozofii Zachodu i Wschodu /169

Maciej T. Kociuba – Widzenie jako model wiedzy /181

Ryszard Kasperowicz – Metaforyka światła w pismach Novalisa /189

Ewa Małkowska-Bieniek – Od Księgi Blasku do O-świecenia, czyli postaa filozoficzna Salomona Majmona na podstawie Autobiografii /197

Ryszard Zajączkowski – Epifanijna motywika światła w twórczości Romana Brandstaettera /219

Wiesław I. Gruszecki – Fotosynteza w świetle badań z zastosowaniem światła /239

Bożenna Czarnecka – Światło w życiu roślin: efekty oddziaływania na poziomie osobniczym i populacyjnym /249

Marek Kucharczyk – Światło pod okiem drzew – wykorzystanie fotografii w ocenie światła docierającego do runa /269

Karol Szymczak – Światełko w ciemności – rola światła w górnopaleolitycznych sanktuariach jaskiniowych /287

Janusz Budziszewski – Początki wykorzystywania ognia w dziejach ludzkości /299

Katarzyna Pyżewicz – Najstarsze instrumentarium do rozpalania ognia z terenów ziem polskich /313

Katarzyna Skiba – Pradzieje odkrywanie światłem. Historia światłoczuła /321

Krzysztof Tunia – Światło w neolicie Środkowej Europy. Perspektywa etnograficzna i archeologiczna  /329

Karol Myśliwiec – Światło egipskie /351

Grzegorz First – Światło w zaświatach. O roli światła w staroegipskich praktykach grobowych (Epoka Późna – okres grecko-rzymski) /377

Małgorzata Kajzer – Produkcja i dystrybucja lampek oliwnych we wschodnim basenie Morza Śródziemnego w oparciu o znaleziska z Agory w Nea Pafos na Cyprze /393

Renata Madyda-Legutko – Rola światła w życiu codziennym i w obrzędowością  pogrzebowej ludności środkowoeuropejskiego Barbaricum /411

Inga Głuszek – Antyczne lampki oliwne w kontekście zbiorów muzealnych  - forma, funkcja, dekoracja /435

Seweryn Pauch – Ślady po świdrach ogniowych jako wyraz religijności staropolskiej /451

Robert T. Ptaszek – Rola światła w religijnym obrazie rzeczywistości /461

Leszek Balczewski – Prędkość światła w polu grawitacyjnym /475