Rzeczpospolita domów Część 6. Domy wiedzy i sztuki

Redakcja: Krystyna Krawiec-Złotkowska 

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 510

Okładka: twarda  

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Księga o domach wiedzy i sztuki jest kolejnym tomem będącym pokłosiem interdyscyplinarnego dyskursu o domach Rzeczypospolitej w jej dawnych i obecnych granicach. Określenie Rzeczpospolita domów ma konotacje historyczne i społeczne, wiąże się ze „złotym wiekiem” polskiej kultury i szlacheckiego dziedzictwa. Z czasem sformułowanie to zyskało status mityczny, odnosi się bowiem do wartości uniwersalnych i symbolicznych. D o m – wyrastający z tradycji – zawsze stanowił przestrzeń kreowaną według zdefiniowanych wzorców, norm, konwencji, a jednocześnie pozostawał miejscem własnym, niepowtarzalnym, jedynym. Przez wieki był ważny w Rzeczypospolitej i taki ostał się po dzień dzisiejszy, w dalszym ciągu bowiem – chociaż w innym znaczeniu – nasza ojczyzna jest Rzeczpospolitą domów. Właśnie te domy lub ich brak – co w perspektywie wojny w Ukrainie nabiera dodatkowego, głębokiego sensu! – stanowią przedmiot troski i pragnień hic et nunc żyjących mieszkańców naszego kraju.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp /5

Część I. W kręgu badań i zainteresowań ludzi Kaszub i Pomorza 

Tadeusz Linkner - Młodopolski artysta w twórczej przestrzeni nie tylko Krakowa i Zakopanego  /17

Beata Zgodzińska - Galeria rzeźb przy pałacu w Poraju – pozainstytucjonalny dom sztuki  /30

Krystyna Krawiec-Złotkowska - Teatry zielone w sztuce i kulturze ogrodowej dawnej Polski i Europy w kontekście literatury staropolskiej. Glosa do tematu /37

Zdzisław Machura - Słupskie życie kulturalne w okresie powojennym (w latach 1945-1960). Wspomnienia autora  /50

Aleksandra Ciecholewska - Teatr Rondo – dom wielu kultur, dziedzin sztuki i artystycznych dokonań  /55

Część II. W kręgu badań historycznoliterackich i kulturowych 

Maria Wichowa - Poesis artificiosa w panegiryku ku czci Akademii Widawskiej i jej fundatora Macieja Wężyka. 71

Danuta Künstler-Langner - Teatr oświecenia w cywilizacji miejskiej. Scena polska  /89

Irena Kadulska - Akademia – ośrodek kształcenia i kultury w Połocku u progu XIX stulecia  /102

Dominika Dźwinel - Domy cudów. Rzut oka na gabinety osobliwości w wiekach XVII i XVIII /120

Alicja Żuchowska-Ziemlanka - Realizacja założeń edukacji obywatelsko-wojskowej w Szkole Rycerskiej na podstawie wspomnień Juliana Ursyna Niemcewicza i Seweryna Bukara  /130

Maria J. Olszewska - Od Akademii Medyko-Chirurgicznej do Szkoły Głównej. Trudny czas dla szkolnictwa wyższego w Królestwie Polskim w latach 1857-1869  /142

Elżbieta Stoch -Teatr jako świątynia sztuki, nie zaś „igrzysko brukowego gminu”. Świat teatru i obrazy scen polskich w XIX wieku w świetle wspomnień Stanisława Krzesińskiego i innych źródeł z epoki /168

Monika Pokorska-Iwaniuk - Walka o przetrwanie – dzieje Uniwersytetu Wileńskiego w okresie okupacji Litwy od 1944 roku we wspomnieniach, szkicach i esejach  /185

Kamil Dźwinel, Piosenkowe muzea. O projektach ekfrastycznych Jacka Kaczmarskiego i Marka Grechuty . 199

Część III. W kręgu badań historycznych, archiwalnych i geograficznych  

Franciszek A. Marek - Polski Dom Narodowy „Strzecha” w Raciborzu  /213

Kamila Kłudkiewicz - Miejsce i przestrzeń dla kolekcji malarstwa w domach XIX-wiecznej arystokracji wielkopolskiej  /226

Kamila Szymańska - Archiwum i biblioteka Jednoty Braci Czeskich w Lesznie – dom wiedzy i muzeum pamięci /235

Małgorzata Gniazdowska - Portrety z zakrystii ewangelickiego kościoła imienia Krzyża św. w Lesznie  /246

Tomasz Figlus - Dawne kolegia jezuickie i pijarskie oraz ich ślady w krajobrazie kulturowym współczesnego województwa łódzkiego  /252

Joanna Szczepankiewicz-Battek - Dzieje jednego wrocławskiego budynku – od klasztoru augustianek kanoniczek do ewangelikalnej Wyższej Szkoły Teologicznej  /275

Sebastian Wróblewski - Budynki mieszkalne przy wilhelmińskich zespołach penitencjarnych  /288

Andrzej Rykała - Instytucja gromadząca wiedzę o najtragiczniejszym okresie w dziejach własnego narodu – Centralna Żydowska Komisja Historyczna. Pisane z perspektywy historyczno-geograficznej  /298

Marek Sobczyński - Infrastruktura polskiej geografii akademickiej – baza materialna ośrodków i jej zmiany historyczne /316

Bibliografia  /387

Indeks osób  /425

Fotografie  /453