Rycerstwo ziemi choszczeńskiej XIII-XVI wieku. Polityka - gospodarka - kultura - genealogia

Autor: Grzegorz J. Brzustowicz 

Rok wydania: 2004

Ilość stron: 478

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Książka przykurzona

"[...] Na tle krajobrazu naturalnego, dziejów wczesnośredniowieczych (do XIII w.) i politycznych od XIII w. ukazano panoramę rodzimego, zwłaszcza napływowego rycerstwa, poszczególnych rodzin wraz z ich genealogią i powiązaniami z regionami ościennymi, w czasach Askańczyków (do 1319 r.), Gryfitów pomorskich (1319-ok. 1325), Wittelsbachów (1324-1373), Luksemburgów (1373-1402), Krzyżaków (1402-1454) i początków panowania Hohenzollernów (od 1454 r. do zgonu margrabiego Jana kostrzyńskiego w 1571 r.). Ale nie tylko. Możemy poznać działalność osadniczą rycerstwa, stan i strukturę jego własności, rolę polityczną, stosunki z miastami (Choszczno, Recz, Drawno), instytucjami kościelnymi (jak klasztory cystersów w Bierzwniku, cysterek w Reczu), z ościennymi obszarami (w tym z polską od 1368 r. ziemią wałecką) 9...0"

(dr hab. E. Rymar, prof. US)

Spis treści:

Wykaz skrótów  /7

Wstęp  /11

Rozdział I. Rycerstwo w dziejach ziemi choszczeńskiej i Nowej Marchii  /21

1. Kształtowanie się obszaru ziemi choszczeńskiej  /21

A. Rekonstrukcja średniowiecznego krajobrazu naturalnego  /21

B. Osadnictwo słowiańskie na tle dziejów politycznych obszaru pomiędzy Drawą-Iną i Małą Iną do XIII w.  /23

C. Spór joannicko-cysterski w XIII wieku  /24

D. Powstanie i zasięg terytorialny ziemi choszczeńskiej  /30

2. Udział rycerstwa w dziejach politycznych ziemi choszczeńskiej i Nowej Marchii  /34

A. W okresie ekspansji margrabiów askańskich (do 1319 r.)  /34

B. Starania książąt pomorskich o Nową Marchię w latach 1319-1323  /39

C. Czasy Wittelsbachów  (1323-1373)  /41

D. Pod rządami Luksemburgów (1373-1402)  /48

E. W granicach państwa krzyżackiego (1402-1454)  /51

F. We władaniu pierwszych Hohenzollernów (1454-1571)  /63

Rozdział II. Rozwój osadnictwa i własności rycerskiej  /97

1. Gospodarka rycerska  /97

A. Migracje rycerskie  /97

B. Kolonizacja rycerska  /100

C. Przegląd osad i lenn rycerskich  /104

D. Kolonizacja puszczy nad Drawą w XVI wieku  /110

E. Charakterystyka własności rycerskiej  /110

F. Rycerze w miastach  /115

G. Rywalizacja rycerstwa z własnością kościelną  /122

2. Folwark rycerski  /125

A. Składniki struktury gospodarczej folwarku  /125

B. Powinności feudalne /133

C. Produkcja  /135

D. Dochody i uprawnienia dodatkowe  /140

3. Dziedziczenie dóbr  /141

A. Oprawa wdowia  /141

B. Prawo wspólnej ręki  /142

C. Dziedziczenie przez krewnych  /143

Rozdział III. Kultura rycerstwa  /166

1. Uzbrojenie i organizacja sił zbrojnych  /166

A. Status rycerza  /166

B. Służba wojskowa  /169

C. Rycerz na wojnie  /175

D. Uzbrojenie i wyposażenie rycerskie  /182

2. Heraldyka rycerstwa choszczeńskiego  /190

A. Upowszechnienie się herbów w Nowej Marchii  /190

B. Symbolika herbów rycerskich  /192

C. Rekonstrukcja heraldycznego ubioru rycerskiego  /193

3. Rezydencje rycerskie  /194

A. Dwory  /195

b. Wieże rycerskie  /197

C. Zamki  /198

4. Rycerze wobec Kościoła. Kariery duchowne  /205

A. Fundatorzy i opiekunowie świątyń  /205

B. Kariery duchowne  /211

5. Imiennictwo  /215

A. Pochodzenie imion  /215

B. Czynniki wpływające na wybór imienia  /217

C. Imiona charakterystyczne /218

D. Przydomki  /219

Rozdział IV. Rody rycerskie ziemi choszczeńskiej  /251

von Alvensleben...251, von Arnswald... 253, von Bencze...254, von Beneckendorf...254, von Bertekow..259, von Billerbec...260, von Blanckensee...262,von Block...265, von Borcke...267, von Borne...269, von Bojtym...271, von Brederlow...274, von Budde...278, von Eckstedt...278, vo Goldbeck..280, von Goltz...281, von Guntersberg...283,von Hagen...289, von Hardenake...292, von Hasselow...292, von Heinsberg...294, von Helpte...295, von Hersleben...295, von Hetzdorf...296, von Kolln(er)...296, von Krempzow...297, von Kule...298, von Liebenow...298, von Lockstedt...300, von Meisner...301, von Melentin...303, von Mortzin...304, von Nantkow...305, von Neuwedel...305, von der Osten...305, von Parechel...307, von Polentz...308, (von) Prangke...310, von Radun...310, von Rochow...310, von Reerzow...311, von Rhoden...312, von Roweder...312, von Ruter..315, von Sanitz...316, von Schack...318, von Scharfenberg...318, von Schutte...318, von Scribersdorf...319, von Schwacke...320, von Schwan...320, von Segefeld...321, von Stegelitz...322, von Stendal...326, von Troye..327, von Vorhower...327, von Wartenberg...328, von Wedel..329, von Wiggel...346, von dem Wolde...346, von Zehden...347, von der Zinne...348, von Zuke...349, von Zuhlsdorf...349

Tablice genealogiczne  /424

Zakończenie  /449

Bibliografia  /454

1. Źródła rękopiśmienne  /454

2. Źródła drukowane  /455

3. Źródła kartograficzne  /457

4. Opracowania  /457