Rusowie w Konstantynopolu "U świętego Mamy"

Autorzy: Błażej M. Stanisławski, Konrad K. Szymański

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 448

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,0 cm

Książka, którą oddajemy w ręce Czytelników, to naukowa podróż w poszukiwaniui zidentyfikowaniu miejsca położonego w pobliżu Konstantynopola, w którym Rusowie – stosownie do tekstów traktatów bizantyńsko-ruskich z X stulecia – mieli prawo przebywać. To także próba odpowiedzi na pytanie: kim byli ci Rusowie i jak się tam znaleźli ci bizantyńscy Wikingowie?

Jednak to nie jedyny walor tej pozycji wydawniczej. Jest to także opowieść o trudnościach badań historycznych i o niejednoznaczności otrzymywanych rezultatów. To rodzaj wyznania naukowego ignoramus, wynikającego z trudności badań zebranego materiału i jego interpretacji. Takie podejście autorów wydaje się o wiele cenniejsze, aniżeli wielokrotnie powtarzane: „wiemy z pewnością, że…”.

Inspiracja autorów nierozwiązanymi problemami historycznymi pozwoliła prezentowanej książce stać się nie tylko ważnym etapem rozwoju naukowej dyskusji poświęconej kontaktom pomiędzy Bizancjum i Europą Wschodnią, ale także zapewne pozwoli stać się swoistym bestsellerem, „historyczną powieścią detektywistyczną”, łatwym w odbiorze oraz zdolnym do rozbudzenia myśli badawczej i zainteresowań Czytelnika.

(z tekstu Aleksandra Musina pt. Rusowie w Konstantynopolu, Konstantynopol na Rusi: wyzwania i odpowiedzi, zamieszczonego w książce)

Spis treści:

Aleksander Musin: Rusowie w Konstantynopolu, Konstantynopol na Rusi: wyzwania i odpowiedzi  /9

Wstęp  /45

1. Kontakty pomiędzy społecznościami Europy Wschodniej i Skandynawii z Bizancjum – tło historyczne  /65

2. Problem lokalizacji miejsca kwaterowania Rusów „u św. Mamy” w Konstantynopolu  /97

2.1. Wskazówki topograficzne dotyczące położenia miejsca kwaterowania Rusów /97

2.2. Św. Mamas i jego kult  /102

2.3. Obiekty pw. św. Mamasa w Konstantynopolu oraz w jego okolicy i poglądy na temat ich lokalizacji  /107

2.4. Dotychczasowe koncepcje lokalizacji miejsca kwaterowania Rusów w Konstantynopolu  /118

3. Wyznaczniki materialne kontaktów pomiędzy Bizancjum a społecznościami Europy Wschodniej i Skandynawii  /125

3.1. Bizantyńskie elementy kulturowe występujące w Europie Wschodniej i w Skandynawii  /126

3.2. Ślady materialne obecności przybyszów z północy w Konstantynopolu oraz w Cesarstwie Bizantyńskim  /161

4. Ewidencja obiektów kultu św. Mamasa w Konstantynopolu na podstawie analizy źródeł pisanych  /165

4.1. Dzielnica św. Mamasa (τά μέρη τοῦ ἁγίου Μάμαντος)  /168

4.2. Klasztor św. Mamasa przy bramie Ksylokerkos (μονή τοῦ ἁγίου Μάμαντος)  /194

4.3. Kościół (i klasztor?) pod wezwaniem św. Mamasa w ‘ta Dareiou’ (τὰ Δαρείου)  /242

5. Ewidencja miejsc i obiektów kultu św. Mamasa w Konstantynopolu na podstawie analizy źródeł onomastycznych i materialnych  /255

6. Miejsce kultu św. Eliasza a obecność Rusów w Konstantynopolu  /263

7. Koncepcje lokalizacji miejsca kwaterowania Rusów w Konstantynopolu  /275

7.1. Perspektywa źródeł pisanych  /276

7.2. Perspektywa świadectw materialnych i onomastycznych  /284

7.3. Perspektywa elementów bizantyńskiej kultury materialnej występujących na Rusi  /298

Wnioski  /311

Bibliografia  /325

Skróty  /325

Źródła  /326

Literatura  /334

Publikacje internetowe  /374

Słowniki i encyklopedie 374