Rozwój myśli taktycznej we Francji i w Niemczech podczas wojny 1914-1918 r.

Autor: Pascal-Marie-Henri Lucas

Rok wydania: 2013

Liczba stron: 198

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Monografie

Rozwój myśli taktycznej we Francji i w Niemczech 1914-1918 czwarta już książka Wydawnictwa Tetragon traktująca o I wojnie światowej, a w szczególności o jej aspektach taktycznych, jest dziełem ppłk. Pascala Lucasa. Początkowo drukowana w częściach w „Revue Militaire Generale” doczekała się wersji książkowej ze względu na popularność jaką się cieszyła, a także wysokim ocenom francuskiej generalicji.
Jest to swego rodzaju podręcznik obrazujący przebieg Wielkiej Wojny, a przynajmniej tak został potraktowany przez Wojsko Polskie, które wydało go w 1924 r., w zasadzie równolegle z wydaniem francuskim.
Czytelnik,dzięki lekturze Rozwoju myśli taktycznej we Francji i w Niemczech 1914-1918 będzie miał możliwość porównania postrzegania I wojny światowej w jej aspekcie taktycznym przez Francuzów, z perspektywą niemiecką – wystarczy wziąć do ręki dzieło Williama Balcka, Rozwój taktyki w ciągu Wielkiej Wojny. Uważna lektura umożliwi wychwycenie niuansów, które już kilkanaście lat później, doprowadzą do klęski Francji i zwycięstwa Niemiec.

Spis treści:

Od tłumacza /9

Wstęp  /11

Przedwojenna doktryna we Francji i w Niemczech  /14

I. Nasza doktryna wojenna przed 1914 r.  /14

1. Koncepcja działań  /14

2. Wykonanie działań /15

3. Stan umysłów w sferach wojskowych przed wojną  /16

4. Przepisy naszych regulaminów w zakresie defensywy  /16

5. Przepisy naszych regulaminów w zakresie ofensywy  /18

a. Doniosłość skutków ognia  /18

b. Wspieranie piechoty przez artylerię  /19

c. Potrzeba łączności /20

d. Roboty polowe  /21

e. Ostrożności jakie należy powziąć ze względu na obserwację lotniczą  /22

6. Czy nasze początkowe niepowodzenia wynikły z naszej doktryny  /22

7. Doktryna Wyższej Szkoły Wojennej i rola sztabów  /25

II. Przedwojenna doktryna niemiecka  /27

Lato i jesień 1914 r. Działania w czystym polu  /30

I. Pierwsza faza  /30

1. Znaczenie zaskoczenia  /30

a. Ze strony francuskiej  /30

b. Ze strony niemieckiej  /31

2. Uogólnione użycie manewru otaczającego. Jego wyniki  /31

3. Znaczenie ducha wojska  /32

4. Brak współrzędności w działaniach wojsk sprzymierzonych  /33

XXX

1. Skutki broni nowoczesnej  /34

2. Brak współrzędności w użyciu artylerii i piechoty  /34

3. Zbyt mała głębokość natarć piechoty i zbyt duża wrażliwość szyków bojowych  /35

4. Użycie fortyfikacji pola bitwy  /35

5. Brak starć pomiędzy kawaleriami przeciwników  /36

6. Wreszcie trzeba się zorganizować tak, aby przetrwać  /37

XXX

Brak amunicji daje się szybko odczuć  /37

Inicjatywa wykonawców w wojnie w czystym polu  /37

II. Druga faza  /38

Zima 1914-15 i rok 1915. Początki wojny pozycyjnej. Okres prób  /40

I. Pierwsza faza  /43

1. Pierwsze natarcia na ufortyfikowany front  /43

2. Pierwsza koncepcja działań zaczepnych. Instrukcja z 2 stycznia 1915 r.  /44

3. Nowa koncepcja działań zaczepnych. Instrukcja z 16 kwietnia 1915 r.  /44

4. Udoskonalenia zastosowane w organizacji obronnej podczas zimy 1914-1915 r.  /49

II. Druga faza  /50

1. Ofensywa w Artois (9 maja-18 czerwca 1915 r.)  /50

2. Zdobyte doświadczenia z punktu widzenia ofensywy  /51

3. Zdobyte doświadczenia z punktu widzenia defensywy  /55

a. Ze strony francuskiej  /55

b. Ze strony niemieckiej  /56

4. Ofensywa w Szampanii Artois (25 września 1915 r.)  /58

a. Zmiany zaszłe w położeniu  /58

b. Natarcie 25 września 1915 r.  /60

5. Zdobyte doświadczenia z punktu widzenia ofensywy  /61

6. Zdobyte doświadczenia z punktu widzenia organizacji terenu i prowadzenia obrony  /64

7. Doświadczenia obronne zdobyte przez Niemców  /66

III. Zakończenie  /67

Rok 1916 - okres ustalenia metody  /72

I. Nowa koncepcja działań zaczepnych  /72

II. Stan umysłów na początku 1916 r.  /79

III. Ofensywa niemiecka pod Verdun  /79

1. Cel ofensywy  /79

2. Organizacja obronna pod Verdun  /80

3. Przygotowanie do natarcia oraz taktyka Niemców  /81

4. Streszczenie bitwy pod Verdun  /84

a. Bitwa obronna  /85

b. Działania zaczepne  /86

5. Przyczyny niepowodzenia Niemców  /88

6. Wyniki  /89

IV. Ofensywa Sprzymierzonych nad Sommą (1 lipca-koniec listopada 1916 r.)  /90

1. Przegląd sił  /90

2. Nasze metody zaczepne  /91

3. Streszczenie bitwy nad Sommą  /92

4. Wyniki  /94

V. Doświadczenia zaczepne  /95

VI. Doświadczenia obronne  /99

VII. Instrukcje z końca 1916 r. Pierwsza próba pogodzenia metody i szybkości w celu wykorzystania powodzenia  /103

Zakończenie  /106

Rok 1917 - skrajne rozwiązania  /109

I. Pierwsza faza. Kombinowana ofensywa angielsko-francuska w Artois i nad Aisne (9 kwietnia-15 maja 1917 r.)  /109

1. Wstęp  /109

2. Koncepcja naczelnego wodza oparta na szybkości działania  /111

3. Streszczenie ofensywy kwietniowej 1917 r.  /112

4. Wyniki  /113

5. Zakończenie  /114

II. Druga faza. Ofensywy na przedmioty ograniczone  /115

1. Nowe dyrektywy naczelnego wodza. Metoda ponownie osiąga przewagę nad szybkością i ciągłością  /116

2. Reakcja przeciw instrukcji z dn. 16 grudnia 1916 r. Sprostowanie z dn. 27 lipca 1917 r. do tej instrukcji  /119

3. Ofensywy na przedmioty ograniczone w końcu 1917 r.  /120

a. Ofensywa we Flandrii (31 lipca)  /121

b. Ofensywa 20 sierpnia  /121

c. Ofensywa pod Malmaison (23 października)  /122

d. Ofensywa pod Cambrai (20 listopada)  /123

4. Instrukcja z dnia 31 października 1917 r. o działalności zaczepnej wielkich jednostek w bitwie. Zwycięstwo metody. Nowa koncepcja ciągłości  /126

5. Obrona pozycji  /131

a. Ze strony niemieckiej  /131

b. Ze strony francuskiej  /134

6. Zakończenie  /137

Rok 1918 - przerwanie ufortyfikowanych pozycji i powrót do wojny w czystym polu  /140

I. Pierwsza faza  /140

1. Zaczepna doktryna niemiecka. Nowa próba pogodzenia metody z szybkością  /141

a. Dążenie do zaskoczenia  /141

b. Szybkość i ciągłość wykonania  /141

c. Użycie wielkich jednostek  /142

d. Użycie różnych rodzajów broni  /143

Piechota  /143

Artyleria  /144

Lotnictwo  /146

2. Zastosowanie zaczepnej doktryny niemieckiej do wielkich ofensyw podczas wiosny 1918 r.  /147

3. Zakończenie  /154

II. Druga faza  /155

1. Pierwsze walki w czystym polu (począwszy od 24 marca 1918 r.)  /155

2. Powrót do sposobów postępowania prostych, śmiałych i szybkich  /159

3. Zastosowanie nowej doktryny w działaniach zaczepnych 1918 r. i wojna w czystym polu  /161

4. Obrona pozycji  /164

a. Ze strony niemieckiej  /164

b. Ze strony francuskiej   /167

5. Zakończenie  /167

Powojenna doktryna i nowe regulaminy  /170

I. Ogólne doświadczenia wojny w czystym polu /171

1. Przeważające znaczenie ognia  /171

a. Uogólnione użycie fortyfikacji pola bitwy  /171

b. Zupełniejsze i bardziej metodyczne przygotowanie działań  /172

c. Przyjęcie mniej wrażliwych szyków bojowych  /172

2. Konieczność ścisłej łączności pomiędzy różnymi rodzajami broni  /173

3. Inicjatywa wykonawców  /173

4. Bitwa spotkaniowa jest nadal możliwa  /174

a. Rozpoznanie i wejście w styczność przez straże przednie  /174

b. Osłona zapewniona przez czaty  /177

II. Ogólne doświadczenia wojny pozycyjnej  /178

1. Czy wojnę pozycyjną należy przeciwstawiać wojnie w czystym polu?  /179

2. Doniosłość i częstsze stosowanie obrony  /179

3. Przedłużenie się czasu trwania bitew; płynące stąd konsekwencje  /181

4. Współzawodnictwo metody z szybkością wykonania  /182

5. Zużycie piechoty i równoległe spotęgowanie się materiału i maszynizacji  /183

a. Trzypułkowa dywizja piechoty  /184

b. Człowiek i maszyna  /184

6. Stworzenie nowych środków walki  /185

7. Użyteczność kawalerii  /186

8. Potrzeba wyszkolenia  /187

9. Streszczenie  /187

III. Obecna koncepcja ofensywy  /188

IV. Czym mogłyby być nasze nowe regulaminy?  /191

V. Zakończenie  /196