Rozwój elektrotechniki we Lwowie do 1914 roku

Autor: Piotr Rataj

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 599

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Seria: Monografie z dziejów nauki i techniki, tom CLXX

Przedmiotem pracy jest przybliżenie i wyjaśnienie przyczyn fenomenu elektrotechniki we Lwowie, stolicy autonomicznej Galicji, w okresie od pierwszych zastosowań elektryczności na terenie miasta do wybuchu I wojny światowej. Fenomen ów polegał na wyjątkowo szybkim i szeroko zakrojonym (w skali wszystkich zaborów) rozwoju instytucji elektrotechnicznych, a także samych zastosowań elektrotechnicznych w tym mieście. Działo się to w słabo rozwiniętym cywilizacyjnie i ubogim kraju, nie posiadającym dużego przemysłu – zatem w warunkach niesprzyjających adaptacji najnowocześniejszej techniki. Tym, co jednak pozytywnie wyróżniło Lwów i Galicję od przykładowo Warszawy, Poznania czy Łodzi to istniejąca od początku lat 60. XIX wieku autonomia galicyjska, która wprowadziła do tego kraju duży zakres swobody, co z kolei pozwoliło na podejmowanie własnych inicjatyw przez jej mieszkańców. Właśnie to umożliwiło wytworzenie niekrępowanych przez zaborczą władzę instytucji sprawczych (jak samorządne władze miejskie, jedyna polskojęzyczna uczelnia techniczna i dobrze postawione, towarzystwo techniczne).

(od autora)

Spis treści:

Od Promotora   /9

Wstęp  /13

Podziękowania  /31

Rozdział pierwszy. Uwarunkowania i pierwsze kroki elektrotechniki we Lwowie (do 1890 roku)   /33

1.1. Rozwój wiedzy o elektryczności, narodziny elektrotechniki   /33

1.2. Zarys historii gospodarczej Lwowa w latach 1772-1914   /60

1.3. Nauka o elektromagnetyzmie jako części fizyki we Lwowie, lwowscy fizycy, historia C.K. Szkoły Politechnicznej we Lwowie do lat osiemdziesiątych XIX wieku w zarysie   /74

1.4. Pierwsze praktyczne zastosowanie elektryczności we Lwowie - telegraf elektromagnetyczny   .78

1.5. Lwowskie towarzystwa techniczne  /85

1.6. Eksperymenty z telefonami i mikrofonami we Lwowie  /89

1.7. Działalność Romana Gostkowskiego w dziedzinie elektrotechniki   /104

1.8. Pierwsza elektryczna instalacja oświetleniowa we Lwowie Franciszka Rychnowskiego w gmachu Sejmu Krajowego  /114

1.9. Rozpowszechnienie elektroniki we Lwowie do końca lat osiemdziesiątych XIX wieku   /123

1.10. Debiut elektrotechniki w C.K. Szkole Politechnicznej, wykład Franciszka Dobrzyńskiego, początki laboratorium elektrotechnicznego  /133

1.11. Powstanie Katedry Elektrotechniki w C.K. Szkole Politechnicznej i jej obsada w latach 1890-1891   /146

Rozdział drugi. Powstanie i działalność pierwszych instytucji elektrotechnicznych we Lwowie  .153

2.1. Katedra Elektrotechniki Romana Dzieślewskiego w C.K. Szkole Politechnicznej   /153

2.2. Elektrotechnika trafia na lwowskie ulice. Elektrownia tramwajowa, tramwaje elektryczne i elektrotechnika na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie   /179

2.3. Oświetlenie elektryczne nowego teatru, powstanie Zakładu dla Elektrycznego Oświetlenia (1900), rozpowszechnienie rozwiązań elektrotechnicznych   /244

2.4. Elektrotechnika w Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie, sekcja elektrotechniczna w Komisji we Lwowie, sekcja elektrotechniczna w Komisji Słownikowej Towarzystwa (1900)   /275

2.4.1. Utworzenie i działalność sekcji elektrotechnicznej w Komisji Słownikowej Towarzystwa Politechnicznego we Lwowie w 1900   /282

2.4.2. Elektrotechnika w Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie w latach 1900-1907   /289

2.5. Przedsiębiorstwa elektrotechniczne we Lwowie do końca 1907 roku   /307

Rozdział trzeci. Dalszy rozwój elektrotechnicznych zastosowań i instytucji we Lwowie  /321

3.1. Elektrotechnika w C.K. Szkole Politechnicznej we Lwowie w latach 1905-1914   /321

3.2. Powstanie i rozwój elektrowni prądu przemiennego w Persenkówce i rozwój elektryfikacji Lwowa w latach 1906-1914   /373

3.3. Elektrotechnika o Sekcja Elektrotechniczna w Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie i na zajazdach techników polskich w Galicji w latach 1908-1914   /421

3.3.1. Działalność Sekcji Elektrotechnicznej w latach 1908-1914. Memoriał do Sejmu, elektrotechnika na Vi VI Zjeździe Techników Polskich   /435

3.3.2. Tematyka elektrotechniczna w Towarzystwie Politechnicznym we Lwowie w latach 1908-1914   /449

3.4. Przedsiębiorstwa elektrotechniczne we Lwowie w latach 1908-1914  /458

Zakończenie  .475

Aneksy   /511

Bibliografia  /543

Wykaz rycin   /571

Wykaz wykresów   /576

Wykaz użytych skrótów   /578

Indeks osobowy  /581

Summary   /593