Rozmarnione wielkie dary Boże

Autor: Henryk Marek Słoczyński

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 429

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Przywołując słynne słowa "Wszystko nam dałeś, co dać mogłeś, Panie!" historyk konstatował, że Polacy zostali szczególnie obdarzeni przez Opatrzność, ale wyliczenie pozbawiało owe dary wprost nieziemskiego wymiaru, jaki przeszłości Polski nadał Krasiński. "Tradycja nasza odwieczna dała nam uobyczajnienie, dziwnie do Chrystusowej nauki przystające, naturę bujną pod zasiew chrześcijaństwa. [...] Wynieslismy z kolebki naszej dar wyrozumienia i pozyskania drugich [...]; zyskaliśmy wolność i przynęcalismy wolnością" - czytamy. Z wywodu tego, gdzie mówi się także o wyprzedzeniu Europy, jasno wynika, że nie każdy naród został tak obdarzony, ale z całą pewnością jest to dalekie od wizji narodu wybranego w duchu mesjanizmu. Co więcej, Szujski przedstawił bez ogródek destrukcje tego realizowanego do pewnego czasu ideału: "zdobywszy to wszystko - pisał - zwróciliśmy się cali ku skrzętnemu strzeżeniu darów Bożych, zamiast je jako ewangeliczne pomnażać talenta". Konieczność pomnażania owych darów świadczy, że ich przyjęcia nie uważał za tożsame ze zrealizowaniem ideału społecznego; nadto stwierdził dalej, że w rzeczywistosci talentów tych nie tylko nie pomnażano, ale nawet nie ustrzeżono przed utatą. Przysłowiową kropkę nad "i" postawił w formie znamiennej, lapidarnej formuły: "Rozmarnione zostały wielkie dary Boże, skrzywione zasady Rzeczpospolitej".

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp    /7

Rozmarnione wielkie dary Boże. Młodego Józefa Szujskiego zmagania z dziedzictwem romantyzmu   /11

Rozdział I   /1

Rozdział II   /79

Rozdział III    /135

Rozdział IV   /197

Rozdział V   /241

Zakończenie   /303

Młodość historyka. Wizja przeszłości Polski i przekonania polityczne we wczesnym pisarstwie Józefa Szujskiego   /307

Koncept liberum conspiro Józefa Szujskiego a doświadczenie powstania styczniowego   /329

Geneza ustroju dawnej Polski w koncepcji Józefa Szujskiego a jego polemika z Michałem Bobrzyńskim   /349

Główne idee syntezy dziejów Polski Józefa Szujskiego   /393

Literatura cytowana   /423