Rok 1939 w dzienniku Hansa Franka

Autor: Paweł Kosiński

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 168

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 25,0 cm

12 października 1939 r., czyli wkrótce po zakończeniu kampanii w Polsce, Hans Frank stanął na czele Generalnego Gubernatorstwa, obejmującego ziemie polskie niewcielone do III Rzeszy. Zakres sprawowanej przez niego władzy był tak szeroki, że koledzy nazywali go królem Polski. Jako gubernator generalny Frank należał do głównych współautorów i realizatorów niemieckiej polityki eksterminacyjnej. Był odpowiedzialny za masowe zbrodnie, brutalną eksploatację gospodarczą oraz grabież i niszczenie dzieł sztuki w GG.

Próżności Franka zawdzięczamy powstanie niepowtarzalnego źródła historycznego – dziennika urzędowego gubernatora generalnego, prowadzonego od 25 października 1939 do 3 kwietnia 1945 r. 18 sierpnia 1942 r. napisał o swoim dzienniku: „Ten jedyny w swoim rodzaju dokument pracy będzie po wsze czasy świadectwem, z jaką powagą przystąpiłem do powierzonego mi zadania oraz z jaką gorliwością wypełniali swe zadania wszyscy moi cenni współpracownicy”. W maju 1945 r. Frank, po aresztowaniu przez wywiad wojskowy USA, dobrowolnie oddał dziennik, który później, w procesie norymberskim, miał duże znaczenie jako materiał dowodowy.

W niniejszej publikacji znalazły się zapisy z ostatnich miesięcy 1939 r., okresu, w którym kształtowały się struktury niemieckiej władzy okupacyjnej i zręby niemieckiej polityki okupacyjnej. Jest to komplet 33 dokumentów z pierwszego tomu diariusza czynności gubernatora generalnego oraz trzy dokumenty z pierwszego tomu protokołów i stenogramów różnego rodzaju posiedzeń gremiów kierowniczych GG. Większość prezentowanych źródeł jest udostępniana polskim czytelnikom po raz pierwszy.

(opis Wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa  /11

Wstęp  /12

Dokumenty  /23

Nr 1. [1939 październik 25, środa, Łódź] – Notatka dotycząca okoliczności mianowania Hansa Franka gubernatorem generalnym w okupowanej Polsce  /25

Nr 2. 1939 październik 26 i 27, czwartek i piątek, Łódź – Sprawozdanie z wizyty Heinricha Himmlera i Hansa Franka w Warszawie oraz przyjęcia wydanego na cześć niemiecko-radzieckiej Komisji Granicznej  /27

Nr 3. 1939 październik 28, sobota, Łódź – Sprawozdanie ze spotkań Hansa Franka z podwładnymi oraz przedstawicielami wojska i policji niemieckiej  /28

Nr 4. 1939 październik 29, niedziela, Łódź – Narada z hauptsturmführerem SS Buchnerem; narada z dr. du Prelem; mianowanie i omówienie zadań dr. Heubera, pełnomocnika gubernatora generalnego w Berlinie; sprawozdanie z narady Hansa Franka z szefami dystryktów w Krakowie, Lublinie i Warszawie; sprawozdanie z rozmowy Hansa Franka z kierownikiem resortu leśnictwa w Urzędzie Gubernatora Generalnego dr. Eissfeldtem  /35

Nr 5. 1939 październik 30, poniedziałek, Łódź – Narada Hansa Franka z wyższymi urzędnikami administracji; sprawozdanie z uroczystego wręczenia aktu nominacyjnego dr. Heuberowi; omówienie sprawy stanowiska służbowego hauptsturmführera SS Buchnera oraz przeprowadzki na Wawel  /42

Nr 6. 1939 październik 31, wtorek, Łódź – Narada z Seyssem-Inquartem, Frauendorferem, Krohnem i Leutertem; narada z prezesem Lauxmannem; spotkanie z obergruppenführerem SS Krügerem, gen. Beckerem i brigadeführerem SS Streckenbachem; sprawozdanie z pobytu w GG ministra Goebbelsa i narady z udziałem Seyssa-Inquarta, Müllera, Fischera, Heusingera von Waldeck i du Prela; narada na temat ustalenia cen i stanu bezpieczeństwa w GG; mianowanie Schlumprechta szefem Urzędu ds. Gospodarki i udzielenie mu wytycznych w sprawach walutowo-dewizowych oraz zajmowania mienia; rozmowa z gubernatorem Dystryktu Radom Laschem   /44

Nr 7. 1939 listopad 1, środa, Łódź – Narada z obergruppenführerem NSKK HÖflem i korpsführerem Hühnleinem; sprawozdanie obergruppenführera SS Krügera; sprawozdanie przedstawiciela organizacji Todta Ohlendorfa; rozmowa telefoniczna z gen. płk. Blaskowitzem; zalecenia dla radcy ministerialnego Schlumprechta; narada z prezesami Spindlerem, Senkowskim i dr. Bühlerem  /52

Nr 8. 1939 listopad 3, piątek, Berlin – Informacja o spotkaniu z Carlem Emgem, Wilhelmem Gaebem i  Ottonem Herbstem z  Akademii Prawa Niemieckiego oraz pełnomocnikiem w Berlinie Wilhelmem Heuberem; notatka z rozmowy z szefem Kancelarii Rzeszy dr. Lammersem; notatka z rozmowy z reichsamtleiterem Gauweilerem; sprawozdanie z rozmowy z burmistrzem Winklerem; sprawozdanie z rozmowy z sekretarzem stanu Kleinmannem i dr. Kittelem; notatka z rozmowy z kierownikiem sztabu Rienhardtem i wyższym radcą rejencyjnym Schepersem  /57

Nr 9. 1939 listopad 4, sobota, Berlin – Notatka z rozmowy z dyrektorem ministerialnym Lehmannem; sprawozdanie z działalności dr. du Prela; notatka z rozmowy Hansa Franka z Hitlerem  /63

Nr 10. 1939 listopad 7, wtorek, Kraków – Narada z wyższymi funkcjonariuszami GG i szefami dystryktów /64

Nr 11. 1939 listopad 8, środa, Kraków – Wizyta na konferencji landratów Dystryktu Kraków z udziałem przedstawicieli policji; rozmowa z wyższymi urzędnikami administracji GG; sprawozdanie prezesa Spindlera; narada z pracownikami resortu propagandy; sprawozdanie prezesa Becka; narada szefów dystryktów i wyższych funkcjonariuszy sztabu Hansa Franka  /65

Nr 12. 1939 listopad 9, czwartek, Kraków – Narada z obergruppenführerem SS Krügerem i generałem policji Beckerem; narada z Lauxmannem; narada z von Wühlischem oraz sprawozdanie dr. Scholza; relacja por. Roßbacha, spotkanie z obergruppenführerem SA Pfefferem, ministrem Rzeszy Seyssem-Inquartem, du Prelem i Bühlerem  /74

Nr 13. 1939 listopad 10, piątek, Kraków – Audiencja dla przywódców volksdeutschów; konferencja z obergruppenführerem SS Krügerem, gruppenführerem SS Zechem, gen. mjr. Bomhardtem i dr. Wächterem; narada z obergruppenführerem SA Pfefferem i dr. Frauendorferem; rozmowa z dr. du Prelem; narada ze standartenführerem SS Janowskim; spotkania z tajnym radcą Zetschem, standartenführerem SS Fegeleinem, posłem von Wühlischem, sekr. stanu Kleinmannem i landesbauernführerem Körnerem  /77

Nr 14. 1939 listopad 11, sobota, Kraków – Rozmowy służbowe z dr. Bühlerem, obergruppenführerem SS Krügerem, obergruppenführerem SS Hintzem, prezesem Spindlerem, radcą ministerialnym Burmeisterem, wyższym radcą rejencyjnym Dahlgrünem i dr. du Prelem; zwiedzanie gmachu Akademii Górniczej  /83

Nr 15. 1939 listopad 12, niedziela, Zakopane – Rozmowy z wyższymi funkcjonariuszami Urzędu Gubernatora Generalnego oraz wizytacja Zakopanego i okolic  /84

Nr 16. 1939 listopad 13, poniedziałek, Kraków – Spotkanie z ministrem Rzeszy Seyssem-Inquartem, szefem urzędu dr. Bühlerem i dyrektorem ministerialnym dr. Lauensteinem; rozmowa z dr. Dittmerem z Ministerstwa Kultury Rzeszy; informacja dr. Lauxmanna; telefoniczne zalecenia dla szefów dystryktów Lublin i Radom; narada z obergruppenführerem SS Krügerem i brigadeführerem SS Streckenbachem oraz ministrem Rzeszy Seyssem-Inquartem i obergruppenführerem NSKK Höflem; spotkanie z kierownikami resortu propagandy oraz redaktorami „Krakauer Zeitung” i „Warschauer Zeitung”; zalecenia dla kierownika resortu gospodarki tajnego radcy Zetschego   /85

Nr 17. 1939 listopad 13 i 14, [poniedziałek i wtorek,] Kraków – Notatka z podróży inspekcyjnej do Przemyśla  /88

Nr 18. 1939 listopad 15, środa, Kraków – Informacja dla wyższych oficerów SS i armii; rozmowa z gen. Barckhausenem, pełnomocnikiem Göringa ds. przemysłu zbrojeniowego w GG; spotkania z radcą ministerialnym Willem, sekretarzem stanu Krohnem i landesführerem Hermannsem; rozmowa z dr. Krieglerem; rozmowa telefoniczna z naczelnikiem ministerialnym Marotzkem  /89

Nr 19. 1939 listopad 16, czwartek, Kraków – Spotkanie z dr. Marcelem Junodem, przedstawicielem Międzynarodowego Czerwonego Krzyża (inspekcje obozów jenieckich); rozmowa z wyższymi urzędnikami administracji (struktura administracji i współpraca międzyresortowa oraz sprawy podatkowe); wyjazd do Krosna i Sanoka  /94

Nr 20. 1939 listopad 17, piątek, Kraków – Notatka z podróży inspekcyjnej do Krosna i Sanoka (tereny gazo- i roponośne)  /96

Nr 21. 1939 listopad 18, sobota, Kraków – Narada z radcą ministerialnym dr. Bühlerem i wyjazd na spotkanie z Hitlerem w Berlinie  /97

Nr 22. 1939 listopad 22–23, środa–czwartek, Kraków – Podróż z Schoberhofu przez Wiedeń (spotkanie z burmistrzem Neubacherem) i Brno do Krakowa  /98

Nr 23. 1939 listopad 23–30, czwartek–czwartek, Kraków – Notatka z tygodniowej podróży inspekcyjnej do Kielc, Radomia, Warszawy, Lublina, Zamościa i Chełma  /99

Nr 24. 1939 grudzień 1, piątek, Kraków – Omówienie spraw bieżących z Seyssem-Inquartem, dr. Bühlerem, dr. du Prelem i von Wühlischem; narada z landesbauernführerem Körnerem; rozmowa z gen. Barckhausenem, pełnomocnikiem Göringa ds. produkcji zbrojeniowej w GG; rozmowa z prezesem Poczt i Telegrafów w GG Lauxmannem; spotkanie z gubernatorem Schmidtem, gen. Ulexem i posłem von Wühlischem; rozmowa z radcą ministerialnym Willem i wyższym radcą rejencyjnym Ganserem; spotkanie z sturmbannführerem SS Egersdorffem, szefem Służby Bezpieczeństwa w GG; narada z prezesem Senkowskim i komendantem Policji Granicznej Hoßfeldem; rozmowa z reichamtsleiterem Schickedanzem, zastępcą szefa Kancelarii Rzeszy; rozmowa z reichsamtsleiterem Opdenhoffem, pełnomocnikiem zastępcy Hitlera  /103

Nr 25. 1939 grudzień 1, piątek, Kraków – Lista obecności i protokół z pierwszego dnia obrad pierwszej konferencji kierowników wydziałów Urzędu Gubernatora Generalnego  /109

Nr 26. 1939 grudzień 2, sobota, Kraków – Narada z ministrem Rzeszy Seyssem-Inquartem, landesbauernführerem Körnerem i geheimratem Zetschem; narada z Herrmanem, landesführerem Pomocy Technicznej; sprawozdanie standartenführera SS Janowskiego, szefa Pomocy Społecznej w GG; sprawozdanie płk. Raua; rozmowa z Seyssem-Inquartem, gubernatorem Wächterem, tajnym radcą Zetschem i prezesem Senkowskim  /118

Nr 27. 1939 grudzień 2, [sobota, Kraków] – Lista obecności i protokół z drugiego dnia obrad pierwszej konferencji kierowników wydziałów Urzędu Gubernatora Generalnego  /121

Nr 28. 1939 grudzień 4, [poniedziałek], Berlin – Narada Hansa Franka, Hermanna Göringa i Walthera Funka (utworzenie w GG Banku Kredytowego i Banku Emisyjnego, ustalenia wartości złotego do marki w stosunku 2:1, oddanie przemysłu zbrojeniowego w GG pod zarząd powiernika przy Urzędzie Gubernatora Generalnego, przyznanie prawa do zarządzania Beskidzkim Towarzystwem Naftowym gubernatorowi generalnemu)  /126

Nr 29. 1939 grudzień 8, piątek, Kraków – Lista obecności i protokół z drugiej konferencji kierowników wydziałów Urzędu Gubernatora Generalnego  /131

Nr 30. 1939 grudzień 9, sobota, [Kraków] – Sprawozdanie sędziego sądu okręgowego Büchnera; narada z dr. Zetschem i przedstawicielem Ministerstwa Gospodarki Rzeszy von Tymenem; sprawozdanie prezesa Baudera; spotkanie z przedstawicielami Pogotowia Technicznego – Hampem i Hermannem; rozmowa z oberführerem SS Haylerem   /137

Nr 31. 1939 grudzień 11, poniedziałek, [Kraków] – Konferencja z przedstawicielami Beskidzkiego Towarzystwa Naftowego; meldunek standartenführera SS Diebitscha; rozmowa z dyrektorem ministerialnym Jarmerem i wyższym radcą rejencyjnym dr. Schepersem; relacja dr. du Prela; osobista rozmowa z reichshauptamtsleiterem Schickedanzem   /141

Nr 32. 1939 grudzień 12, wtorek, [Kraków] – Sprawozdanie landesbauernführera Körnera; narada z gen. Reineckem; spotkanie z przywódcą młodzieży Rzeszy Baldurem von Schirachem; sprawozdanie dr. du Prela; informacja burgrabiego o planowanych wydatkach na Wawelu   /144

Nr 33. 1939 grudzień 13, środa, [Kraków] – Konferencja z przedstawicielem Frontu Pracy Hornungiem; sprawozdanie tajnego radcy Zetschego ze spotkania z ministrem gospodarki Rzeszy i urzędnikami jego ministerstwa oraz projekty zarządzeń dotyczących bankowości, prawa górniczego i indywidualnych ubezpieczeń  /147

Nr 34. 1939 grudzień 14, czwartek, [Kraków] – Rozmowa z landratem dr. Siebertem; sprawozdanie naczelnika powiatu Chełm Kalmusa; spotkanie z kierownikiem wydziału Frauendorferem i landratem Siebertem; przyjęcie generalarbeitsführera Tholensa i gubernatora Dystryktu Kraków Wächtera   /150

Nr 35. 1939 grudzień 15, piątek, [Kraków] – Rozmowa z gubernatorem Schmidtem; narada z dr. Siebertem i standartenführerem SS Janowskim; rozmowa z dr. Walbaumem; sprawozdanie Hasselblatta i von Stadena; informacja posła von Wühlischa o spotkaniu z nuncjuszem apostolskim; interwencja du Prela   /155

Nr 36. 1939 grudzień 20, [środa], Kraków – Konsultacja gubernatora generalnego z przedstawicielem dyplomatycznym von Wühlischem   /161

Wykaz skrótów  /162

Indeks osób  /164