Rewolucja francuska a natura ludzka. Od wieku Oświecenia po Kodeks Napoleona

Autor: Xavier Martin

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 374

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,0 cm x 23,5 cm

Jaką koncepcję człowieka wytworzyli francuscy rewolucjoniści? O dziwo, mało kto stawia takie pytanie, a przecież powinna być to kwestia pierwszorzędnej wagi dla każdego, kto dostrzega sens w zastanawianiu się nad „prawami człowieka”, których ustanowienie przypisywane jest Rewolucji. Takie właśnie pytanie sobie zadałem w związku z wykonywanym przeze mnie zawodem historyka prawa, jednocześnie przeczuwając już na samym początku, iż rzeczywistość, która roztacza się przed czytelnikiem dzięki choćby pobieżnej lekturze mało znanych źródeł historycznych, skłania do zanegowania oficjalnego przekazu, powiedzmy, że „akademickiego” przekazu, bardzo rozpowszechnionego wśród prawników, ale również, i to bardzo często, wśród historyków, „literatów”, filozofów i politologów. Bo oto spontanicznie okazuje się, że mamy do czynienia z tematem „transdyscyplinarnym”. (…)

Albowiem niektóre aspekty wydobyte na światło dzienne okazywały się zaskakujące. A ponieważ sposób postrzegania Rewolucji, kultywowany we Francji przez oficjalną historiografię, wydaje się organicznie sprzęgnięty z wyobraźnią zbiorową Francuzów, wszelkie odstępstwo od jedynego słusznego, akademickiego przekazu jest odbierane jako naruszenie pewnego intelektualnego dobrostanu, który czasem wiąże się z dobrostanem materialnym. Nie ulega jednak wątpliwości, że niektóre osoby będą mogły całkowicie w dobrej wierze zdziwić się z powodu konkluzji, do których prowadzi ta książka i które w kolejnych rozdziałach będą pojawiały się w takiej obfitości, że nie uda się wszystkich ująć w konkluzji w dosłownym tego słowa znaczeniu. W trakcie tej lektury nie zapominajmy, że „filozofia jest córką zdziwienia”.

(fragment Wprowadzenia)

Spis treści:

Przedmowa do wydania pierwszego  /5

Przedmowa do wydania drugiego  /9

Wprowadzenie  /11

Helwecjusz i Holbach  /17

Wolter  /29

Rousseau  /57

Pedagogia i polityka /105

Mirebeau, Sieyes i spółka /117

Filantropijna zuchwałość  /143

Robespierre /167

Wywierać wrażenia  /191

Cabanis (i Destutt de Tracy)  /201

La Revelliere-Lepeaux (i Leclerc)  /231

Roztoczyć opiekę nad suwerenem  /251

Madame de Stael (i Contant)  /261

Bonaparte ideologiem?  /277

O Kodeksie Napoleona  /331

Konkluzja  /357

Bibliografia  /363