Przemysław Noszak Książę cieszyński (1332-1336 - 1410) Wielki pan małego księstwa

Autor: Idzi Panic

Rok wydania: 2024

Liczba stron: 360

Okładka: twarda

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

wydanie III

Czternaste stulecie zaznaczyło się w dziejach Polski kilkoma zjawiskami: między innymi, z jednej strony ostatecznie doszło do odnowienia polskiej państwowości utożsamionej w postaci Królestwa Polskiego, z drugiej jednak jej monarchom nie udało się zapobiec (między innymi) utracie Pomorza Gdańskiego, a także pozyskać do idei zjednoczenia wszystkich piastowskich książąt dzielnicowych. Ci ostatni, bądź to pod presją sąsiednich potęg, bądź to z powodu własnych ambicji, swoje rozdrobnione księstwa uzależnili od potężnych sąsiadów, władców Czech i Węgier. Na ich też dworach często szukali awansu politycznego, a co za tym idzie, także materialnego oraz osobistego prestiżu. Kilku z nich w tej służbie sięgnęło po wielkie zaszczyty: między innymi Bolesław, syn księcia Kazimierza bytomskiego w latach 1321-1328 sprawował godność arcybiskupa Ostrzyhomia (Esztergromu); Władysław Opolczyk został palatynem Węgier. Interesujący nas książę cieszyński Przemysław zwany Noszakiem nie objął takich urzędów, natomiast osiągnął niebywałe zaszczyty jako dyplomata: najpierw cesarza Karola IV, a następnie jego syna, króla rzymskiego i Czech, Władysława IV. W tej roli przez lata czynnie uczestniczył w wielu najważniejszych wydarzeniach politycznych, szczególnie w Rzeszy. Jako dyplomata wykazał się wielokrotnie wielkimi zdolnościami negocjacyjnymi, zapobiegając przekształceniu się wielu lokalnych wojen i konfliktów w Rzeszy w wielką, ogólnoniemiecką wojnę domową. 

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp /9

Rozdział I. Władztwo książęce  /17

1. Położenie, granice i terytorium  /18

2. Sytuacja osadnicza księstwa  /20

3. Sytuacja demograficzna  /23

4. Wojskowość książęca  /26

4.1. Wojsko i orszak książęcy /27

4.2. System obronny księstwa cieszyńskiego w czasach Przemysława Noszaka /28

5. Ustrój, gospodarka i dochody książęce /30

6. Konkluzje /36

 Rozdział II. Przodkowie i rodzina księcia  /41

1. Wielcy piastowscy przodkowie  /41

2. Rodzina Piastów śląskich  /43

2.1. Rodzina Piastów śląskich. Piastowie górnośląscy /43

2.2. Od Mieszka do Przemysława Noszaka. Cieszyńska linia Piastów do początku XV wieku  /51

2.3. Rodzeństwo księcia Przemysława Noszaka /66

2.4. Potomstwo  /71

Rozdział III. Zabiegi o poszerzenie podstaw terytorialnych władztwa   /91/77

1. Casus księstwa raciborskiego  /79

2. Zabiegi o spadek bytomski  /81

3. Zastaw żorski /110

4. Starania o dobra na Dolnym Śląsku /111

5. Lubliniec, Olesno i Góra w rękach Przemysława Noszaka  /113

5. Ostatnie połączenie księstw cieszyńskiego i oświęcimskiego, czyli dawnego dziedzictwa dziada  /117

6. Konkluzje  /118

Rozdział IV. W świecie wielkiej polityki   /121

1. Poprzednik w awansach. Książę Władysław w otoczeniu cesarza Karola IV /123

2. Pierwsze lata Przemysława na dworze cesarza Karola IV   /138

3. U progu wielkiej polityki /153

4. Pierwszy awans /163

5. W świecie wielkiej polityki  /166

5.1. Preludium  /166

5.2. Pierwsze wielkie misje dyplomatyczne Przemysława Noszaka /170

5.3. Opiekun młodego Władysława IV /173

5.4. Wielka kariera księcia dyplomaty w służbie Władysława IV  /176

5.5. Wikariusz Rzeszy  /193

5.6. Zabiegi Luksemburgów o tron węgierski i dramaty królowych /205

5.7. Zamętu i wojen w Rzeszy ciąg dalszy  /211

5.8. Wojna w rodzinie Luksemburgów /218

6. Dramat rodzinny księcia  /240

7.W życiu politycznym Górnego Śląska  /243

8. Konkluzje  /246

Rozdział V. Prestiż władzy /251

1. Podstawy ideowe panowania księcia Przemysława Noszaka  /251

1.1. Sfera sakralna /253

1.2. Działalność fundacyjna Przemysława Noszaka. Świątynie jako miejsce oddziaływania ideowego władcy /256

1.3. Splendor i prestiż dworu /265

1.4. Prawna sfera oddziaływania ideowego władzy książęcej  /269

1.5. Materialna, pozaprawna sfera oddziaływania ideowego  /274

2. Konkluzje /276

Zakończenie /279

Bibliografia  /287

Indeks osób  /315

Indeks miejscowości  /339

Zusammenfassung /345

Summary  /353