Przemiany społeczno-ludnościowe południowo-wschodnich obszarów Prus Krzyżackich i Książęcych (do 1568 roku)

Autor: Grzegorz Białuński

Rok wydania: 2001

Liczba stron: 294

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Rozprawy i materiały Ośrodka Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego w Olsztynie  nr 195

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron przykurzone

"Zamierzeniem niniejszej publikacji jest ukazanie przemian społeczno-ludnościowych na obszarze dawnej puszczy galindzko-jaćwieńskiej do końca XIV do drugiej połowy XVI w. Chciałby przede wszystkim dokonać głębszej charakterystyki poszczególnych warstw społecznych, jak też ukazać ich genezę i tło ich ukształtowania. Stąd oprócz kwestii ściśle społecznych na równi interesują mnie problemy osadnicze, demograficzne i własnościowe. Z drugiej strony pominąłem kwestie charakteryzujące już na ogół ukształtowane społeczeństwo, jak np. stan świadomości politycznej, zwyczaje i kulturę"

(z wprowadzenia)

Spis treści:

Rozdział wstępny  /5

1. Wprowadzenie  /5

2. Źródła i literatura  /6

Rozdział I. Zarys przemian w osadnictwie od XIV wieku do 1568 roku  /16

1. Okręg Pisza  /16

2. Okręg Ełku   /21

3. Okręg Stradun i Zelek  /27

4. Okręg Węgoborka  /33

Rozdział II. Pochodzenie i zróżnicowanie etniczne osadników  /40

1. Prusowie  /40

2. Litwini  /50

3. Rusini  /58

4. Niemcy  /61

5. Polacy  /77

Rozdział III. Demografia i struktura własnościowa  /97

 1. Okręg Pisza  /97

2. Okręg Ełku   /102

3. Okręg Stradun   /106

4. Okręg Węgoborka  /110

Rozdział IV. Stanowisko prawne ludności  /116

1. Sytuacja prawna ludności pruskiej  /116

2. Prawo chełmińskie  /122

3. Prawo magdeburskie  /128

4. Prawo lenne  /137

Rozdział V. Struktura społeczna mieszkańców   /141

1. Czeladź i robotnicy najemni   /141

2. Rzemieślnicy  /148

3. Zagrodnicy i benderzy  /152

4. Bartincy  /158

5. Rybacy i myśliwi  .167

6. Młynarze  /174

7. Karczmarze  /179

8. Chłopi czynszowi i czynszownicy /184

9. Sołtysi  /196

10. Wolni i kulmerzy  /201

11. Oracze  /220

12. Szlachta  /226

13. Lemani i chłopi w dobrach prywatnych   .234

14. Mieszczanie  /244

15. Urzędnicy i duchowieństwo  /248

Podsumowanie  /256

Zussammenfassung  /264

Wykaz skrótów   /268

Bibliografia (wybór)  /270

Indeks miejscowości   /282