Powszechna historia techniki

Autor: Bolesław Orłowski

Rok wydania: 2010

Ilość stron: 308

Oprawa: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Podręcznik akademicki

Spis treści:

Od Autora  /9

1. Potrzeba uprawiania i propagowania historii techniki  /11

1.1. Postęp techniczny jako kluczowy czynnik rozwoju ludzkości  /13

1.2. Historia techniki jako remedium na frustracje związane ze zbyt szybko zachodzącymi w naszej epoce przemianami  /15

2. Wprowadzenie do podstawowej problematyki związanej z rozpatrywaniem rozwoju ludzkości jako skutku dokonywania i stosowania w praktyce wynalazków i innowacji  /15

2.1. Wyjątkowość człowieka jako jedynej istoty na Ziemi dokonującej wynalazków  /19

2.2. Fundamentalna różnica pomiędzy odkryciem a wynalazkiem  /20

2.3. Rozwój techniki jako wypadkowa dwóch równoległych procesów: ewolucyjnego i rewolucyjnego  /20

2.4. Czy potrzeba jest matką wynalazków?  /22

2.5. Liczebność społeczności a wynalazczość  /24

2.6. Braki i niedobory jako czynnik sprzyjający rozwojowi techniki  /24

2.7. Sposoby uprawiania historii techniki  /27

2.8. Transfer zdobyczy technicznych i wyrównanie się poziomu cywilizacyjno-technicznego na coraz większych obszarach (uniwersalizacja, globalizacja)  /27

2.9. Wpływ wojen na postęp techniczny  /29

2.10. Postęp techniczny jako znaczący czynnik demokratyzacji  /32

2.11. Dostrzeganie i ocena postępu technicznego w przekroju historycznym  /33

2.12. Kontrowersje i wątpliwości  /36

2.13. Manowce interpretacyjne  /38

3. Warunki rozwoju techniki - przegląd chronologiczny  /39

3.1. Wprowadzenie  /43

3.2. Paleolit  /44

3.3. Rewolucja neolityczna  /47

3.4. Cywilizacje antyczne  /50

3.5. Epoka przodownictwa Chin  /67

3.6. Europa zaczyna się liczyć  /74

3.7. Początki dominacji europejskiej  /87

3.8. Europejska rewolucja naukowa  /92

3.9. Rewolucja przemysłowa  /100

3.10. Wiek XIX  /111

3.11. Wiek XX  /122

4. Ujarzmianie żywiołów /129

4.1. Woda  /131

4.1.1. Koło wodne  /134

4.2. Wiatr  /136

4.2.1. Żagiel  /136

4.2.2. Wiatrak  /139

4.3. Energia jądrowa   /142

4.3.1. Bomba atomowa  /142

4.3.2. Bomba wodorowa  /146

4.3.3. Napęd jądrowy  /147

4.3.4. Nadzieje wiązane z syntezą termojądrową  /149

5. Poprawianie natury  /151

5.1. Wzbogacanie asortymentu dostępnych tworzyw  /153

5.1.1. Guma  /155

5.1.2. Stal (przewrót bessemerowski)  /156

5.1.3. Barwniki syntetyczne  /160

5.1.4. Żelbet i beton wstępnie sprężony  /161

5.1.5. Tworzywa sztuczne  /163

5.1.6. Włókna sztuczne  /165

5.2. Małe i duże zmiany oblicza Ziemi  /165

5.2.1. Mosty  /166

5.2.2. Wielkie kanały żeglowne  /175

5.3. Zmaganie się z mrokami nocy    /179

5.3.1. Z wykorzystaniem płomienia  /179

5.3.2. Oświetlenie elektryczne  /181

6. Zmaganie się z czasem  /187

6.1. Świadectwa zamierzchłej przeszłości, megality  /190

6.2. Pierwsze zwycięstwo nad czasem: pismo  /191

6.3. Drugie zwycięstwo nad czasem: fotografia /193

6.3.1. Fotograficzne dokumentowanie ruchu: film   /197

6.4. Trzecie zwycięstwo nad czasem: rejestracja i odtwarzanie dźwięku  /201

6.5. Pomiar czasu  /203

6.5.1. Kalendarz  /203

6.5.2. Orientacja w czasie w obrębie doby: zegar  /204

6.6. Ustalanie wieku: Datowanie izotopowe  /208

6.7. Świadomość wieku ludzkości, Ziemi i Wszechświata  /208

7. Zmaganie się z przestrzenią  /211

7.1. Rozwój metod obserwacji  /214

7.1.1. Początki wspomagania oka przy zastosowaniu soczewek: okulary  /214

7.1.2. Urządzenia optyczne przeznaczone do obserwacji profesjonalnych  /215

7.1.2.1. Mikroskop  /215

7.1.2.2. Luneta  / 217

7.1.3. Radiolokacja  /218

7.1.3.1. Radioastronomia  /218

7.1.3.2. Radar  /219

7.2. Porozumiewanie się na odległość  /220

7.2.1. Najdawniejsze sposoby przekazywania informacji  /220

7.2.2. Telegraf semaforowy  /220

7.2.3. Telegraf elektryczny  /221

7.2.4. Telefon  /228

7.2.5. Radio  /230

7.3. Zasięg rażenia  /232

7.3.1. Machiny miotające pociski  /232

7.3.2. Broń palna  /234

7.3.3. Technika rakietowa  /237

7.4. Transport  /240

7.4.1. Aerostaty  /240

7.4.2. Kolej  /244

7.4.3. Żegluga z napędem mechanicznym  /247

7.4.4. Żegluga podwodna  /250

7.4.5. Motoryzacja  /251

7.4.5.1.  Samochód  /251

7.4.5.2. Autostrada  /254

7.4.6. Samolot i śmigłowiec  /255

8. Perspektywy na przyszłość  /261

9. Kalendarium  /267

10. Indeks osób  /284

11. Literatury  /301

12. Źródła ilustracji  /304