Powstanie sejneńskie 1919

Autor: Wiesław Jan Wysocki

Rok wydania: 2019

Ilość stron: 104 

Oprawa: twarda

Format: 21,0 cm x 29,0 cm

O niepodległość i granice odrodzonej w 1918 roku Rzeczypospolitej Polacy musieli walczyć nie tylko z Rosjanami, Ukraińcami czy Niemcami, ale także z Litwinami. Armia niemiecka ewakuująca się z Podlasia i Suwalszczyzny oddała w zarząd administracji litewskiej powiaty suwalski, sejneński i augustowski. Litwini nie wycofali się z tych terenów, mimo że znalazły się one po polskiej stronie wyznaczonej przez mocarstwa zachodnie linii demarkacyjnej zwanej linią Focha.

23 sierpnia 1919 r. wybuchło powstanie sejneńskie. Przeciwko regularnym wojskom litewskim wystąpili ochotnicy z Polskiej Organizacji Wojskowej. W końcowej fazie walk, które trwały do 28 sierpnia, peowiaków wsparł 41. pułk piechoty Wojska Polskiego. Litwini zostali wyparci z powiatu sejneńskiego, który włączono do państwa polskiego.

O powstaniu sejneńskim – jednym z nielicznych polskich powstań zakończonych zwycięsko – pisze prof. dr hab. Wiesław Jan Wysocki, historyk z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, czołowy znawca problematyki walk niepodległościowych w latach 1918-1921. To powstanie wywarło znaczący wpływ na tożsamość mieszkańców Suwalszczyzny i pozostało w ich pamięci.

Książka ma charakter popularny: napisana przystępnym językiem, bogato ilustrowana (w środku ok. 100 fotografii archiwalnych i współczesnych, reprodukcji dokumentów i map), jest skierowana przede wszystkim do młodzieży i osób zainteresowanych historią, zwłaszcza regionalną. Częścią publikacji jest opowieść o dziejach Suwalszczyzny i ziemi sejneńskiej, a także prezentacja pomników i cmentarzy związanych z wydarzeniami z sierpnia 1919 r.

Spis treści:

Wstęp  /5

Rozdział I. Książęce i dominikańskie miasto. Sejny w cieniu historii  /9

Rozdział II. Obszar konfrontacji  /17

Rozdział III. Konflikt polsko-niemiecko-litewski i jego bolszewicki kontekst  /21

Rozdział IV. Spór o ziemię suwalsko-sejneńską  /27

Rozdział V. Zwycięskie powstanie sejneńskie  /39

I faza walk -23-24 sierpnia 1919 r. /39

II faza walk  -25-27 sierpnia 1919 r.  /44

III faza walk  - 28 sierpnia 1919 r.  /48

Rozdział VI. Józef Piłsudski a powstanie sejneńskie /55

Rozdział VII. Bojownicy powstania /69

Rozdział VIII. Republiki kopciowska i warwiszkowska - pokłosie powstania /79

Rozdział IX. Epilog - 1920 rok  /85

Rozdział X. Pamięć - nekropolie, pomniki, tablice, ulice, rekonstrukcje historyczne /93

Rozdział XI. Przesłanie z okazji setnej rocznicy Powstania sejneńskiego /99

Bibliografia  /101

Źródła ilustracji  /103