Powrót do Laetoli. Z rozważań nad początkami człowieka i prawa

Autor: Dariusz Rozmus

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 265

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Podstawowym założeniem tej książki jest uwypuklenie starożytności rodzaju ludzkiego, która, moim zdaniem, wciąż przesuwa się w głąb historii, sięgając obecnie milionów lat. Zdaję sobie sprawę, że ta książka stawia więcej pytań, niźli daje odpowiedzi. Tak musi być na obecnym poziomie naszej wiedzy. Dynamika odkryć archeologicznych, paleontologicznych i genetycznych jest po prostu w tym momencie, w XXI w., zbyt wielka. Ambicją tej publikacji jest próba pokazania możliwej sceny, na której mogły pojawić się w umysłach naszych przodków pierwsze intuicje prowadzące do wyłonienia się prapoczątków prawa. Te niezwykle istotne zjawiska miały w przeciągu długiego czasu możliwość zaistnieć zarówno w czasie, jak i w przestrzeni umysłowej naszych przodków. Próba ta jest spojrzeniem na prakulturę z akcentem na moment, w którym może pojawić się prawo jako wytwór ludzkiej kondycji mogący być tak samo stary jak ona sama.

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział I  /15

Refleksja nad ciągłością natury ludzkiej  /17

Ewolucyjne spojrzenie na początki prawa  /23

Rozdział II  /25

Zarys poglądów na główne kierunki ewolucji człowieka  /27

Uwagi wstępne  /27

Zaranie  /27

Praczłowiecza rodzina  /28

Zagadka hobbita  /33

Homo naledi  /35

Możliwe biologiczne wyznaczniki człowieczeństwa  /39

Zagadka parantropa  /41

Różni obok siebie  /42

Dylematy  /44

Arka Noego i inne koncepcje antropologiczne /47

Ewolucja a kultura  /52

Podsumowanie  /53

Laetoli. Droga nieznanych w nieznane   /55

Dwunożna istota  /55

Ślady praczłowieka  /58

Rozkład dnia  /62

Ekspansja naszego rodzaju  /64

Wspomnienia praojczyzny  /68

Zasiedlenie gór i wschodniej Azji  /70

Morskie wyprawy  /72

Hominid lub hominin jutrzenki /76

Kulturowe konsekwencje ekspansji  /78

Podsumowanie  /80

Współżycie  /82

Poród wspomagany  /82

Seks  /84

Monogamia i poligamia  /86

Tabu kazirodstwa  /88

Modele relacji międzyludzkich a początki prawa  /89

Troska /91

Różnice  /93

Pierwsze przejawy zachowań altruistycznych u praludzi  /94

Altruizm a prawo pierwotne - kilka uwag  /97

Pochodzenie altruizmu  /98

Przemoc i okrucieństwo /100

Rozdział III  /103

Narzędzia  /103

Archeologia (?) naczelnych  /107

Archeologia praludzi  /111

kto pierwszy przemyślnie łupał kamienie?  /114

Technokompleksy  /117

Zastosowanie narzędzi  /121

Mikrolity  /123

Podsumowanie  /127

Zwierzęta i ludzie /131

Język  /135

Hipoteza modularna  /136

Predyspozycje i okoliczności - hipotezy  /137

Komunikacja ze zwierzętami  /138

Użyteczność języka  /140

Czytanie umysłu  /141

Anatomia i wątpliwości  /141

Wnioski  z konieczności  /145

Mówimy i myślimy o pracy  /145

Ogień  /150

Początki  /152

Jak rozpalono pierwszy ogień  /153

Pieczenie i gotowanie żywności  /154

Kulturotwórcze znaczenie ognia  /156

Kanibalizm  /156

Kultura duchowa  /160

Sztuka. Uwagi wstępne  /160

Pierwsze przejawy sztuki  /162

Interpretacja naskalnej sztuki paleolitu  /167

Sztuka jako tabu  /168

Religia  /170

Wyznaczniki kultu  /171

Zachowania przypuszczalnie bezcelowe u zwierząt  /172

Prawo  /173

Koncepcja etapowej ewolucji kultury  /176

Rozdział IV  /181

Darwinowska teoria ewolucji przedmiotem niepotrzebnego sporu? /183

Biblia a stworzenie człowieka  /187

Drogi poznania  /188

Nauczanie Kościoła  /189

Biblijny opis / 191

Tradycje redakcyjne w Biblii  /195

Opowieści o stworzeniu  /196

Drzewo poznania  /198

Pra-Ewa  /200

Perspektywa muzułmańska - zarys  /202

Uwagi końcowe  /204

Prawo naturalne. Krótkie spojrzenie  /206

Uwagi wstępne  /206

Prawo naturalne  /206

Szympansie prawa  /209

Zakończenie  /217

Bibliografia  /221

Spis ilustracji  /249

Indeks nazwisk  /253

Abstract /263