Powinowactwa mimo woli. Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego i Rzeczpospolita Obojga Narodów w niemieckiej i polskiej..

Autor: Adam Kożuchowski

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 265

Okładka: miękka

Format: 14,5 cm x 20,5 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Powinowactwa mimo woli proponują porównawcze spojrzenie na obraz narodowej przeszłości w dziełach niemieckich i polskich historyków XIX wieku. Wbrew temu, co przyzwyczailiśmy się sądzić w kolejnym stuleciu, książka pokazuje wiele analogii w podejściu i rozumieniu historii w obu krajach. Wynikały one w znacznej mierze z faktu, że w oczach ówczesnych Niemców i Polaków „dzieje narodowe” pozostawały nierozerwalnie związane z historią Świętego Cesarstwa Rzymskiego (czyli Rzeszy Niemieckiej) oraz Rzeczypospolitej (jako następczyni Królestwa Polskiego), które na przełomie XVIII i XIX wieku znikły z mapy Europy, na wiele dziesięcioleci pozostawiając oba narody bez własnego, niepodległego i zjednoczonego państwa. Od historii domagano się przede wszystkim wyjaśnienia, jak do tego doszło, kto lub co zawiniło, i wreszcie - jak należy oceniać dziedzictwo obu krajów, niegdyś tak potężnych, a pod koniec swego istnienia uznawanych przez oświeconą Europę za archaiczne i wręcz godne politowania. Jest to książka o użytku, jaki w „wieku historii” starano się z niej robić w Niemczech i Polsce, i o kłopotach, jakie piszącym o niej autorom historia sprawiała.

Spis treści:

Wprowadzenie  /7

Niektóre z pojęć, o których będzie tu mowa  /15

Proporcje i kierunki  /26

Uwzględnione teksty a główne tendencje w historiografii polskiej i niemieckiej XIX stulecia  /32

Rozdział I. Natura i charakter  /43

Naturvolk, czyli lud, któremu pokój nie dogadzał  /48

Od Rzymu do Prus  /55

Rozmiłowani w życiu spokojnym  /62

Teutońska burza  /76

Rozdział II. Zenit  /81

Siła i miłość  /82

Koszula Dejaniry  /95

Jesień średniowiecza, czyli pierwsze przymrozki  /108

Anatomia monarchii stanowej  /117

Ku Bogu i rozumowi  /127

Rozdział III. Zmierzch i upadek  /139

Acedia czyli Nadir upadku  /147

Bóg karze za ucisk poddanych  /158

Alamodezeit czyli obłęd  /165

Żywioły cudzoziemskie  /172

Jezuici i prawnicy, czyli świecka demonologia  /179

Rozdział IV. Nigdy nie jest za późno  /191

Przebudzenie  /195

Tabaka i bagnety  /198

Odrodzenie w upadku  .207

Podsumowanie   /215

Prawda i metoda  /218

Naukowa Sadowa  /226

Drogi odrębne, wspólny kierunek, nierówne tempo  /232

Summary  /239

Bibliografia  /243

Indeks osób  /256

Indeks wybranych nazw i pojęć  /264