Potęga rytuału. Symbolika władzy w średniowieczu

Autor: Gerd Athoff

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 210

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Uwagi - okładka przetarta, zarysowana, przybrudzony grzbiet

Dlaczego rytualne formy komunikacji średniowiecznej były tak znaczące?

Co odzwierciedlały rytualne zachowania władców w średniowieczu?

Jak przebiegały ceremonie podporządkowania się, a jak demonstracji władzy?

Jedna z przełomowych książek współczesnej mediewistyki, pozwalająca z nowej perspektywy spojrzeć na zachowania społeczne w średniowieczu. Autor, wybitny niemiecki mediewista i profesor historii uniwersytetu w Münster, łączy nowatorską metodę badań komunikacji społecznej w wiekach średnich, inspirowaną dorobkiem współczesnej socjologii, psychologii i antropologii kulturowej z solidnym badaniem źródeł. W interesującej pracy poddaje analizie takie zjawiska ze sfery społecznej i politycznej, jak: ceremonie, rytuały demonstracji pozycji i władzy, koronacje, rytuały kończące konflikty czy rytuały podporządkowania wasalnego, nie pomijając także ważnych aktów poniżenia się władców przed Bogiem i papieżem. Autor nie tylko charakteryzuje rytualne zachowania, ale także kładzie nacisk na ich funkcje i znaczenie ogólnospołeczne. Zaprezentowane aspekty pochodzą z różnych okresów średniowiecza, od czasów Merowingów, przez dynastię Staufów, aż do schyłku epoki.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa     /7

Rozdział 1. Wprowadzenie    /9

Tematyka     /9

Przybliżenia terminologiczne    /10

Sprawowanie władzy w średniowieczu w świetle współczesnych badań     /14

Narada i porozumienie oraz ich konsekwencje dla władzy królewskiej     /16

Porozumienie a rytuał     /19

Główne dziedziny i specyficzne oddziaływanie komunikacji rytualnej w średniowieczu – punkty wyjścia     /22

W jaki sposób powstają rytuały? Historyczność rytuałów    /27

Główne kwestie, zasadnicze pytania    /29

Rozdział 2. Rytualizacja sprawowania władzy we wczesnym średniowieczu    /32

Skromne początki w czasach Merowingów     /32

Rytuały w publicznej komunikacji epoki karolińskiej: aspekty i problemy procesu uczenia się    /38

Spotkania papieży z Karolingami     /41

Obalenie bawarskiego księcia Tassilona a rytuały     /51

Rytuały towarzyszące pozbawianiu władzy Ludwika Pobożnego i jego restytucji    /54

Interakcja rytualna między Karolingami a ich wasalami    /61

Podsumowanie    /62

Rozdział 3. Rozpowszechnienie rytualnych wzorów zachowań w X i XI w.     /64

Rytualne akty kończące konflikty    /64

Rytualne formy wyrażania roszczeń i zobowiązań     /80

Symboliczne formy rzeczywistych zobowiązań władców    /81

Służby honorowe wasali     /86

Symboliczne wyrażanie spornych roszczeń    /90

Formy samoponiżania królów     /97

Samoponiżenie wobec Boga     /99

Demonstracyjne samoponiżenie w sporze politycznym    /110

Samoponiżenia Henryka IV     /116

Podsumowanie    /120

Rozdział 4. Rytuały władzy w XII w.    /125

Czasy po Kanossie – nowe formy: rytuały towarzyszące spotkaniom cesarzy z papieżami     /126

Między łagodnością a surowością: rytuały podporządkowania w czasach Staufów    /134

Rywalizacja w rytuałach epoki Staufów     /147

Podsumowanie    /155

Rozdział 5. Rzut oka na późne średniowiecze     /157

Wjazd pana feudalnego i hołd poddanych    /158

Symbolika godności księcia-elektora     /163

Rytuały podporządkowania w późnym średniowieczu     /167

Rozdział 6. Zakończenie    /173

Rytuały jako przemyślana forma    /175

Historyczność rytuałów    /181

Potęga rytuałów    /184

Wykaz skrótów    /189

Bibliografia    /191

Indeks osób    /206

Spis ilustracji     /210