Poszukiwacze Archai. Spotkanie medioplatoników i apologetów greckich w II wieku

Autor: Mateusz Biernaczyk

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 225

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: 16,0 cm x 24,0 cm

Waga rozprawy Mateusza Biernaczyka polega nie tylko na przedłożeniu nowych schematów myślenia czy rozwiązań poszczególnych problemów badawczych, ale w dużej mierze również na przypomnieniu, jak wielki wpływ na kształt obecnej myśli Zachodu mają Apologeci greccy II wieku. Szczególność ich myśli wynika z podejmowanych przez nich, i to z wielkim sukcesem, dyskusji z myślą pogańską: zarówno w wydaniu klasycznym greckiej filozofii, medioplatońskim czy wielkich szkół okresu hellenistycznego, jak i cesarstwa rzymskiego. W pierwszej części pracy ukazano postać jednego z najbardziej reprezentatywnych dla medioplatonizmu myślicieli, Alkinousa, jego poglądy i koncepcję pierwszych zasad (archai): przyczyny materialnej, wzorczej i sprawczej, w drugiej natomiast naukę Apologetów greckich II wieku o przyczynach świata: Arystydesa z Aten, Justyna Męczennika, Tacjana Syryjczyka i Atenagorasa z Aten. Wartością książki bez wątpienia jest to, że jej Autor, dostrzegając doniosłość ustaleń tak odległej dla nas myśli, próbuje je na nowo, we właściwy dla siebie sposób, wpisać w kontekst obecnych dyskusji, dotyczący znaczenia poszukiwania wspomnianych przyczyn, owych pierwszych zasad, ukazując złożoność tych nurtów myślowych oraz ich kulturotwórczą, filozoficzną i teologiczną doniosłość.

(z recenzji prof. Jacka Zielińskiego)

WPROWADZENIE  /7

Metoda  /15

Stan badań  /16

MEDIOPLATONIZM – „PLATONOCENTRYZM”   /21

Przedstawiciele medioplatonizmu  /21

Autorstwo Didaskalikos  /28

Didaskalikos – zagadnienia metafilozoficzne  /30

NAUKA O PRZYCZYNACH ŚWIATA ZAWARTA W DIDASKALIKOS  /37

Materia – przyczyna materialna  /39

Idee – przyczyny wzorcze  /41

Idee w Platońskim Timajosie  /49

Idee w Didaskalikos  /53

Bóg – przyczyna sprawcza  /59

Poznanie Boga  /59

Natura Boga  /64

Dusza świata  /68

NAUKA O PRZYCZYNACH ŚWIATA W MYŚLI APOLOGETÓW GRECKICH II WIEKU  /79

Pierwsi Apologeci chrześcijańscy  /79

Arystydes z Aten  /83

Koncepcja Boga  /85

Arystydes a Alkinous  /91

Justyn Męczennik  /93

Koncepcja Boga  /97

Koncepcja Logosu  /104

Świat i materia  /111

Justyn a Alkinous  /114

Tacjan Syryjczyk  /118

Koncepcja Boga  /119

Logos – materia – świat  /122

Tacjan a Alkinous  /128

Atenagoras z Aten  /131

Koncepcja Boga  /132

Logos i Duch Święty  /136

Materia i świat 139

Atenagoras a Alkinous 143

PODSUMOWANIE 147

BIBLIOGRAFIA 155