Polskie Stronnictwo Ludowe w Krakowie i powiecie krakowskim w latach 1945–1949

Autor: Paweł Sękowski

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 432 + 24 str wkł. il

Okładka: twarda

Format: 15,0 cm x 21,0 cm

Seria: Monografie t. 71

Przedstawienie historii Polskiego Stronnictwa Ludowego i związanych z nim ludowych organizacji społecznych w Krakowie i powiecie krakowskim w okresie od wyzwolenia spod okupacji hitlerowskiej w styczniu 1945 r. aż do końca istnienia PSL w listopadzie 1949 r. ukazuje złożone dzieje polskiego ruchu ludowego oraz jego przywódców na tym terenie. Charakterystyczną cechą działalności PSL w Krakowie było poparcie udzielone mu przez znaczną część inteligencji, w tym pracowników naukowych krakowskich szkół wyższych. W każdym z kolejnych okresów działalności stronnictwa jego lokalni działacze starali się, w miarę ówczesnych możliwości, zachować niezależność i wierność tradycji ruchu ludowego. Książka prezentuje dzieje oporu politycznego mieszkańców Krakowa i podkrakowskich miejscowości – członków i czynnych sympatyków PSL, w układzie chronologiczno-problemowym, przede wszystkim w oparciu o szeroką kwerendę archiwalną.

Książka nagrodzona w konkursie im. Władysława Pobóg-Malinowskiego na Najlepszy Debiut Historyczny Roku (2008).

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp /9

I. Na drodze ku jawnej działalności  /19

Konspiracyjne Stronnictwo Ludowe "Roch" w Krakowie i powiecie krakowskim w styczniu 1945 r.  /19

Niezależny ruch ludowy w Krakowie i powiecie krakowskim między wyzwoleniem spod okupacji hitlerowskiej a powstaniem Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej  /31

Sprawa zabójstwa komendanta Okręgu VI Batalionów Chłopskich Narcyza Wiatra "Zawojny"  /42

Legalna działalność niezależnych struktur Stronnictwa Ludowego (lipiec - sierpień 1945 r.)  /47

2. Rozwój organizacyjny PSL  /57

Struktura i działalność Zarządu Okręgowego PSL w Krakowie  /57

Krakowskie pisma PSL - "Piast" i "Wieś i Państwo" /68

Śmierć Wincentego Witosa i uroczystości pogrzebowe  /73

Rola ludowców krakowskich na Kongresie PSL w Warszawie  /76

PSL a podziemie niepodległościowe - Kraków i powiat krakowski  /82

Struktura i funkcjonowanie Zarządu Grodzkiego PSL w Krakowie i podległych mu kół  /87

• Początki działalności Zarządu Grodzkiego PSL /87
• Działalność Koła PSL Kraków-Śródmieście  /94
• Koła podmiejskie PSL  /99
• Zjazd grodzki PSL (19 maja 1946 r.)  /101

Struktura i funkcjonowanie Zarządu Powiatowego PSL w Krakowie i podległych mu kół  /103

• Rozwój organizacyjny  /103
• Zjazd powiatowy PSL (2 czerwca 1946 r.)  /115

PSL a wydarzenia 3 maja 1946 r. w Krakowie i konflikt o organizację Święta Ludowego  /117

3. Krakowska organizacja PSL od głosowania ludowego do wyborów do Sejmu Ustawodawczego  /124

Udział krakowskich ludowców w rozmowach dotyczących przystąpienia PSL do bloku wyborczego  /124

PSL a głosowanie ludowe  /128

Działalność struktur PSL w Krakowie i powiecie krakowskim w warunkach wzmożonych represji  /141

PSL a wybory do Sejmu Ustawodawczego  /164

4. Represje i ostateczny rozkład struktur PSL  /177

Protesty przeciwko sfałszowanym wyborom i działalność w nowej sytuacji politycznej  /177

Inicjatywa Lewicy PSL  /190

Represje w drugiej połowie 1947 r.  /194

Proces krakowski 11 sierpnia - 10 września 1947 r.  /204

Ostateczna likwidacja niezależnego PSL - akcja "A-Z" i konsekwencje ucieczki Stanisława Mikołajczyka  /214

5. PSL ubezwłasnowolnione  /227

PSL "odrodzone" w Krakowie i powiecie krakowskim w 1948 r.  /227

Stosunek do kolektywizacji rolnictwa /250

Ku zjednoczeniu  /256

6. Członkowie PSL w radach narodowych i organach wykonawczych samorządu oraz administracji państwowej /274

Krakowscy niezależni ludowcy w wojewódzkiej radzie narodowej  /274

Reprezentanci PSL w miejskich radach narodowych (Krakowa, Wieliczki i Skawiny) /293

• W Miejskiej Radzie Narodowej w Krakowie /293
• W miejskich radach narodowych w Wieliczce i Skawinie  /299

Przedstawiciele PSL w Powiatowej Radzie Narodowej w Krakowie  /300

Członkowie PSL w gminnych radach narodowych  /311

Praca w organach wykonawczych samorządu  /315

Praca w administracji państwowej  /322

7. Wpływy PSL w organizacjach społecznych, środowisku oświaty i nauki oraz w spółdzielczości  /325

Wpływy w Wojewódzkim Związku Młodzieży Wiejskiej "Wici" w Krakowie  /325

PSL a inne organizacje ruchu ludowego  /340

• Związek Pracy Ludowej "Orka"  /340
• Ludowy Związek Kobiet  /345
• Chłopskie Towarzystwo Przyjaciół Dzieci  /348
• Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych  /350
• Towarzystwo Opieki nad Młodzieżą Chłopską  /353
• Fundusz Oświatowy im. Wincentego Witosa  /355
• Towarzystwo Burs i Stypendiów  /356

Powiązania ze środowiskiem oświaty i nauki  /358

Związki ze spółdzielczością  /374

• Członkowie PSL w Związku "Społem"  /374
• Stosunek do Związku Samopomocy Chłopskiej  /377

Zakończenie  /385

Resume  /391

Spis map i tabel  /396

Wykaz skrótów  /397

Bibliografia  /400

Indeks osób  /415