Polska bez Żydów. Studia z dziejów idei, wyobrażeń i praktyk antysemickich na ziemiach polskich początku XX wieku (1905-1914)

Autor: Grzegorz Krzywiec

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 559

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

„To próba wskazania i zarazem interpretacji, a czasem też reinterpretacji tego, jak pewne idee, wyobrażenia i fantazmaty kulturowe, a także określone subkultury przesuwały się z marginesów w samo centrum życia publicznego, by potem tworzyć zręby i ramy pojęciowe dla całej wspólnoty, nadając kształt jej kulturze masowej”.
(ze Wstępu)

„Książka jest nowatorska na gruncie polskim”.
(Prof. Szymon Rudnicki, z recenzji wydawniczej)

„[Praca] stanowi istotny wkład nie tylko w rozumienie okresu objętego bezpośrednią analizą historyczną, ale rzuca nowe światło na jeden z najważniejszych składników polskiej tożsamości”.
(Prof. Stanisław Obirek, z recenzji wydawniczej)

Spis treści: 

CZĘŚĆ I
REWOLUCJA 1905 ROKU, NARODZINY, ROZWÓJ I RADYKALIZACJA ANTYSEMITYZMU POLITYCZNEGO NA ZIEMIACH POLSKICH

Rozdział I. Rewolucja jako trauma /23

Strach przed tłumem /26
Bandytyzm jako esencja rewolucji /35
Sprawa Jana Gadomskiego /38
Rewolucja jako część imaginarium społecznego /52
Henryk Sienkiewicz jako twórca antyrewolucyjnego imaginarium / 60
Trauma i wiry rewolucji /74

Rozdział II. Rewolucja 1905 roku, katolicyzm polityczny a powstanie antysemityzmu politycznego na ziemiach Królestwa Polskiego /80

Związek Katolicki, Stowarzyszenie Robotników Chrześcijańskich i nieudana próba katolicyzmu politycznego /82
„Luegeryzm nad Wisłą”: Jan Jeleński, panika moralna i antysemicka próba odrodzenia katolicyzmu politycznego /98
Jak się robi „Polaka-Katolika”? Ksiądz Ignacy Kłopotowski, koncern prasy katolickiej i batalia przeciwko „żydowskiej bezwyznaniowości” /113

Rozdział III. Narodowa Demokracja, chaos rewolucji, wspólnota narodowa i polityka strachu /130

Przede wszystkim organizacja /134
„Niebezpieczeństwo żydowskie”: Żydzi, polityka strachu i mobilizacja nacjonalistyczna w wyborach do rosyjskiej Dumy Państwowej (1906–1907) w Warszawie /141
„Żydowska rewolucja”: u źródeł fantazmatu /159

CZĘŚĆ II
BACZNOŚĆ! LITWACKIE MROWIE! PANIKA MORALNA, ZARZĄDZANIE STRACHEM A IMAGINARIUM ANTYSEMICKIE NA ZIEMIACH POLSKICH POCZĄTKU XX WIEKU

Rozdział IV. Kryzys sprawy polskiej /181

Rozdział V. Litwacy, panika moralna a polska kultura polityczna /194

Konsensus /194
„Polacy-Żydzi”: od oporu wobec antysemityzmu do samonienawiści i z powrotem /226
Opowieść „dobrego Żyda” /229
Dyskurs anty-antysemicki? /234

Rozdział VI. Żyd fantazmatyczny a polska kultura polityczna początku XX wieku /243

Państwo w państwie. Wersja polska: Judeo-Polonia /244
Żyd jako wróg /255
Żydostwo jako zagrożenie świata chrześcijańskiego /264
Żyd jako rewolucjonista /274
Żydzi jako najeźdźcy /283
Żydzi jako anachronizm /286
Żyd fantazmatyczny a kultura popularna początku XX wieku /297

Rozdział VII. Wybory do IV Dumy Państwowej w Warszawie, nacjonalistyczna polityka strachu a mobilizacja antysemicka na ziemiach polskich na początku XX wieku /323

Wstęp /323
Kampania: organizowanie strachu /327
Kampania: eksperci /344

CZĘŚĆ III
POLSKA BEZ ŻYDÓW. ANTYSEMITYZM JAKO RUCH SPOŁECZNY, ALTERNATYWA KULTUROWA I ŚWIATOPOGLĄD

Rozdział VIII. Wersja nacjonalistyczna /357

Wstęp /357
1912 jako moment dziejowy /361
Zygmunt Balicki: Żydzi jako antyteza nowoczesnego narodu /365
Stanisław Pieńkowski i odrodzenie narodu przez rasę i wolę mocy /373
„Gazeta Poranna 2 Grosze” – emancypacja od Żydów i „wyzwolenie polskiego ducha” /383
Polska dla Polaków w świecie bez Żydów? /394

Rozdział IX. Wersja katolicka-narodowa /409

Wstęp /409
Ksiądz Marceli Godlewski, „Nasz Sztandar”, najważniejsza sprawa /413
Teodor Jeske-Choiński, rasa i samoobrona chrześcijańsko-aryjska /424
Jak się odżydzać? /439
Ekskurs żydoznawczy: antysemickie konstrukcje żydowskości i „wiedza” o Żydach /449
Wariant nacjonalistyczny /449
Wariant postępowy /458
Wariant katolicko-narodowy /464

Zakończenie /479

Abstract /492

Wykaz skrótów /494

Bibliografia /495

Spis ilustracji /544

Indeks osób /547