Półmrok. Procesy karne w sprawie przestępstw okupacyjnych popełnionych przez chłopów wobec Żydów w województwie krakowskim

Autor: Roman Gieroń

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 376

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z zatarciami

Roman Gieroń, pracownik Oddziału IPN w Krakowie, podjął próbę znalezienia odpowiedzi na pytanie: na ile zachowane akta postępowań karnych, prowadzonych na podstawie tak zwanego dekretu sierpniowego (1944), są źródłem wiarygodnym i wartościowym w badaniach nad relacjami polsko-żydowskimi na wsi małopolskiej podczas okupacji niemieckiej?

Praca, oparta na metodzie analitycznej i syntetycznej, jest w przeważającej części rozprawą źródłową. Wykorzystano w niej przede wszystkim zasoby archiwalne Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie oraz Archiwum Narodowego w Krakowie. Książka składa się z czterech rozdziałów: jednego opisującego tło historyczne oraz trzech zasadniczych.

Autor przeanalizował poszczególne czynności procesowe oraz ich okoliczności, a także opisał osoby biorące udział w sprawach karnych w latach 1945–1950 – od zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa i wszczęciu postępowania przygotowawczego, poprzez postępowanie sądowe przed pierwszą instancją, aż do wniesienia środków odwoławczych. Ponadto analizie poddano orzecznictwo sądów powszechnych i wysokość zasądzonych kar, charakteryzując przy tym podsądnych odpowiadających za przestępstwa okupacyjne.

Publikacja w ramach centralnego projektu badawczego IPN „Dzieje Żydów w Polsce oraz relacje polsko-żydowskie w latach 1914-1989”.

Spis treści:

Wstęp   /7

Rozdział I. Kontekst historyczny   /21

1. Teren badawczy podczas okupacji  /21

2. Antyżydowskie działania okupanta  /35

3. Niemiecka polityka okupacyjna wobec chłopów  /53

Rozdział II. Studium przygotowawcze  /79

1. Geneza i charakterystyka dekretu sierpniowego  /80

2. Procedura i organy ścigania  /93

3. Inicjowanie, aresztowania i umorzenia  /107

4. Praca operacyjna i śledcza  /140

Rozdział III. Oskarżeni  /169

1. Tożsamość oskarżonych  /169

2. Czyn, czas, miejsce i okoliczności  /191

3. Linia obrony  /215

Rozdział IV. Wyrok  /247

1. Sądy, skład orzekający oraz rozprawy główne  /248

2. Wymiar kary i uzasadnienia wyroków  /272

3. Wpływ orzecznictwa Sądu Najwyższego na analizowane wyroki   /304

Zakończenie  /329

Bibliografia  /337

Wykaz skrótów   /369

Indeks nazw miejscowych  /371