Polacy w Nowej Zelandii

Marian Kałuski jest historykiem, publicystą i dziennikarzem mieszkającym od prawie 40 lat w Australii. Interesuje się losami Polaków na całym świecie, czego dowodem są jego publikacje.

Najnowsza jego książka Polacy w Nowej Zelandii opowiada o Polakach i Polonii w kraju oddalonym od Polski o 20 000 km. Nowa Zelandia zwana jest żartobliwie “Kiwilandią” od nazwy ptaka-nielota kiwi, który jest symbolem tego kraju. Pobyt Polaków na tej wyspie, zwanej rajem na ziemi, datuje się od połowy XIX w., kiedy to pierwsi polscy osadnicy przybyli na statkach, aby w pocie czoła budować prosperitę tego kraju. Wcześniej poprzedzali ich polscy podróżnicy przybyli z wyprawami badawczymi do kraju Maorysów. W XX w. znalazły się tu sieroty wojenne wyprowadzone przez gen. Andersa z ZSRR, polskie dzieci, tzw. dzieci z Pahiatua, które przygarnął rząd nowozelandzki w czasie II wojny światowej i które tu już w większości pozostały, stając się szanowanymi obywatelami tego kraju i dochodząc do wysokich stanowisk, a nawet fortun, jak np. Pan John (Jan) Roy-Wojciechowski, milioner, honorowy konsul RP w Nowej Zelandii. Po wojnie dotarli do Nowej Zelandii tzw. dipisi i żołnierze, którzy ze względów politycznych nie chcieli wrócić do kraju. W latach 80-ych XX w. przybyli do Nowej Zelandii uchodźcy “solidarnościowi”, a w ostatnich latach, już z wolnego kraju, emigranci zarobkowi.

Tak niewiele wiemy o historii i współczesności Polaków i ich potomków w kraju najbardziej oddalonym od Polski, a tyle możemy dowiedzieć się z książki Pana Mariana Kałuskiego.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa   /5

Słowo wstępne  /7

1. Polacy w Nowej Zelandii do 1939 roku   /11

Przyczyny emigracji Polaków do Nowej Zelandii do 1914 roku   /13

Liczebność Polonii nowozelandzkiej  /17

Niemcy czy Polacy?   20

Podróżnicy polscy w Nowej Zelandii   /27

Pierwsi osadnicy polscy i poszukiwacze złota  /32

Występy muzyków polskich w Nowej Zelandii   /37

Polscy emigranci zarobkowi z lat 1872-1914   /41

Trudne początki...uwieńczone sukcesem  /50

Awans zawodowy i społeczny Polonii nowozelandzkiej   /62

Wkład pionierów emigracji polskiej w rozwój Nowej Zelandii i zasłużeni Nowozelandczycy polskiego pochodzenia   /65

Dwie ojczyzny - dwa patriotyzmy  /70

Życie religijne polskich polskich osadników   /82

Nowozelandczycy dumni ze swych przodków i polskiego pochodzenia  /97

2. Polacy w Nowej Zelandii od 1939 roku   /105

Obóz polskich dzieci w Pahiatua   /107

Powojenne fale emigracji polskiej i ich skład społeczny   /125

Polskie życie narodowe  /133

Sprawa utworzenia naczelnej organizacji polonijnej  /147

Sprawy i troski powojennej Polonii nowozelandzkiej  /150

Działalność niepodległościowa i infiltracja reżymu warszawskiego  /159

Emigracja solidarnościowa i najnowsza   /169

Polskie życie religijne w Nowej Zelandii po 1939 roku   /176

Uroczystości rocznicowe   /202

Media polskie   /216

Inne czasy - inni ludzie (czyli o dawnych i obecnych Polakach w Nowej Zelandii)   /222

Znani i zasłużeni Polacy nowozelandzcy   /230

Kontakty Polaków z Nową Zelandią  /239

Przyjaźń polsko-nowozelandzka  /247

Maorysi nowozelandzcy i Polacy  /259

Przyszłość Polonii nowozelandzkiej  /270

Bibliografia   /273