Pogańskie Imperium. Litewska dominacja w Europie Środkowo-Wschodniej 1295–1345

Autor: Stephen C. Rowell

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 375

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

W latach 1250-1795 Litwa zajmowała rozległy obszar wschodniej i środkowej Europy. Do 1387 roku był to kraj pogański. Głównym tematem niniejszej książki jest sposób, w jaki to wielkie państwo prowadziło ekspansję, broniło się przed krzyżowcami z Europy Zachodniej i odgrywało znaczącą rolę w życiu Europy. Kształtowanie się pogańskiej Litwy zostało ukazane na tle kryzysów politycznych i religijnych w czternastowiecznym Bizancjum i świecie katolickim. Podjęto próbę pokazania, w jaki sposób Litwini wykorzystywali swoją pozycję na pograniczu handlowym, wyznaniowym i kolonialnym do utrzymania i rozszerzania swoich posiadłości w obliczu oporu ze strony Polaków, Krzyżaków i Rusinów. Zakwestionowano złudne wyobrażenie epoki wiary jako epoki totalitarnej, chrześcijańskiej Europy.

Tematyka książki ma związek z ekspansją Kościoła i cesarstwa między IX a XI wiekiem. Pojawienie się nowych elit rządzących w XIV wieku, zjawisko znane francuskim i angielskim historykom, ma swoje odzwierciedlenie w Czechach, Polsce, na Rusi i Litwie, chociaż czynniki centralizacyjne były bardzo słabe, co było jednym ze źródeł siły późniejszej polsko-litewskiej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wykorzystano źródła z całej Europy, od Irlandii i Hiszpanii po Kaukaz. Przeanalizowano przydatność literackich, mitologicznych kronik. Konieczne okazało się również wykorzystanie źródeł niepisanych. Brak obszernej dokumentacji litewskiej sprawia, że trzeba się skoncentrować na wszystkich aspektach spraw międzynarodowych: zachodnie opracowania zazwyczaj nie spełniają tego postulatu.

Spis treści:

Lista ilustracji  /7

Przedmowa /9

Lista skrótów  /13

Słownik wyrazów obcych /16

Mapy  /17

Tablice genealogiczne  /23

Rozdział I

Europa Środkowa i Wschodnia, 1290-1320  /35

Rozdział II

Źródła   /59

Rozdział III

Wstęp do historii politycznej w gospodarczej Litwy przed 1315 rokiem /79

Rozdział IV

Ekspansja Litwy  /109

Rozdział V

Implikacje polityczne kultu pogańskiego  /141

Rozdział VI

Metropolia Litewska  /169

Rozdział VII

Poganie, pokój i papież, 1322-1324   /205

Rozdział VIII

Bezwzględna Realpolitik  /239