Podziemne dziennikarstwo. Funkcjonowanie głównych pism informacyjnych podziemnej „Solidarności” w Warszawie w latach 1981–1989

Autor: Jan Olaszek

Rok wydania: 2018

Liczba stron: 792 + wkładka

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Monografie tom 134

Książka pokazuje historię siedmiu podziemnych pism informacyjno-publicystycznych wychodzących w Warszawie w latach 1981–1989: „CDN – Głosu Wolnego Robotnika”, „KOS-a”, „Przeglądu Wiadomości Agencyjnych”, „Tygodnika Mazowsze”, „Tygodnika Wojennego”, „Wiadomości” i „Woli”. Autor ich dzieje analizuje z różnych perspektyw; opisuje funkcjonowanie podziemnych redakcji, konspiracyjne systemy druku i kolportażu, politykę informacyjną poszczególnych pism, prowadzone na ich łamach dyskusje publicystyczne, działania aparatu bezpieczeństwa skierowane przeciwko ich twórcom oraz środowisko podziemnych dziennikarzy, drukarzy, kolporterów i ich współpracowników. Atutem pracy jest szerokie wykorzystanie dorobku innych nauk humanistycznych i społecznych (m.in. socjologii i medioznawstwa) oraz uwzględnienie w analizach stosowanych w nich kategorii. Dzieje opisywanych w książce środowisk osadzone są na tle historii niezależnego ruchu wydawniczego w PRL oraz dawniejszych tradycji wydawania konspiracyjnej prasy, a także zjawiska samizdatu w innych państwach bloku sowieckiego.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp     /9

1. Prasa drugiego obiegu w PRL. Historia, tradycje, konteksty    /38

Tradycje    /38

Prasa w Polsce w latach 1944-1989    /42

Wolne słowo zza żelaznej kurtyny    /46

Pierwsze próby    /47

Początki – opozycja przedsierpniowa (1976-1980)    /48

Pod ochroną NSZZ „Solidarność” (1980-1981)   /55

W podziemiu (1981-1989)   /59

Drugi obieg na tle samizdatu w bloku sowieckim   /66

2. Redakcje   /83

„Wiadomości”   /83

„Tygodnik Mazowsze”    /95

„KOS”   /114

„Tygodnik Wojenny”    /130

„Przegląd Wiadomości Agencyjnych”   /144

„Wola”    /153

„CDN – Głos Wolnego Robotnika”    /171

3. Praca dziennikarzy    /188

Trudne początki    /188

Zebrania redakcyjne    /191

Podział ról    /195

Redakcje w konspiracji    /199

Jak zdobyć informacje?    /206

Redaktorzy i autorzy    /213

Redakcje bez adresów    /222

Rywalizacja czy współpraca?    /228

Między opozycyjnością a niezależnością    /240

Granice zaangażowania    /248

4. Gazety    /256

Wyścig z czasem    /256

Wolne słowo w tysiącach egzemplarzy    /262

Zawartość    /265

5. Na łamach – podziemna „Solidarność”   /276

Kroniki represji   /276

„Solidarność” żyje!    /291

Wzorce osobowe   /302

Kodeksy honorowe   /311

Podziemny związek zawodowy    /321

6. Na łamach – naziemna rzeczywistość   /332

Wróg – władze PRL    /332

Sojusznik – Kościół katolicki    /341

Społeczeństwo    /351

Co się dzieje na świecie?   /354

Prawdziwy obraz rzeczywistości?    /360

7. Publicystyka   /363

Strajk generalny czy „długi marsz”?   /363

Między państwem a społeczeństwem podziemnym    /379

Co dalej?    /387

Czy skończył się czas negacji?    /395

Strajki 1988    /402

Rozmawiać czy kontestować?    /404

8. Od drukarni do czytelnika    /413

Podziemna poligrafia    /413

Świat podziemnych drukarń i drukarzy    /439

Centrum i peryferie – edycje regionalne    /449

Sieci kolportażu    /459

Codzienność kolportera    /474

Finanse i kontakty międzynarodowe    /486

Czytelnicy    /496

9. Funkcjonariusze versus konspiratorzy    /510

Polityka władz PRL wobec drugiego obiegu wydawniczego (1981-1989)   /510

Na tropie „Tygodnika Wojennego”    /519

W poszukiwaniu „Woli”    /534

Zlikwidować „Mazowsze”!    /558

Rozpracowywanie „Wiadomości”    /570

Wobec „Przeglądu Wiadomości Agencyjnych”   /579

W sprawie „KOS-a”    /584

Przeciwko „CDN – Głosowi Wolnego Robotnika”   /599

Likwidować czy kontrolować?    /604

Strategie obronne konspiratorów    /607

Doświadczenie represji   /612