Podstawy geografii i kartografii historycznej

Autor: Franciszek Faluszczak

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 208

"Podstawy geografii i kartografii historycznej", to podręcznik adresowany do studentów kierunków humanistycznych (przede wszystkim: historii, kulturoznawstwa, czy nawet turystyki kulturowe) wkraczających dopiero w świat metod i narzędzi geohistorycznych. Książka ta stanowi przegląd podstawowych pojęć i metod właściwych dla geografii historycznej, a w egzemplifikacji stara się odwoływać do przykładów z obszaru, który umownie nazwalibyśmy ziemiami Polski południowo-wschodniej (teren odpowiadający swym zasięgiem województwu ruskiemu czy późniejszej Galicji). Podręcznik składa się z sześciu rozdziałów, które stopniowo od kwestii natury ogólnej wiodą ku zagadnieniom bardziej szczegółowym. Każdy z rozdziałów jest zwieńczony bogatym zestawem bibliograficznym, który ma stanowić zaproszenie i inspirację dla studentów do samodzielnego zgłębiania treści geograficzno-historycznych. 

Spis treści:

Wprowadzenie /7

Rozdział I. Pojęcie geografii historycznej /9

1. Pochodzenie wyrazu "geografia" /9

2. Definiowanie geografii historycznej /13

3. Miejsce geografii historycznej w systemie nauk /33

4. Przedmiot badań geografii historycznej , cele i zadania /39

5. Literatura pomocnicza rozdziału I /42

Rozdział II. Źródła geografii historycznej /45

1. Źródła obserwacyjne /45

2. Źródła pomiarowe statystyczne /45

3. Źródła pomiarowe kartograficzne /49

4. Źródła toponomastyczne /73

5. Literatura pomocnicza rozdziału II /77

Rozdział III. Podstawy kartografii /80

1. Kształt i rozmiary Ziemi /80

2. Podstawowe pojęcia kartografii historycznej /90

3. Klasyfikowanie map historycznych /97

4. Osnowa matematyczna mapy /100

5. Analiza i cena dawnych map i atlasów /115

6. GIS w służbie cyberkartografii historycznej /119

7. Etapy pracy z dawnymi mapami GIS /125

8. Literatura pomocnicza rozdziału III /127

Rozdział IV. Krajobraz naturalny /131

1. Fizjografia historyczna osadnictwa /131

2. Budowa geologiczna i struktura glebowa /133

3. Analiza rzeźby terenu /135

4. Znaczenie wód dla osadnictwa /140

5. Zmiany klimatyczne /144

6. Literatura pomocnicza rozdziału IV /151

Rozdział V. Krajobraz historyczny /155

1. Krajobraz historyczny i granica /155

2. Metody rekonstrukcji i analizy krajobrazu historycznego /159

3 Podział administracyjny Małopolski przed rokiem 1772 /165

4. Literatura pomocnicza rozdziału V /171

Rozdział VI. Krajobraz kulturowy /174

1. Krajobraz kulturowy w badaniach osadniczych /174

2. Źródła do badań osadniczych /176

3. Badania osadnicze wsi /178

4. Podstawowe pojęcia dotyczące urbanizacji /187

5. Elementy planu miasta /192

6. Kwantytatywne metody badania osadnictwa /196

7. Klasyfikacje dawnych szlaków komunikacyjnych /198

8. Metody badania nad systemami komunikacyjnymi /202

9. Literatura pomocnicza rozdziału /205