Podstawy bezpieczeństwa narodowego (państwa). Podręcznik akademicki

Redakcja naukowa: Jacek Pawłowski

Rok wydania: 2017

Liczba stron: 618

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Spis treści:

Wstęp  /13

1. Bezpieczeństwo - dyscypliną naukową i kierunkiem studiów  (J. Pawłowski)   /17

2. Definiowanie i uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego (państwa) (J. Pawłowski, J. Marczak, K. Gąsiorek)   /31

Wprowadzenie  /31

1. Podstawowe pojęcia, istota i składniki bezpieczeństwa  /32

2. Współczesne pojęcie i zakres bezpieczeństwa narodowego  /37

3. Uwarunkowania bezpieczeństwa narodowego  /43

4. Podstawowe uwarunkowania geostrategiczne i geograficzne bezpieczeństwa Polski  /51

Podsumowanie  /58

3. Historyczny kontekst bezpieczeństwa Polski. Doświadczenia i wnioski  (T. Kośmider)   /63

Wprowadzenie  /63

1. Monarchia pierwszych Piastów  /65

2. Rozbicie dzielnicowe    /70

3. Corona Regni Poloniae  /73

4. Monarchia Jagiellonów  /76

5. Rzeczpospolita Obojga Narodów  /80

6. Państwo polskie pod rosyjskim protektoratem w XVIII wieku  /84

7. Próba zreformowania państwa  /87

8. Okres zaborów  /89

9. Odrodzona Rzeczpospolita  /92

10. Polska Ludowa  /96

11. Polska po roku 1989  /99

Podsumowanie  /101

4. Racja stanu, interesy narodowe i cele strategiczne jako podstawowe składniki bezpieczeństwa narodowego (państwa) (J. Skrzyp)  /105

Wprowadzenie  /105

1. Racja stanu  /106

2. Interesy narodowe - interesy państwa  /111

3. Cele strategiczne a uwarunkowania bezpieczeństwa Polski  /120

Podsumowanie  /128

5. Bezpieczeństwo państwa w systemie stosunków międzynarodowych  (J. Gryz) /131

Wprowadzenie  /131

1. Podstawy udziału państwa w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego  /133

2. Postać systemu bezpieczeństwa międzynarodowego  /139

3. Interakcje między państwami w systemie bezpieczeństwa międzynarodowego  /150

4. Formuła współczesnych struktur bezpieczeństwa międzynarodowego  /159

Podsumowanie  /16

6. Zagrożenia bezpieczeństwa narodowego Polski  (W. Sójka) /169

Wprowadzenie  /169

1. Pojęcie i istota zagrożenia jako kategorii teoretycznej  /170

2. Klasyfikacja współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego  /180

3. Charakter zagrożeń militarnych   /191

4. Charakter zagrożeń niemilitarnych  /194

Podsumowanie  /198

7. Bezpieczeństwo wewnętrzne państwa (Z. Skwarek)  /203

Wprowadzenie  /203

1. Bezpieczeństwo wewnętrzne w ujęciu teoretycznym  /204

2. Determinanty bezpieczeństwa wewnętrznego  /212

3. Zagrożenia bezpieczeństwa wewnętrznego  /217

3.1. Zagrożenia polityczne  /219

3.2. Zagrożenia ekonomiczne  /220

3.3. Zagrożenia społeczne  /221

3.4. Zagrożenia zdrowotne  /222

3.5. Zagrożenia demograficzne  /223

3.6. Zagrożenia ekonomiczne  /224

3.7. Zagrożenia informacyjne  /225

3.8. Zagrożenia bezpieczeństwa i porządku publicznego  /226

3.9. Zagrożenia komunikacyjne  /227

3.10. Inne zagrożenia (w tym terrorystyczne)  /228

4. Wybrane podmioty bezpieczeństwa wewnętrznego państwa  /229

Podsumowanie  /247

8. Bezpieczeństwo ekonomiczne państwa (Z Stachowiak, S.T. Kurek) /251

Wprowadzenie  /251

1. Postrzeganie bezpieczeństwa ekonomicznego w polskiej i zagranicznej literaturze przedmiotu  /252

2. Podstawowe problemy definiowania bezpieczeństwa ekonomicznego  /259

3. Bezpieczeństwo ekonomiczne w świetle fundamentów teorii ekonomii  /264

4. Więzy spójne kategorii bezpieczeństwo ekonomiczne  /270

4.1 Racja stanu państwa w sferze gospodarczej  /271

4.2. Bezpieczeństwo ekonomiczne jako rodzaj bezpieczeństwa państwa  /273

4.3. Podstawy percepcji kategorii bezpieczeństwa ekonomicznego  /275

4.4. Bezpieczeństwo ekonomiczne jako specyficzna potrzeba i dobro publiczne  /278

5. Wskaźniki oceny bezpieczeństwa ekonomicznego  /283

Podsumowanie  /291

9. Bezpieczeństwo militarne państwa (R. Szpyra)  /295

Wprowadzenie  /295

1. Postrzeganie bezpieczeństwa militarnego na świecie  /296

2. Krajowe postrzeganie bezpieczeństwa militarnego  /302

3. Model bezpieczeństwa militarnego i systemu działania potrzebnego do utrzymywania pożądanego poziomu tego bezpieczeństwa  /306

4. Kierowanie bezpieczeństwem militarnym  /312

5. Uzyskiwanie świadomości sytuacyjnej bezpieczeństwa militarnego - informacyjny moduł modelu  /317

6. Przeciwdziałanie zagrożeniom militarnym - operacyjny moduł modelu  /323

6.1. Aktywność militarna w ramach walki  /325

6.2. Odstraszanie  /327

6.3. Działania ukierunkowane na neutralizowanie ataków militarnych  /331

7. Uodparnianie infrastruktury państwa na ataki militarne  /339

10. Bezpieczeństwo polityczne państwa (S. Zalewski)  /345

Wprowadzenie  /345

1. Ustalenia terminologiczne  /347

2. Uwarunkowania bezpieczeństwa politycznego  /354

3. Zagrożenia bezpieczeństwa politycznego  /360

Podsumowanie  /370

11. Bezpieczeństwo społeczne  (K. Loranty)  /373

Wprowadzenie  /373

1. Istota bezpieczeństwa społecznego  /374

2. Jednostka jako podmiot bezpieczeństwa społecznego  /376

3. Wspólnota państwowa jako podmiot bezpieczeństwa społecznego  /381

4. Wyzwania dla bezpieczeństwa społecznego wspólnoty państwowej i obywateli   /385

Podsumowanie  /389

12. Bezpieczeństwo informacyjnej (R. Kwećka)  /391

Wprowadzenie  /391

1. Informacja w przestrzeni bezpieczeństwa informacyjnego państwa  /394

2. Procesy informacyjne w przestrzeni bezpieczeństwa podmiotu  /402

3. Bezpieczeństwo informacyjne podmiotu  /406

4. Paradygmat informacji i bezpieczeństwa informacyjnego  /412

5. Wojna informacyjna - wojną przyszłości  /420

Podsumowanie  /427

13. Bezpieczeństwo kulturowe   (J. Czaja) /429

Wprowadzenie  /429

1. Geneza, pojęcie i istota bezpieczeństwa kulturowego  /430

2. Bezpieczeństwo kulturowe w obszarze kultury duchowej  /437

3. Bezpieczeństwo  w obszarze kultury materialnej  /445

4. Źródła i rodzaje zagrożeń dla kultury w Polsce  /452

5. System bezpieczeństwa kulturowego RP  /458

Podsumowanie  /463

14. Bezpieczeństwo ekologiczne (Z. Maślak) /467

Wprowadzenie  /467

1. Istota i definiowanie bezpieczeństwa ekologicznego   /49

2. Geneza myślenia proekologicznego  /474

3. Zagrożenia bezpieczeństwa ekologicznego  /479

3.1. Zagrożenia naturalne  /481

3.2. Zagrożenia cywilizacyjne  /483

4. Standardy polskie i UE w zakresie bezpieczeństwa ekologicznego  /490

5. Bezpieczeństwo ekologiczne RP  /496

Podsumowanie  /501

15. Strategia bezpieczeństwa narodowego (państwa)  (S. Koziej, A. Brzozowski)   /505

Wprowadzenie  /505

1. O istocie bezpieczeństwa i strategii  /506

2. Strategia bezpieczeństwa  /540

3. Podstawowe kategorie strategii bezpieczeństwa  /514

4. Strategia bezpieczeństwa w systemie dokumentów koncepcyjnych i planistycznych państwa  /520

5. Strategia bezpieczeństwa narodowego RP  /523

6. Główne założenia strategii  /525

7. Wybrane zagadnienia nowelizacji (opracowania) Strategii bezpieczeństwa narodowego RP  /530

8. Wyzwania Strategicznego Przeglądu Bezpieczeństwa Narodowego nowej edycji  /538

16. System bezpieczeństwa narodowego (państwa)  (W. Kitler)  /547

Wprowadzenie  /547

1. Pojęcie i istota systemu bezpieczeństwa narodowego (państwa)  /552

1.1. Pojęcie i istota systemu  /552

1.2. System bezpieczeństwa narodowego (państwa), pojęcie i istota  /556

2. Misja, cele i zadania systemu bezpieczeństwa narodowego (państwa)  /561

3. Założenia struktury organizacyjnej systemu bezpieczeństwa narodowego (państwa)  /573

4. Struktura organizacyjna systemu bezpieczeństwa narodowego RP  /583

Podsumowanie  /591

17. Podstawy prawa bezpieczeństwa narodowego (M. Czuryk) /595

Wprowadzenie  /595

1. Bezpieczeństwo jako instytucja konstytucyjna  /596

2. Źródła prawa powszechnie obowiązującego jako prawne podstawy bezpieczeństwa  /599

3. Źródła prawa wewnętrznie obowiązującego jako prawne podstawy bezpieczeństwa  /610

Podsumowanie  /614

Zakończenie  /617