Podróże edukacyjne w czasach Jana III Sobieskiego. Peregrinationes Jablonovianae

Autor: Anna Markiewicz

Rok wydania: 2011

Liczba stron: 370

Okładka: twarda

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Jabłonowscy i podróże - studium z dziedziny historii kultury i mentalności staropolskiej - dotyczy nieznanych zagranicznych podróży edukacyjnych odbywanych przez młodą magnaterię i szlachtę w okresie panowania Jana III Sobieskiego. Zagadnienia związane z podróżnictwem tej epoki poruszano dotąd marginalnie, tymczasem w podróże wyruszali wtedy przyszli ministrowie Augusta II, stanowiący często elity czasów saskich. Szlachta natomiast miała możliwość zyskania światowego obycia i poszerzenia horyzontów intelektualnych.

Zasadniczym tematem prezentowanej książki są zagraniczne podróże edukacyjne - grand tour - podejmowane w latach 80. i 90. XVII wieku przez Jana Stanisława, Aleksandra Jana i Stanisława Karola Jabłonowskich herbu Prus III, synów hetmana Stanisława Jabłonowskiego i Marianny z Kazanowskich. Zamierzeniem rozprawy jest zaprezentowanie pewnej zbiorowości, zarysowanie problemu funkcjonowania na zachodzie Europy środowiska polskiego - kręgu osób odbywających w tym samym czasie podróże zagraniczne, o podobnym pochodzeniu społecznym, często skoligaconych. Oparta na licznych i cennych źródłach rękopiśmiennych publikacja podejmuje interesujące zagadnienia związane z wyborem guwernerów, organizacją i przebiegiem kilkuletnich podróży edukacyjnych oraz ich konsekwencjami i zdobywanej podczas nich formacji intelektualnej dla przyszłej działalności publicznej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wykaz skrótów    /7

Wstęp     /9

Rozdział 1.

Podróże Polaków na zachód Europy. Tradycje podróżowania    /21

1.1. Motywacje i cele podróżników     /21

1.2. Szlaki peregrynacji, miejsca Spotkań     /24

1.2.1. Francja - Paryż     /24

1.2.2. Italia - Rzym     /28

1.2.3. Anglia - Londyn     /31

1.2.4. Hiszpania i Portugalia    /33

1.3. Drogi i bezdroża Europy     /34

1.4. Ludzie - kontakty - spotkania     /39

Rozdział 2.

Guwernerzy młodych peregrynantów   /43

2.1. Wybór odpowiedniego opiekuna     /43

2.2. Osoba duchowna czy świecka?     /52

2.3. Instrukcje rodzicielskie    /57

2.4. Codzienne obowiązki opiekuna    /70

2.5. Jan Michał Kossowicz i Szymon Ignacy Gutowski - opiekunowie braci Jabłonowskich  /81

2.6. Wojciech Romuald Fox i Jerzy Kazimierz Woynarowski – wokół Adama Mikołaja Sieniawskiego    /86

2.7. Pozostali opiekunowie młodych podróżników     /92

Rozdział 3.

Lata 80. XVII wieku - Jan Stanisław i Aleksander Jan Jabłonowscy    /99

3.1. Wokół grand tour Jana Stanisława i Aleksandra Jana Jabłonowskich    /99

3.2. Praga    /108

3.3. Początki edukacji w paryskim Collège Louis-le-Grand    /122

3.4. Spotkania z Polakami    /132

3.5. Dwór Ludwika XIV     /147

3.6. Podróż do Anglii    /148

3.7. Codzienne życie w Paryżu   /152

3.8. Paryskie nauki     /161

3.9. Podróż do Hiszpanii    /169

3.10. Rzym   /177

3.11. Powrót do Paryża     /191

3.12. Powrót do Lwowa     / 199

3.13. Grand tour Adama Mikołaja Sieniawskiego   /207

Rozdział 4.

Lata 90. XVII wieku - Stanisław Karol Jabłonowski, krewni i klienci   /229

4.1. Stanisław Karol Jabłonowski    /229

4.2. Jerzy Stanisław Dzieduszycki     /235

4.3. Janusz Antoni i Michał Serwacy Wiśniowieccy    /249

4.4. Józef i Stefan Karczewscy     /256

4.5. Franciszek Hieronim Granowski     /262

4.6. Inni podróżnicy     /269

Zakończenie   /273

Itinerarium Jana Stanisława i Aleksandra Jana Jabłonowskich   /281

Mapy    /291

Bibliografia    /297

Indeks osobowy    /331

Indeks geograficzny    /361