Pod rządami nieobecnego monarchy. Królestwo Polskie 1370-1382

Autor: Andrzej Marzec

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 272

Okładka: twarda z obwolutą

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Seria:"Maiestas-Potetas-Communitas"

Publikacja Andrzeja Marca przedstawia ważny okres w dziejach państwa polskiego, jakim były dwunastoletnie rządy Ludwika Węgierskiego. Ostatnie monograficzne opracowanie tego zagadnienia wyszło spod pióra Jana Dąbrowskiego sto lat temu (Ostatnie lata Ludwika Wielkiego 1370–1382, Kraków 1918). Marzec, wziąwszy pod uwagę szereg kwestii dotyczących zarówno ustroju Królestwa Polskiego, jak i wiedzy na temat funkcjonowania ówczesnego społeczeństwa, przedstawił całościowe ujęcie tematu.

Książka składa się z pięciu rozdziałów oraz szczegółowej bibliografii. W pierwszym rozdziale autor przedstawił dzieje Królestwa Polskiego na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIV stulecia. Swoje rozważania rozpoczął od analizy opisu przybycia do Krakowa i koronacji królewskiej Ludwika Węgierskiego, przedstawionego w Kronice Jana z Czarnkowa. Rozdział drugi opisuje objęcie władzy przez Ludwika Węgierskiego – zasadniczym celem badacza było uchwycenie relacji między poddanymi a monarchą i możliwe zarysowanie ewolucji postaw elitarnych kręgów Królestwa Polskiego. Rozdział trzeci stanowi próbę wyświetlenia na nowo okoliczności, które doprowadziły do wystawienia przywileju koszyckiego przez króla Ludwika we wrześniu 1374 roku. W dwóch końcowych rozdziałach monografii autor przedstawił ostatnie lata panowania Ludwika.

Spis treści:

Przedmowa do wydania drugiego  /7

Wprowadzenie /9

Rozdział I

Królestwo Polskie na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XVI stulecia  /13

Zarząd terytorialny   /14

Sądownictwo prawa polskiego i niemieckiego  /16

Kondycja międzynarodowa Królestwa Polskiego 1350-1370  /19

Gospodarka i reformy królewszczyzny   /24

Rozdział II

Objęcie władzy przez Ludwika Węgierskiego  /27

Scena polityczna Królestwa Polskiego w czasach Ludwika Węgierskiego  /27

Przybycie do Krakowa i królewska koronacja  /36

Uwagi o dynastycznym porozumieniu piastowsko-andegaweńskim  /41

Elity królestwa i rycerstwo wobec sukcesji Ludwika Wielkiego  /45

Wyprawa mołdawska i osłabienie małopolskiej elity urzędniczej  /54

Wnioski  /65

Rozdział III

Na drodze do przywileju koszyckiego 1374 roku  /67

Królewskie ustępstwa  /69

Nadanie lenne Ludwika. Ruś  /72

Władysław Biały  /78

Hołdy składane Konradowi II oleśnickiemu  /80

Sprawa Jana z Czarnkowa  /81

Wnioski  /85

Aktywność polityczna elit i rycerstwa /102

Źródła dyplomatyczne - dokumenty królewskie  /104

Źródła dyplomatyczne - dokumenty sądowe  /113

Wnioski  /122

Rozdział IV

O przyszłości andegaweńskiego dziedzictwa (1374-1382)  /125

Między Luksemburgami, Habsburgami i Walezjuszami  /125

Drugi zjazd koszycki  /130

Kaźko słupski  /139

Zmiany w obsadzie urzędów Królestwa Polskiego  /144

Namiestnictwo Władysława Opolczyka /155

Wielkorządcy królestwa /174

Zjazd w Zwoleniu i ostatnie tygodnie Ludwikowego panowania /196

Wspólnoty rodowe i kręgi rodzinne w życiu politycznym  /201

Publiczna aktywność rycerstwa /211

Rozdział V

W obliczu śmierci króla  /239

Porażka Zygmunta Luksemburskiego  /239

Jadwiga dziedziczką polskiej korony  /246

Zakończenie  /273

Bibliografia /281

Wykaz skrótów /303

Indeks osób i nazw geograficzne /305

Summary  /321