Pistolet maszynowy wz. 1939 MORS

Autor: Ireneusz J. Wojciechowski

Rok wydania: 1985

Liczba stron: 16

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Seria: Typy broni i uzbrojenia zeszyt nr 100

Uwagi - książka używana, okładka z zatarciami

Po próbach zagranicznych pistoletów maszynowych w listopadzie 1937 roku zdecydowano się na wprowadzenie tego typu broni na wyposażenie polskiego wojska. Miały być one używane przez specjalne oddziały piechoty oraz załogi wozów bojowych. W 1938 roku w Fabryce Karabinów w Warszawie wykonano prototyp pistoletu o nazwie "Mors", co po łacinie oznacza "śmierć". Konstruktorami byli Piotr Wilniewczyc i J. Skrzypiński. Liczne spory na temat wykorzystania pistoletów spowodowały, że nie uruchomiono produkcji seryjnej, a jedynie około 50 sztuk doświadczalnych.

Wstępne próby wykazały kilka wad, m.in. duży rozrzut przy ogniu ciągłym. Aby go zlikwidować zmniejszono szybkostrzelność broni. Pistolet był chłodzony powietrzem, miał nieryglowany zamek i bezpośredni odrzut - był bronią automatyczną. Lufa posiadała osłonę przeciw poparzeniu. Cała konstrukcja zapewniała wysoką niezawodność i odporność na zabrudzenie.

"Mors" umożliwiał prowadzenie ognia ciągłego bądź pojedynczego. Po wyczerpaniu naboi, magazynek odłaczał się automatyczne, a po włożeniu nowego broń była od razu gotowa do strzału.

Prawdopodobnie wykonano kilka różniących się od siebie prototypów. Dzisiaj są znane dwa z nich. Pierwszy znany jako wzór 1939 jest podobny do niemieckiego pistoletu "Erma" - przed magazynkiem ma rączkę, w której mieściła się teleskopowa podpórka do strzelania w pozycji leżącej. Drugi pistolet jest znany z ocalałego szkicu i ma układ klasyczny - nie ma rączki i jest krótszy.

W 1939 roku rozdzielono istniejące "Morsy" pomiedzy kilka oddziałów, z zaleceniem aby za żadną cenę nie wpadły w ręce Niemców.