Pionierzy. Powszechna historia eksploracji

Autor: Felipe Fernandez-Armesto

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 582

Okładka: miękka

Format: 14,5 cn x 20,5 cm

Brytyjski historyk o hiszpańskich korzeniach Felipe Fernández-Armesto (ur. 1950) jest szczególnie uprawniony przez najnowsze dzieje do badań nad eksploracją globu w tym okresie. Oczywiście odkrycia geograficzne nie były wyłączną domeną Hiszpanów ani Anglików i o tym właśnie jest ta szeroko zakrojona opowieść nagrodzona przez World History Association w 2007 roku. Główna teza książki głosi, że żyjemy w okresie konwergencji po bardzo długiej erze dywergencji, kiedy ludzkość rozprzestrzeniała się na cały świat i żyła we względnie izolowanych kulturach. Dopiero nowożytne eksploracje, od spektakularnych odkryć Kolumba po imponujące wędrówki Jamesa Cooka wzdłuż i wszerz globu, na nowo skomunikowały ludzkość – ze wszystkimi, także tragicznymi, tego skutkami, gdy eksploracji towarzyszyła eksploatacja i eksterminacja „odkrywanych” ludów. Autor szkicuje dzieje ludzkości w tych dwóch fazach, ale skupia się przede wszystkim na nowożytnych wyprawach Europejczyków, choć nie zapomina też o wkładzie innych kultur, np. chińskiej. Zarazem kieruje się spojrzeniem z globalnej perspektywy na Europę Zachodnią: przez zdecydowaną większość jej istnienia był to margines świata wysokich kultur zbierający to z nich, co dotarło w ów najdalszy kraniec Eurazji. Późniejsza dominacja zaczęła się właśnie w okresie odkryć. Fascynującej opowieści o eksploratorach i wyprawach, często nieudanych i nie mniej dramatycznych niż dzisiejsze podróże w kosmos, towarzyszy bogaty materiał ilustracyjny, zwłaszcza reprodukcje starych map z różnych stron świata.

Spis treści:

Przedmowa   /9

1. Rozciąganie. Pierwsi poszukiwacze szlaków od kultur zbieracko-łowieckich po wielkie imperia   /11

2. Docierania. Eksploracja oceanów do około tysiąca lat temu   /65

3. Poruszenie. Lądowe eksploracje w późnej starożytności i średniowieczu   /105

4. Skakanie. Morski zwrot w późnym średniowieczu i penetracja Atlantyku   /155

5. Woltyżerka. Wielki skok naprzód  lat 90. XV wieku   /217

6. Opasywanie. Łączenie globalnych szlaków, ok. 1500 - ok. 1620   /271

7. Łączenie. Globalna rozbieżność, ok. 1620 - ok. 1740    /343

8. Pogłębianie. Powiększanie obrazu świata, ok. 1740 - ok. 1840    /403

9. Globalizowanie. Zwężający się horyzont, ok. 1850 - ok. 2000   /485

Przypisy  /559