Personalizm po polsku. Francuskie korzenie polskiej inteligencji katolickiej

Autor: Piotr H. Kosicki

Rok wydania: 2016

Liczba stron: 502

Okładka: twarda

Format: 16,0 cm x 24,0 cm 

Personalizm po polsku to książka o dużym znaczeniu naukowym, a niektóre zaprezentowane w niej ustalenia można uznać za przełomowe. Należą do nich np. recepcja personalizmu w różnych kręgach polskiej inteligencji katolickiej; wytworzenie się polsko-francuskiej wspólnoty światopoglądowej na gruncie personalizmu, i to w okresie okupacji (!); postrzeganie przez francuskich personalistów socjalizmu budowanego w powojennej Polsce; wzajemne oddziaływanie środowiska „Dziś i Jutro” oraz francuskich progresistów z kręgu Mouniera, Domenacha czy Mandouze’a; wykazanie, że paradoksalnie swoistym depozytariuszem francuskiego personalizmu stało się środowisko „Dziś i Jutro”. Zwłaszcza w tym ostatnim przypadku wiele ustaleń Kosickiego można określić mianem rewelacyjnych.

Książka zawiera też konstatacje czy sformułowania kontrowersyjne. Można się spodziewać, że wywoła ożywioną dyskusję - niewątpliwie bardzo potrzebną. W dotychczasowej literaturze przedmiotu takich ujęć brakowało.

- z recenzji dr. hab. Krzysztofa Kosińskiego, prof. IH PAN 

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa /9

Wstęp /13

Personalizm w Polsce i w Europie  /21

Kontakty i „spotkania”  /26

Aparat władzy a podmiotowość „osoby”  /30

Inteligencja katolicka  /34

Źródła wykorzystane  /36

Konstrukcja pracy  /38

Rozdział 1. „Osoba ludzka” wkracza do Rzeczypospolitej. Polska, Francja i geneza inteligencji katolickiej w dwudziestoleciu międzywojennym  /41
Co to jest „personalizm”  /47
Osoba to więcej niż jednostka  /48
Maritain w Polsce  /51
Przedwojenni polscy personaliści  /53
Wizja „nowego chrześcijaństwa”  /55
Personalizm u progu wojny  /58

Rozdział 2. Osoba a proletariat. Mounier, teologia pracy i „wyciągnięta ręka” w latach trzydziestych  /59
Maurice Thorez a proletariat katolicki  /64
Nowa teologia  /70
Rewolucja katolicka  /77

Rozdział 3. Wojna i opór. Personalizm, tajne komplety i bój przeciw Niemcom  /85
Pius XII a wojna  /90
Francuscy i polscy katolicy na wojnie  /92
Maritain za granicą  /94
Kolaboranckie Vichy a świadectwo chrześcijańskie  /96
Misja Francji do robotników  /101
Francja w Polsce  /107
Emmanuel Mounier a młodzi bojownicy ruchu oporu  /109
Odrodzeniowcy i chrześcijańska demokracja w ruchu oporu 126
Wnioski  /131

Rozdział 4. Ideologie hybrydowe. Komunizm, chadecja i trzy powojenne tygodniki katolickie  /133
„Rewolucja łagodna”  /140
Powrót „opozycji”  /144
Od endecji po „socjalizm katolicki”  /152
Personalizm a powojenna prasa  /159
Kraków  /163
Warszawa: personalizm narodowy  /172
Polityka a prasa katolicka  /177
Warszawa: wydanie personalistyczno-rewolucyjne  /187
Monsieur Mounier przyjeżdża do Polski  /190
Mounier a powojenny antysemityzm  /194
Na kogo postawić? „Arystokratyczny” Kraków a „odważna” Warszawa  /199
Ani minimalizm, ani maksymalizm  /207
Trzecia droga?  /215
Co dalej?  /217

Rozdział 5. Rok 1948. Katolicyzm „postępowy” i „bojownicy o pokój”  /221
Osobliwość Polski – kwestia niemiecka a stosunki państwo–Kościół  /229
Bolesław Piasecki prawą ręką prymasa Polski?  /235
Idea narodowa a katolicki antykomunizm  /241
Francuski rodowód polskiego katolicyzmu „postępowego”  /247
Katolicy społecznie „postępowi”, łączcie się: Francja i Polska  /252
Program socjalizmu katolickiego  /259
Pokój  /264
Pokój na „ziemiach odzyskanych” /269

Rozdział 6.Katolicki socjalizm czy stalinowski atak na Kościół? Początek i koniec „Dziś i Jutro” oraz PAX jako wzorca inteligencji katolickiej /285
„Bojownicy o pokój”  /290
Logistyka aktywizmu na rzecz pokoju  /296
Katolicy a Kominform  /298
„Międzynarodówka katolicko -socjalistyczna” pod polskim kierownictwem  /301
„Esprit” i antyniemieckość  /306
Apel sztokholmski a polska inteligencja katolicka  /315
Inne „międzynarodówki” katolickie  /322
Młodzi niepokorni z PAX  /328
Koniec współpracy  /340
PAX zdradza Kościół  /342
Odpowiedź zagranicznych partnerów PAX  /354
Trwałe partnerstwo „Esprit”–PAX  /360
Święte Oficjum w latach pięćdziesiątych  /366
Bolesław Piasecki, teolog?  /370
Młodzi niepokorni stają się „Frondą”  /375
Potępienie  /387
Wnioski  /393

Rozdział 7. Katechumeni kontratakują. Powrót katolicyzmu społecznego  /397
Spuścizna Lasek: Jerzy Zawieyski katechumenem  /402
Personalizm a pryncypia: „Tygodnik Powszechny” przyszłością inteligencji katolickiej  /413
Zemsta przedwojennych działaczy  /418
Odwilżowe przeobrażenie polskiej inteligencji katolickiej  /423

Postscriptum /429
Personalism à la Polonaise: The French Origins of the Polish Catholic Intelligentsia /437
Wykaz skrótów  /439
Bibliografia  /443
Indeks nazwisk  /489