Patriotyzm w myśli konfederatów barskich

Autor: Arkadiusz Michał Stasiak

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 194

Okładka: miękka

Format: 17,00 cm x 24,00 cm

Seria: Źródła i monografie 287

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Książka ta jest rozprawą z zakresu historii idei, który to kierunek rozwija się ostatnio dynamicznie i zapewne w poważnym stopniu określać będzie kształt przyszłej historiografii. Pomysł zanalizowania tak ważnego dla szlacheckiej kultury pojęcia jak patriotyzm uznać trzeba za bardzo dobry, zaś ujęcie tematu za ciekawe i nowoczesne, a zarazem wpisujące się w tradycję wcześniejszych badań.

Z recenzji prof. dr. hab. W. Tygielskiego, Uniwersytet Warszawski

Omawiana praca jest owocem solidnych badań opartych na szerokiej kwerendzie oraz dobrym kontakcie z dotychczasowym dorobkiem historiografii i paru dziedzin pokrewnych. Decydujące znaczenie miały tu pracowicie zebrane i gruntownie analizowane pisma konfederatów barskich.

Z recenzji prof. dr. hab. W. Müllera, KUL

Spis treści:

Wstęp /5 

Rozdział I 

Wartości dobra publicznego i miłości ojczyzny w piśmiennictwie politycznymXVIII wieku po okres konfederacji barskiej    /19 

1. Dobro publiczne a dobro prywatne    /20 

2. Źródła patriotyzmu w myśli "przedborskiej"     /25 

3. Ksenofobia i kosmopolityzm    /31 

4. Jedność i jednomyślność    /35 

5. Dobra rada - antidotum uniwersalne    /37 

6. Czyn i ofiara   /38 

Rozdział II 

Źródła patriotyzmu    /43 

1. Transcendencja - przyczyna absolutna     /43 

2. Genealogia znamienitych i równych    /44 

Elitarność    /48 

4. Świadomość sprawowania władzy   /51 

5. Nagroda i kara     /53 

Rozdział III 

Patriotyzm jako poświęcenie    /63 

1. Horyzont prywaty    /63 

2. Wymiar ofiary w wyobrażeniach społecznych    /68 

a) Przywódcy barscy wobec mas szlacheckich    /68 

b) Literatura barska - głos mas szlacheckich    /71 

c) Poglądy indywidualne    /78 

3. Mity przeszłości i przyszłości   /81

Rozdział IV 

Koncepcje sprzeciwu wobec wyobrażeń tradycjonalistycznych   /87 

1. Jedność istnienia i postrzegania - propozycja umiarkowana 87 

2. Patrioci podzieleni    /96 

3. Rywalizacja równych dla dobra wszystkich - propozycja radykalna   /103 

4. Republikanie wobec tradycjonalistów - relacja jednostronna /111 

a) Pokolenia i wykształcenie   /112

b) Władza  /114

c) Strach twórczych jednostek    /117

d)Inspirująca rola barier społecznych    /120

Rozdział V

Barska idea miłości ojczyzny w kontekście przestrzeni politycznej i kulturowej    /125

1. Patriotyzm obozu monarszego   /125

a) Konsekwentny atak bez nowej idei    /126

b) Chaotyczny atak bez nowej idei    /131

c) Obrona majestatu, czyli narodziny patriotyzmu monarchistycznego    /138

2. Ideały epoki przejściowej. Pomiędzy sarmatyzmem a Oświeceniem    /148

Zakończenie /159

Bibliografia  /165

Summary  /179

Indeks osób  /183