Patriotyzm a wychowanie

Pod redakcją: Elwiry Jolanty Kryńskiej, Joanny Dąbrowskiej, Agnieszki Szarkowskiej, Urszuli Wróblewskiej

Rok wydania: 2009

Liczba stron: 709

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 24,00 cm

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami, brzegi stron nieznacznie przykurzone

"Celem tej książki jest próba refleksji nad patriotyzmem, co w dobie globalizacji i kultury masowej jest zadaniem bardzo istotnym, zwłaszcza, że patriotyzm jest warunkiem budowania postawy odpowiedzialności za naród i państwo oraz przejawem troski o kulturę narodową i jej rozwój. Patriotyzm bowiem to - "miłość ojczyzny i przywiązanie do swojego narodu". Przy czym przywiązanie do narodu może uzewnętrznić się m.in. poprzez przywiązanie do miejsca zamieszkania i miejsca pracy. Z tego względu postanowiliśmy połączyć debatę na temat patriotyzmu z jubileuszem 30-lecia Wydziału Pedagogiki i Psychologii, który, jako instytucja dydaktyczno-naukowa, jest strategicznym miejscem kształtowania postaw patriotycznych".

(ze wstępu)

Spis treści:

Ryszard Kaczorowski  /13

Abp Edward Ozorowski  /15

Elwira Jolanta Kryńska. Wstęp   /17

Rozdział 1

Patriotyzm - Próba definicji

Jerzy Nikitorowicz. Ojczyzna - Obczyzna - Obywatelskość  /23

Andrzej Michał de Tchorzewski. Patriotyzm jako dobro i siła sprawcza procesów pedagogicznych  /34

Janusz Gajda. Żywe tradycje a współczesność w pojmowaniu patriotyzmu  /43

Elwira Jolanta Kryńska. Polskie tradycje patriotyczne - czy to skansen i zaścianek?  /52

Michał Balicki. Patriotyzm i nacjonalizm czyli zbliżający się koniec romansu "państwa" z "narodem"   /59

Rozdział II

Tradycje wychowania patriotycznego

Krystyna Wróbel-Lipowa. Rola Akademii Zamojskiej w wychowaniu patriotycznym i obywatelskim za czasów Jana Zamoyskiego  /7

Karol Poznański. Wizytatorzy szkół - nadzorcy prorządowego wychowania młodzieży w Królestwie Polskim (na przykładzie wizytacji szkół średnich guberni augustowskiej z lat 1843, 1853, 1867)   /75

Grażyna Karolewicz. Edward Piszek (24 października 1916 - 24 marca 2004) - biznes i patriotyzm  /82

Andrzej Cwer. Postulaty, projekty wychowania patriotyczno-obronnego polskiej młodzieży doby Wielkiej Reformy  /90

Joanna Dąbrowska. Związek Dobroczynności Patriotycznej Warszawianek - pierwsza na ziemiach polskich organizacja kobieca   /107

Ks. Czesław Galek. Patriotyzm w ujęciu pozytywistów  /117

Maria Stinia. Patriotyczne motywacje w działalności naukowej i życiu publicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego czasów autonomii  /128

Agnieszka Szarkowska. Przeciw "obcej szkole" zaborczej - w trosce o wychowanie patriotyczne   /136

Barbara Kubis. Wpływ wychowania rodzinnego na kształtowanie się postaw patriotycznych w okresie niewoli narodowej  /149

Jan Snopko. Rola Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w propagowaniu wychowania patriotycznego na ziemiach polskich i na wychodźstwie w okresie zaborów  /161

Grzegorz Malczewski. Wychowanie patriotyczne w myśli polityczno-społecznej i polityce edukacyjnej stańczyków   /169

Hanna Markiewiczowa. Polska Macierz Szkolna w służbie wychowania patriotycznego   /178

Marek Białokur. Patriotyzm w publicystyce Joachima Bartoszewicza na tle koncepcji politycznych i myśli edukacyjnych działaczy obozu narodowo-demokratycznego   192

Aldona Zakrzewska. Działalność organizacji strzeleckich - kształtowanie postawy odpowiedzialności za naród i państwo "wczoraj" i dziś   /203

Teresa Jaroszuk. Hanna Pohoska (1895-1953). O patriotyzmie salus rei publicae suprema lex  /214

Iwona Czarnecka. Poglądy na temat wychowania państwowego prezentowane na łamach Zrębu   /223

Karol Sanojca. Czym skorupka za młodu nasiąknie...O wychowawczej roli patronów szkół w okresie II RP  /229

Kamila Juchcińska Giłka. Wartości patriotyczne w wychowaniu w rodzinie chłopskiej w II RP   /239

Anna Józefowicz. Rola matek w kształtowaniu postawy patriotycznej w rodzinie wiejskiej okresu II RP  /245

Urszula Wróblewska. Patriotyzm Tatarów polskich na przestrzeni dziejów   /256

Artur Konopacki. Migracja ludności tatarskiej po 1945 roku - wyjechać czy zostać? Wybór patriotyczny czy konieczność?   /263

Agata Samsel. W kręgu polskich wartości narodowych  /274

Ks. Andrzej Kryński. Pokój jako wartość wychowawcza w tradycji pedagogicznej  /285

Rozdział III

Współczesne konteksty wychowania patriotycznego

Tadeusz Pilch. Czas i przestrzeń a uniwersytet w działaniu   /295

Jadwiga Izdebska. Dom rodzinny - miejscem wychowania obywatelskiego i patriotycznego dziecka. Współczesne dylematy, zagrożenia  /303

Rafał Piwowarski. Aktywność i postawy obywatelskie - przejawami demokracji i współczesnego patriotyzmu   /314

Włodzimierz Prokopiuk. Współczesny patriotyzm i wychowanie patriotyczne - konteksty, aspekty, ambiwalencje   /321

Agata Cudowska. Postawa obywatelska jako współczesny wyraz patriotyzmu  /331

Małgorzata Furmańska. Patriotyzm w dobie przemian ustrojowych  /338

Janina Uszyńska-Jarmoc. Teoretyczne źródła budowania modelu edukacji obywatelskiej  /344

Joanna Sadowska. Wychować budowniczych Polski socjalistycznej - peerelowska interpretacja wychowania patriotycznego  /354

Elżbieta Gorloff. Oblicza wychowania patriotycznego w szkolnictwie na Pomorzu w latach 1945-1956 (na przykładzie szkół w Lęborku)   /363

Karolina Kurzydym. Przywiązanie do ojczystego kraju ostatniej z rodu Lanckorońskich Karoliny Lanckorońskiej i jej emigracyjna działalność w latach 1945-2002  /371

Anna Korzińska. Globalny rynek, zachowania konsumenckie i strategie marketingowe a patriotyzm i postawy obywatelskie  /379

Marta Wyszyńska. Wolontariat jako forma współczesnego patriotyzmu  /393

Rozdział IV. Patriotyzm wyznacznikiem tożsamości człowieka

Mirosław Sobecki. Wielowymiarowy patriotyzm jako efekt wielowymiarowej tożsamości  /403

Elżbieta Czywkin. Identyfikacja narodowa i etniczna. W kierunku badań młodzieży na emigracji   /416

Irena Parfieniuk. Identyfikacja narodowa i jej konsekwencje. O źródłach i roli etnocentryzmu  /430

Jerzy Halicki. Wizerunek Polaka na Białorusi w ujęciu pokoleniowym   /436

Danuta Raczyńska. Wychowanie patriotyczne w procesie kształcenia nauczycieli w języku polskim na Litwie (1947-1973)  /443

Ewa Romanowska. Jan Nowak-Jeziorański - patriota i lobbysta Polski  /457

Ryszard Skrzypniak. Wartości patriotyczne rodziny podstawą zachowania tożsamości narodowej  /466

Alina Szwarc-Adamiuk. Jedność w różnorodności - dylematy wychowania patriotycznego  /475

Rozdział V

Patriotyzm a entelechia (niematerialna "siła życiowa")

Ks. Adam Skreczko. Patriotyzm zadaniem Kościoła  /483

Ks. Edward Walewander. Patriotyzm w nauczaniu Kościoła na temat środowiska wiejskiego diecezji lubelskiej (1918-1939)  /490

Ks. Andrzej Proniewski. Patriotyzm w świadomości chrześcijanina  /501

Tomasz Dariusz Mames. Patriotyzm w nauczaniu Kościoła Starokatolickiego Mariawitów   /512

Małgorzata Halicka, Anna Sidorczuk. Dylematy patriotyzmu. Studium indywidualnego przypadku   /524

Edyta Wolter. Patriotyczna funkcja duchowej ekspresji piękna przyrody ojczystej w kulturze polskiej okresu Romantyzmu  /533

Barbara Majkut-Czarnota. Mali poeci, mali patrioci - oblicza patriotyzmu w dziecięcej twórczości poetyckiej  /540

Katarzyna Krasoń. Literackie oblicza patriotyzmu - perswazyjność niechciana a próby wyzyskania potencjalności  /547

Ewa Kępa. Patriotyzm kobiet - ewolucja i przeobrażenia wzorca Matki Polki w kulturze współczesnej  /556

Ewa Katarzyna Citko. Filmowa twórczość Andrzeja Wajdy w utrwalaniu świadomości patriotycznej odbiorców   /567

Tomasz Adamski. Najnowsze kino polskie o Polsce. W poszukiwaniu śladów patriotyzmu   /576

Rozdział VI

Stan badań nad wychowaniem patriotycznym

Lidia Dakowicz, Agnieszka Filipek. Czy  patriotyzm jest wartością pożądaną w edukacji? Opinie nauczycieli szkół białostockich  /589

Mariusz Zemło.  Patriotyzm młodzieży szkolnej z perspektywy socjologicznej  /597

Małgorzata Głoskowska- Sołdatow.  Patriotyzm w tekstach dla dzieci w młodszym wieku szkolnym - wybrane konteksty  /610

Barbara Dudel. Tematyka patriotyczna w kształceniu zintegrowanym i propozycje jej realizacji (w wybranych czasopismach metodycznych)  /617

Beata Krzesińska-Żach.  Patriotyzm w opinii młodzieży gimnazjalnej - komunikat z badań  /624

Piotr Olejnik. Licealiści o patriotyzmie - deklaracje a rzeczywistość   /629

Krystyna Śmietało, Jacek Zbigniew Górnikiewicz.  Patriotyzm w ujęciu studentów pedagogiki - między dawnymi a nowymi czasy  /636

Mirosława Czerniawska. Stosunek do kultury narodowej a system wartości  /657

Agnieszka Sołbut. Rola rodziny w kształtowaniu świadomości patriotycznej dzieci i młodzieży   /666

Wioletta Danilewicz. Percepcja patriotyzmu przez studentów - potencjalnych migrantów   /675

Zinaida Lewczuk. Humanistyczne założenia patriotyzmu w świadomości studentów Wydziału Historycznego Brzeskiego Uniwersytetu im. A. Puszkina w Brześciu   /683

Mariya Chepil. Współczesne problemy wychowania patriotycznego młodzieży studenckiej na Ukrainie  /688

Anderi Harbatski.  Patriotyzm w świadomości uczniów X i XI klasy okręgu witebskiego na Białorusi  /695

Elwira Jolanta Kryńska. Zakończenie  /703

Nota o autorach  /706