Organizacja i funkcjonowanie sądownictwa szlacheckiego w ziemi lęborsko-bytowskiej w XV-XVIII wieku. Urzędnicy

Autor: Marek Dzięcielski

Rok wydania: 2006

Ilość stron: 274

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga - przybrudzone brzegi kartek

Niniejsza praca jest próbą szerszego ukazania organizacji i funkcjonowania sądownictwa szlacheckiego w ziemi lęborsko-bytowskiej w XV-XVIII w. Inspiracją do jej powstania było ukazanie się przed laty wydawnictwa Urzędnicy Prus Królewskich w XV-XVIII wieku, jednakże pomijającego spisy urzędników sądowych powiatu lęborsko-bytowskiego, będącego trwała częścią Prus Królewskich jedynie w latach 1637-1657. Niemniej ten krótki okres bezpośredniej przynależności do Rzeczpospolitej wywarł przeogromny wpływ na kształt życia stanowego. Zdobycze szlachty ziemi lęborsko-bytowskiej, zwłaszcza z lat 1637-2641, dały - pomimo wielu przeciwności ze strony władz państwa brandenbursko-pruskiego - trwałą podstawę do rozwoju instytucji samorządu szlacheckiego (sejmik, sądownictwo) opartych na polskim prawie i polskich tradycjach. Odrębność ustrojowa ziemi lęborsko-bytowskiej została całkowicie zlikwidowana dopiero po pierwszym rozbiorze Rzeczpospolitej.

(fragment Wstępu)

Spis treści:

Wstęp  /7

1. Cel, przedmiot i zakres pracy  /7

2. Charakterystyka źródeł i literatury  /10

3. Zasady sporządzania spisu i biogramów urzędników /18

CZĘŚĆ I

I. Charakterystyka szlachty lęborsko-bytowskiej. Wybrane aspekty  /23

1. Struktura majątkowa  /23

2. Wykształcenie urzędników sądowych  /29

3. Sejmiki elekcyjne (deputackie)  /37

II. Organizacja sądownictwa szlacheckiego w ziemi lęborsko-bytowskiej /48

1. Okres krzyżacki (1310-1454)  /48

2. Okres książęcy (1455-1637)  /50

3. Okres bezpośredniej przynależności do Rzeczpospolitej (1637-1657)  /52

4. Okres brandenbursko-pruski (1657/1658 - 1772/1777)  /58

a) Traktat welawsko-bydgoski i jego konsekwencje dla stanów powiatu lęborsko-bytowskiego  /58

b) Przysięga szlachty w 1658 r.  /60

c) Walka szlachty o zachowanie polskiego modelu sądownictwa  /64

d) Ordynacja sądowa z 1662 r.  /70

e) Walka o Trybunał apelacyjny i stosowanie prawa polskiego w sprawach kryminalnych  /72

f) Stan sądownictwa w końcu XVII w. i pierwszej połowie XVIII w.  /85

g) Reforma sądownictwa w 1751 r. Ostatnie ćwierćwiecze odrębności ustrojowej ziemi lęborsko-bytowskiej /92

h) Pierwszy rozbiór Polski i inkorporacja ziemi lęborsko-bytowskiej do prowincji pomorskiej  /106

CZĘŚĆ II

1. Urzędnicy sądowi - spisy /113

2. Urzędnicy sądowi - biogramy /121

Aneks nr 1. Marszałkowie sejmików  /227

Aneks nr 2. Nadstarostowie lęborsko-bytowscy/244

Zestawienie źródeł i opracowań  /260

Wykaz częściej stosowanych skrótów  /270

Spis tabel  /272

Spis rycin  /273