Opis powiatu jasielskiego pod względem geograficzno-historycznym ks. W. Sarna proboszcz w Szebiach

Autor: ks. Władysław Sarna

Rok wydania: 2021

Liczba stron: 743 +6

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Reprint wydania z 1908 roku.

"Opis powiatu jasielskiego" jest nie tylko opisem rejonu zawierającym rys geograficzny rzeczonego obszaru, historię Jasła i ościennych miast i miejscowości  każdej miejscowości. Autor ponadto nakreślił mapę lokalnego przemysłu, jak również ówczesne rękodzieło, zwyczaje i obyczaje mieszkańców, zajęcia gospodarskie wieśniaków, stroje i rodzaje pożywienia. Ks. Sarna rejestrował wszystko, co otaczało ówczesnego mieszkańca tego rejonu, od jego narodzin aż po śmierć. Książka napisana w duchu serdeczności wobec ludzi, poświęcona również np. współbraciom Łemkom, z pokorą i franciszkańską życzliwością mówiąca o ludzkich przeczuciach i snach, o ludowych wierzeniach czy wiary w czarownice, ludowej medycynie, pieśniach i przyśpiewkach ludowych, wiary w naturalne własności zwierząt w moc przekleństw i zabobonów...

Spis treści:

CZĘŚĆ I. 

Rozdział I. Utworzenie starostwa, gminy wchodzące w jego skład, przynależność tychże obecnie i w dawnych czasach pod względem administracyjnym, sądowym i kościelnym  /1

Rozdział II. Granice powiatu, położenie, ukształtowanie pionowe, nawodnienie, ukształtowanie geologiczne, stosunki klimatyczne  /8

Rozdział III. Zaludnienie  /15

Rozdział IV. Osadnictwo w wiekach od XVI do IX. Sposób życia osadników w tym czasie. Tworzenie się wsi szlacheckich i włodyczych w wieku XII. Daniny ciążące na ludności w takich włościach. Wsie zakładane na prawie niemieckim, na prawie wołoskiem. Stosunki pańszczyźniane w Polsce w porównaniu ze stosunkami takimiż w innych krajach  /17

Rozdział V. Rolnictwo. Własność ziemska, podział tejże według rodzaju uprawy, ilość wyprodukowanego zboża, drenowanie gruntu, uprawa roli, zwyczaje gospodarskie, narzędzia rolnicze, zalesienie. Gospodarstwo ogrodowe. Fauna: bydło rogate, konie, nierogacizna, drób, zwierzęta dzikie. Rybołóstwo. Pszczelnictwo  /33

Rozdział VI. Polacy, Rusini, Żydzi. Ich właściwości fizyczne i usposobienie wewnętrzne  /47

Strój /49

Mieszkanie  /54

Pożywienie i napój  /58

Codzienne gospodarskie zajęcia  /60

Zwyczaje domowe i gospodarskie /62

Wyobrażenia religijne  /63

Różne wierzenia i zapatrywania  /66

Medycyna ludowa  /69

Wyobrażenia kosmologiczne i meteorologiczne  /71

Sposób liczenia czasu  /72

Miary i wagi  /73

Stosunki rodzinne  /73

Muzyka, tańce, zabawy  /74

Gwara w powiecie Jasielskim  /76

Moralność  /83

Rozdział VII

Obchody doroczne i rodzinne  /84

Wesele u Łemków  /151

Obrzędy weselne u Zamieszańców  /162

Obrzędy pogrzebowe  /164

Stosunki sanitarne w powiecie Jasielskim  /165

Hygiena publiczna  /166

Artykuły żywności  /168

Hygiena budowlana  /168

Urządzenia humanitarne  /168

Oświata w powiecie Jasielskim  /169

Handel  /172

Przemysł w powiecie Jasielskim  /173

Wykaz dróg w powiecie Jasielskim  /175

Koleje  /178

Poczty i urzędy telegraficzne w powiecie jasielskim  /179

CZĘŚĆ II

Opis poszczególnych gmin powiatu Jasielskiego

• Dekanat jasielski - parafia Jasielska - miasto Jasło. Dzieje Jasła od założenia do końca XVI wieku  /182
• Dzieje Jasła w wieku XVII  /198
• Wiek XVIII i XIX  /212
• Mieszkańcy miasta Jasło - rzemieślnicy - cech szewski  /216
• Cech kowalski, później cech wielki  /220
• Cech tkaczy czyli płócienników  /224
• Cech krawiecki  /224
• Cech kuśnierzy  /226
• Kupcy  /231
• Żydzi  /232
• Władze - Urzęda miejskie  /233

C.k. Władze

a) Cyrkuł b) c.k. Urzą powiatowy c) c.k. Statostwo d) c.k. Sąd powiatowy i inne c.k. Urzęda  /236

C.k. Starostwo w Jaśle ma:

• Oddział budowniczy, oddział podatkowy  /237
• Oprócz wymienionych Władz mają siedzibę w Jaśle c.k. Władze
• 1) Ewidencya katastru podatkowej ,
• 2) C.k. Urząd górniczy okręgowy,
• 3) C.k. Urząd pocztowo-telegraficzny,
• 4) C.k. Komenda Żąndarmeryi Nr 22  /238
• Reprezentacya państwowa i krajowa  /238
• Reprezentacya powiatowa  /239
• Władza duchowan  /240
• OO. Karmelici w Jaśle  /243

Szkoły w Jaśle

• C.k. wyższe gimnazyum  /245
• Szkoły ludowe  /248
• Szkoła przemysłowa uzupełniająca  /248

Zakłady kredytowe

• Kasa oszczędności miasta Jasła  /249
• Towarzystwo zaliczkowe  /251

Towarzystwa rolnicze

• Towarzystwa rolnicze okręgowe  /252
• Zarząd powiatowy Kółek rolniczych  /254

Zakłady sanitarne i humanitarne

• Szpital powszechny  /255
• Dom ubogich  /256

Osobliwości miasta Jasła

Kościoły i gmachy. Kościół farny  /257

Kaplica cmentarna  /261

Kościół OO. Franciszkanów  /261

Kaplica gimnazyalna  /262

Klasztor i kościół PP. Wizytel  /263

Inne gmachy  /264

Znakomitsci Jaślanie  /266

• Bartłomiej z Jasła  /266
• Dr. Jan Mazurkiewicz /268
• Ks. BIskup Karol Józef Fischer  /268
• Kornel Fischer  /272
• Biesiadzki Wojciech  /272
• Andrzej Biesiadzki  /273
• Ks. Roman Piekosiński  /274
• Ks. Józef Radoniewicz  /274
• Dr. Marceli Frydman  /275

Parafia Jasielska  /276

Parafia Warzyce  /294

Parafia Szebnie  /310

Parafia Tarnowiecka  /329

Parafia Bączal  /347

Parafia Trzcinica  /354

Parafia Sławęcin  /859

Parafia Święcany  /868

DEKANAT ŻMIGRODZKI

• Parafia Dębowiec  /374
• Parafia Osobnica  /415
• Parafia Harklowska  /419
• Parafia Załęże  /424
• Parafia Łężyny  /429
• Parafia Łubienko  /433
• Parafia Nienaszów  /440
• Parafia Osiek  /444
• Parafia Cieklin  /458
• Parafia Samoklęski  /468
• Parafia Żmigród Nowy  /478

DEKANAT BRZOSTECKI

• Parafia Gogolów  /518
• Parafia Bieżdziedza  /523
• Parafia Kołaczyce  /541
• Parafia Brzyska  /572
• Parafia Czermna  /593
• Parafia Szerzyny  /598
• Parafia Ołpiny  /601
• Parafia Żurowa  /608

DEKANAT STRZYŻOWSKI

• Parafia Sieklówka  /611
• Parafia Lubla  /618
• Parafia Łączki  /621
• Parafia Frysztacka  /632
• Parafia Niewodna  /666
• Parafia Dobrzechów  /673
• Parafia Żmigród Stary  /512