Ofiary imperium. Imperia jako ofiary. 44 spojrzenia

Redakcja: Andrzej Nowak

Rok wydania: 2010

Liczba stron: 639

Okładka: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Tom ten będzie z pewnością ukoronowaniem pewnego etapu badań nad imperium rosyjskim i sowieckim. Redaktorowi udało się zgromadzić specjalistów z Polski, Rosji (co ważne, z różnych rosyjskich ośrodków naukowych!), Litwy, Białorusi, Ukrainy, Węgier, Anglii i Stanów Zjednoczonych, wśród nich kilkunastu czołowych badaczy tej tematyki. 44 tytułowe spojrzenia na dzieje imperium rosyjskiego i sowieckiego pokazują nową, niekiedy wręcz nowatorską perspektywę ofiar, zarówno ofiar imperium, jak i – co może brzmieć paradoksalnie – imperium jako ofiary. Otrzymujemy podstawowy dla polskiej historiografii i pożyteczny dla odbiorcy rosyjskiego, środkowoeuropejskiego i zachodniego zbiór, wyjątkowy w swej wieloaspektowości, wolny przy tym od jakiejś ideologicznej czy narodowej stronniczości.

(opis wydawcy)

Spis treści:

From the editor /9

Od redaktora /12

I. Concepts and Contexts/Koncepcje i konteksty /15

Andrzej Nowak - Imperial Victims - Empire as Victim: an Interpretation /17

Andrzej Nowak - Ofiary imperium-imperium jako ofiara: przyczynek do interpretacji /33

Леонид Горизонтов Российский хронотоп: Пространство и время против империи /49

Андрей Портнов Как узнать «своих»? Образы «новоприобретенных» вследствие разделов Речи Посполитой земель в русском общественном сознании и имперской политике (конец XVIII - начало ХІХ веков) /64

Geoffrey Hosking - Victims of Empire? The Russians in the Soviet Union /84

Jan Kieniewicz - The "Imperial Victim" as a Form of Situational Behaviour /92

Ilya V. Gerasimov - Ethnic Crime, Imperial City: Practices of Self-Organization and Paradoxes of Illegality in Late Imperial Russia /97

Marina Mogilner - Russian Imperial Contexts of the Search for the "Jewish Race" /130

Alexander Semyonov - Mirrors of Imperial Imagination in Early Twentieth Century Russian Empire  /139

Анатолий Ремнев - Империя расширяется на восток: «топонимический национализм» в символическом пространстве Азиатской России ХІХ – начала ХХ века  /153

Mark Bassin -  "Is There Room For Russia In Eurasia? Neo-Eurasianism and the Problem of Russian Nationalism  /169

II. The Empire in the Nineteenth Century / Imperium w XIX wieku /181

 Henryk Głębocki - Ofiara z Imperium. Spisek koronacyjny 1829 roku - historia prawdziwa (?) - w świetle nieznanych źródeł /183

Wiesław Caban - W służbie Imperium czy ofiary Imperium? Polacy w carskim korpusie oficerskim w XIX wieku  /214

Darius Staliūnas -  Imperial Government and Mass Confessional Change in the Western Borderlands of the Russian Empire /227

Stanisław Wiech - Kwestia Kościoła grreckokatolickiego w polityce władz rosyjskich po spadku powstania styczniowego  /238

Eugeniusz Niebielski - Duchowni katoliccy zesłani do Rosji po polskim powstaniu 1863 roku  /254 

Starhiej Tokc - Przypadkowe ofiary wydarzeń powstania 1863 roku na Białorusi  /266

Светлана А. Мулина- Польская диаспора в Западной Сибири: стратегия выживания /274

Theodore R. Weeks - Reconciliation or Treason: The Catherine Monument in Wilno/Vilna and Polish Society, 1904  /283

Wojciech Zajączkowski - Uniwersalizm chrześcijański wobec nacjonalizmu. Marian Zdziechowski i idea pojednania polsko-rosyjskiego (do 1917 roku)  /296

Игор В. Крючков -  в годы Первой мировой войны Жертвы двух империй. Польские военнопленные на Северном Кавказе 311 

Наталия Д. Крючкова - Младофинны и практика сопротивления русификаторской политике в Финляндии в начале ХХ века /325

Геза Гече - Развитие русского великодержавного мышления и внешнеполитическая практика российского государства в 1870-1880 годах /343 

Michal Sempołowicz - Imperialna Rosja w myśli Konstantina P. Pobiedonoscewa. Idea i jej wpływ na praktykę polityczną  /368

Natalia Pietkiewicz - "Rosja mi zaszkodziła, ale wszystko jest zupełnie naprawione" (M.K. Baszkircew). Imperium Romanowów w refleksji autobiograficznej intelektualistek rosyjskich z lat 1880-1910  /382

Зоя Морохоева - Пограничье империального сознания: об актуализации 404 бурятской идентификации  /404

III. The Soviet Empire and Its Peripheries/ Imperium sowieckie i jego peryferie  /415

Hiroaki Kuromiya - Stalin, Poles, and Ukrainians  /417

Robert Kuśnierz - Przemoc systemu komunistycznego wobec chłopów w latach 1929-1939 (na przykładzie sowieckiej Ukrainy) /429

Bogdan Musiał - Zagłada wolnego chłopstwa w Związku Sowieckim w latach trzydziestych XX wieku /441

Sergiusz Leończyk - Polacy - mieszkańcy wsi syberyjskiej. Walka o przeżycie 1917-1938  /457

Артем Чернышев - Репрессивная политика советского государства в отношении Римско-католической церкви в Енисейской губернии (1917-1939 годы) /466

Andrej Czarniakiewicz - "Obcy w trzecim rzędzie": państwo białoruskie jako produkt rosyjskiej geopolityki /476

Daniel Boćkowski - "Imperium dobroci" - propaganda radziecka kontra rzeczywistość północno-wschodniej Polski w latach II wojny światowej /483

Jan Szumski - Inny obraz sowieckiego wyzwolenia - zachodnia Białoruś po roku 1944 /496

Aleksandra J. Leinwand - Realizm socjalistyczny jako wyraz ideologii imperialnej /507

Jan Tokarski - Władysław Tatarkiewicz i Leszek Kołakowski - ofiary imperium? /519

Tadeusz Epsztein - Ziemianie bez ziemi - byli właściciele ziemscy w PRL. Od reformy rolnej do III RP  /529

Ewa Zając - Polska w Połączonym Systemie Ewidencji Danych o Przeciwniku (PSED) - próba rekonstrukcji  /543

László Borhi - Hungary in the Soviet Empire 1945-1956 /557

IV. The Fall and Contemporary Metamorphoses of the Empire / Upadek i współczesne przemiany imperium  /565

Romuald Wojna - Rosyjski feniks. Rola „narodowego" i wieloetnicznego" w nowoczesnym imperium sowieckim  /567

Krzysztof Brzechczyn - O ścieżkach upadku imperium sowieckiego. Próba typologii w świetle nie-Marksowskiego materializmu historycznego  /571

Włodzimierz Marciniak - Przestrzeń czy pustka? Pojęcie prostranstwo" w rosyjskich debatach politycznych lat dziewięćdziesiątych XX wieku  /583

Stanisław Gregorowicz - Elementy „neoimperializmu" w koncepcjach polityki zagranicznej Federacji Rosyjskiej na przełomie wieków /603

Janusz Bugajski - Putinist Russia's Pragmatic Reimperialization /610

Andrzej Nowak - Between Victimhoods and Amnesia: Polish Memories of Eastern European Empires (Instead of an Afterword) /617

Contributors/Autorzy  /634