Odbudowa państwa polskiego 1914-1918

Autor: Janus Pajewski

Rok wydania: 2005

Liczba stron: 354

Okładka: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga! Okładka posiada nieznaczne zarysowania, brzegi kartek nieznacznie przykurzone/przybrudzone


„Gdy w roku 1978 ukazała się Odbudowa państwa polskiego, natychmiast zajęła miejsce wśród ważnych utworów polskiej historiografii. Odległość, która dzieli nas od tamtego czasu to nie tylko ponad ćwierć wieku, ale i ogromna zmiana warunków, w porównaniu do tych, w jakich polski czytelnik otrzymywał tę książkę. Mimo to jednak i dziś pozostaje ona dziełem nie tylko znaczącym, ale w pewien sposób szczególnym. W tej postaci jaką ma, wyjść mogła chyba tylko spod jednego pióra - Janusza Pajewskiego. Zarazem zaś trudno wyobrazić sobie, by mogło jej nie być wśród prac zmarłego niedawno nestora polskich historyków. [...] W ostatnich kilkunastu latach ukazało się szereg publikacji na temat odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. Ale ciągle nie pojawiło się nic, co dorównałoby Odbudowie, tym bardziej zaś ją przewyższało. Przede wszystkim dlatego, że góruje ona nad wymienionymi rozległością problematyki. A także dlatego, że - powtórzmy - taką książkę mógł napisać tylko jeden człowiek, łączący całą swoją wiedzę i kunszt historyka, własne wspomnienia i ukochanie tematu, wreszcie urodę stylu pisarskiego".

(opis wydawcy)

Spis treści:

Przedmowa  /7

I. Kwestia polska w przededniu wojny  /9

Rozwój badań nad odbudową państwowości polskiej  /9

Świadomość narodowa /13

Kwestia polska na arenie międzynarodowej  /18

Polska myśl polityczna na początku XX wieku  /21

Socjalizm a niepodległość Polski  /22

Nowe prądy polityczne w początkach XX wieku  /26

Kierunek powstańczy  /28

Kierunek nacjonalistyczny, Narodowa Demokraca  /34

Austria, Niemcy, Rosja, Francja wobec sprawy polskiej w przededniu wojny  /39

II. Mocarstwa zaborcze wobec Polski w chwili wybuchu wojny  /46

Państwa centralne wobec Polski  /46

Rosja wobec Polski  /49

III. Królestwo w początkach wojny  /52

Społeczeństwo polskie wobec wojny  /52

Komitet Narodowy w  Warszawie i Legion Puławski /56

Praca społeczna w Królestwie, Komitety Obywatelskie  /58

Kwestia samodzielności gospodarczej ziem polskich  /61

IV. Galicja i zabór pruski w początkach wojny  /65

Społeczeństwo polskie w Galicji w chwili wybuchu wojny  /65

Konserwatyści i demokraci tzw. bezprzymiotnikowi oraz Narodowa Demokracja i Podolacy  /66

Naczelny Komitet Narodowy i Legiony  /68

Austria wobec sprawy polskiej na początku wojny  /72

Piłsudski /74

Zabór pruski  /76

V. Koniec okupacji rosyjskiej  /78

Rosyjskie koła rządowe wobec kwestii polskiej  /78

Królestwo w przededniu wycofania się wojsk rosyjskich  /79

Warszawa w przededniu wkroczenia Niemców  /81

VI. Początki okupacji niemieckiej  /84

Warszawa w początkach okupacji niemieckiej  /84

Piłsudski w Warszawie; wstrzymanie werbunku do Legionwó  /89

Orientacja antyrosyjska w Warszawie  /90

VII. Ziemie polskie pod okupacją niemiecką i austriacką  /93

Dewastacja gospodarcza kraju przez okupantów  /93

Nastroje na wsi  /94

Samorząd miejski w Królestwie, uroczystości 3 maja w Warszawie  /96

Pasywiści, aktywiści, rewolucjoniści  /98

Skutki braku rezerw ludzkich w państwach centralnych /102

VIII. Akt 5 listopada  /105

Geneza aktu 5 listopada  /105

Polityka generała Beselera  /107

Delegacja polska w Berlinie i Wiedniu  /111

Dzień 5 listopada 1916 roku  /113

Społeczeństwo wobec aktu 5 listopada /115

Werbunek do wojska  /117

Akcja Piłsudskiego  /119

Powszechne rozczarowanie /121

Tymczasowa Rada Stanu /124

IX. Na przełomie roku 1916 i 1917  /127

Oddźwięki aktu 5 listopada w Europie /127

Pokojowe propozycje rozwiązania sprawy polskiej  /132

X. Rewolucja lutowa w Rosji  /136

Rewolucja lutowa a sprawa polska  /136

Kraj wobec rewolucji w Rosji  /140

Deklaracja Tymczasowej Rady Stanu  /142

XI. Kryzys w 1917 roku  /144

Warszawa wiosną 1917 roku  /144

Geneza Rady Regencyjnej  /148

XII. Akcja polska na zachodzie /153

Program Dmowskiego  /153

Komitet Narodowy Polskie  /159

XIII. Rok 1917, kształtowanie się poglądów na ustrój i terytorium państwa polskiego  /162

Wizje przyszłego państwa polskiego  /162

Orientacje centralne: uzasadnienia, wątpliwości  /166

Przewidywane rozwiązania teoretyczne /171

Rozwój poglądów na przyszły ustrój państwa /173

Uchwały majowe  /174

Kwestia ekspansji wschodniej  /177

XIV. Powstanie i początek działalności Rady Regencyjnej  /181

Pierwsze zręby państwowości polskiej  /181

Społeczeństwo wobec Rady Regencyjnej  /184

Pierwsze kroki Rady Regencyjnej. Spory z Niemcami  /188

Gabinet Kucharzewskiego. Obawy przed rewolucją  /191

XV. Od Rewolucji Październikowej do pokoju w Brześciu /194

Rewolucja Październikowa. Dekret o pokoju  /194

Układy z Niemcami i Austriakami  /196

Wrzenie w kraju, ruch strajkowy  /200

Poglądy na granice państwowe w przededniu Brześcia  /202

Pokój z Ukrainą  /205

Polska wobec pokoju w Brześciu  /208

Zabór austriacki wobec Austrii  /210

XVI. Po pokoju brzeskim  /214

Koalicja wobec Polski w końcu 1917 roku  /214

Stanowisko Wielkiej Brytanii  /219

Stanowisko Stanów Zjednoczonych, Czternaście Punktów  /221

Koalicja wobec Polski po pokoju brzeskim  /225

Armia polska we Francji  /227

XVII. Po pokoju brzeskim  /230

Skutki rewolucji w Rosji  /230

Ogólna dezorientacja wiosną 1918 roku  /232

Działalność gabinetu Steczkowskiego  /234

Rada Stanu  /236

XVIII. Listopad 1918 roku  /240

W obliczu klęski państw centralnych  /240

Próba rządów Narodowej Demokracji  /245

Lubomirski głową państwa?  /252

XIX. Tymczasowy Rząd Ludowy Republiki Polskiej  /254

Geneza rządu lubelskiego  /254

Program rządu lubelskiego i jego znaczenie  /257

Projektowany rząd Witosa  /259

XX. Powrót Piłsudskiego  /261

Tworzące się ośrodki władzy  /261

Piłsudski w Warszawie  /262

Początki dyktatury  /265

Program gabinetu Moraczewskiego  /268

XXI. Próby objęcia władzy przez Narodową Demokrację  /271

Komitet Narodowy w walce o wpływy /271

Załamanie się planów Komitetu Narodowego /278

Stanowisko Francji wobec listopadowych wydarzeń w Polsce /280

Misja Stanisława Grabskiego  /286

Powrót Ignacego Paderewskiego  /288

XXII. Powstanie Wielkopolskie /294

Zamknięcie  /299

1. Sejm Ustawodawczy i epilog walki o władzę w zaraniu niepodległości  /299

2. Miejsce Polski w świecie /304

Aneksy  /307

Bibliografia  /325

Posłowie /335

Indeks  /343