Oczami dziecka

Autorka: Malka Lee

Rok wydania: 2022

Liczba stron: 183

Okładka: miękka

Format: 16,5 cm x 23,5 cm

Seria: Żydzi. Polska. Autobiografia

Uwagi - okładka z lekkimi zatarciami

Oczami dziecka to spisane na początku lat dwudziestych XX wieku wspomnienia poetki jidysz Malki Lee (1904‒1976). Opowiadają one historię pierwszej wojny światowej przez pryzmat doświadczenia kobiecego, żydowskiego i uchodźczego zarazem, widzianego z perspektywy dziecka i dojrzewającej nastolatki. Jest to jeden z nielicznych kobiecych egodokumentów tego okresu, który tak odważnie porusza temat wojennej przemocy seksualnej.

Autorka powraca też pamięcią do dzieciństwa spędzonego w chasydzkiej rodzinie w Monasterzyskach i maluje barwny obraz obyczajów związanych z życiem codziennym i czasem świątecznym. W zakończeniu opisuje emigrację do Stanów Zjednoczonych i pierwsze lata spędzone w Ameryce ‒ podróż statkiem Zeeland, pracę w warsztatach, edukację i pierwsze kroki na amerykańsko-żydowskiej scenie literackiej.

(opis wydawcy)

Spis treści:

Wstęp    /IX 

Amerykańska poetka z Galicji. Kilka słów o Malce Lee   /IX 

Miasteczko   / XII 

Portret biograficzny   /XVIII 

Krótki rys twórczości    /XXXVIII 

Oczami dziecka. Kilka uwag o tekście    /XLVI

Dwa początki, trzy postawy autobiograficzne    /XLVI

Oczami dziecka jako egodokument okresu pierwszej wojny światowej    /XLVI

Oczami dziecka jako narracja pozagładowa   /LIII

Oczami dziecka jako opowieść o traumie    /LVI

Recepcja    /LVIII

Oczami dziecka jako źródło do badań nad historią żydowską    /LXI

Nota edytorska    /LXXII

Datowanie tekstu i tytuł    /LXXII

Odmiany tekstu    /LXXIII

Rękopisy    /LXXIII

Pierwodruk prasowy    /LXXIV

Maszynopisy wersji książkowej    /LXXIV

Różnice między poszczególnymi wersjami    /LXXVI

Różnice stylistyczne    /LXXVI

Usunięcia i wstawienia    /LXXVII

Rekonstrukcje tekstu    /LXXVII

Zasady edycji    LXXX

Bibliografia    /LXXXIII

Podziękowania    /LXXXVII

Oczami dziecka

[Przedmowa]    /5

Część pierwsza   /7

Moje miasteczko Monasterzyska    /9

Moja mama zapomniała twarz narzeczonego...   /12

Ślub    /14

Pamiętam siebie w kołysce   /16

Czepek   /17

Balia mojej mamy... /20

Piątkowe wieczory    /21

Dziadek rozkoszuje się wodą źródlaną    /23

Moja pierwsza nauczycielka: panna Szuszczenko    /23

Pierwsza wycieczka    /25

Lulki mojego dziadka   /26

Płomiennoczerwona parasolka    /27

Ciocia Mircia    /30

Ciocia Pesia    /35

Moja koleżanka Cyrl     /37

Wujek Sender   /37

Moja siostrzyczka Henele    /38

Strach przed śmiercią   /41

Trupa teatralna    /44

Mindl się pali    /45

Jarmark    /46

Miasteczko w przededniu wojny    /47

Część druga    /51

1914   /53

Czarny pociąg   /54Przybycie Rosjan    /56

Powrót do domu dziadka    /57

Z powrotem w naszym mieście    /57

Zasłona z białych ciał    /60

Żydzi wypędzeni z Niżniowa   /62

Gdy zmarli zmartwychwstają    /62

Cnotliwa peruka...   /64

Procesja    /65

Zostaliśmy oszukani    /67

Dybuk    /68

Sprzedaję papierosy   /70

Cholera    /71

Ślub na cmentarzu   /74

Znów wracamy do naszego miasteczka...   /76

Pieśń przebudzenia    /78

Bomby    /79

Uciekamy do Stanisławowa    /81

W tyfusowej gorączce    /83

Uciekamy na ślepo wagonami towarowymi    /85

Jedziemy dalej    /87

We wsi Perenye    /89

Pobór do wojska    /91

W przeddzień Jom Kipur    /92

Jadę do Wiednia    /94

Wiedeń    /98

Moja pierwsza randka...    /99

Na wakacjach   /101

Z powrotem w moim mieście    /103

Pokój na świecie   /105

Wojna domowa    /107

Wychłostani bracia    /108

Zastrzelono człowieka    /110

Żydowska krew wydana na pastwę bezprawia    /112

Mam sen i się śmieję    /113

Zabawa w kotka i myszkę    /114

U progu śmierci    /115

Porozumienie matki i córki    /118

Wszystkie dziewczęta uciekają z miasta    /119

Ponownie w Stanisławowie    /121

Głód    /122

Dom, mój dom...    /123

Moja mama omal nie straciła życia przez złoty łańcuszek...    /125

Część trzecia    /127

Biały śnieg...    /129

Mój dziadek pisze list do prezydenta Ameryki...    /131

Worek mąki z Ameryki    /132

Kadryl    /136

Mój tato pali moje wiersze    /137

Białe bułeczki    /139

Jadę do Ameryki    /140

Do Warszawy    /143

Na statku Zeeland   /145

Koleją do Nowego Jorku    /150

Mój pierwszy job    /155

Tęsknota za domem i za mamą...   /156

Chanele    /159

Bal pisarzy...   / 162

W Ameryce też są drzewa   /165

Summary    /171

Spis ilustracji   /171

Indeks   /176