O zwykłych przedmiotach w niezwykłej codzienności. Bożonarodzeniowe zabawki dla dzieci na ziemiach polskich w II połowie XIX ...

Autorki: Katarzyna Kabacińska-Łuczak, Monika Nawrot-Borowska

Rok wydania: 2018

Ilość stron: 299

Oprawa: miękka

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Seria: Psychologia i pedagogika nr 289

Zabawki dziecięce stanowią ważny element kultury. Należy podkreślić, że zabawki i zabawy z ich wykorzystaniem były odbiciem oczekiwań społecznych danej epoki wobec dzieci oraz głoszonych poglądów pedagogicznych. Były istotnym elementem procesu wychowania – to właśnie one miały bawić, wychowywać, socjalizować i przygotowywać do pełnienia odpowiednich ról w społeczeństwie. Publikacja ma charakter interdyscyplinarny, została przygotowana w perspektywie historyczno-pedagogicznej. Autorki skupiły się na problematyce zabawek dziecięcych otrzymywanych w okresie świąt Bożego Narodzenia i ich wychowawczym znaczeniu. Tradycje bożonarodzeniowe są tłem do analizy problematyki świątecznych zabawek dziecięcych. Dawanie podarków – a szczególnie zabawek – to istotny aspekt obchodów bożonarodzeniowych; znaczenie ma kto, kiedy, jak i po co obdarowywał podarunkami. Ważny jest też czas poprzedzający bezpośrednio święta, w którym rodzice/dorośli dokonywali wyboru prezentów, a dzieci o nich marzyły i z niepokojem oraz niecierpliwością ich oczekiwały. Autorki w pracy wykorzystały różne źródła z badanego okresu: zarówno pisane, jak również ikonograficzne.

Spis treści:

Wstęp (K. Kabacińska-Łuczak, M. Nawrot-Borowska)  /9

Rozdział I. Święta Bożego Narodzenia na ziemiach polskich w II połowie XIX i na początku XX wieku, czyli słów kilka o świątecznych tradycjach i obdarowywaniu zabawkami (K. Kabacińska-Łuczak)  /25

1.1. Czas świąteczny  /26

1.2. Święta Bożego Narodzenia w kulturze polskiej  /29

1.3. Dawanie podarków  /40

Rozdział 2. Przed świętami..., - czyli o kłopotach dużych i małych z wyborem zabawek (M. Nawrot-Borowska)  /61

2.1. Co kupić dziecku?  Porady dla rodziców i reklamy prasowe  /62

2.2. Dziecięce marzenia o świątecznych zabawkach  /100

Rozdział 3. Poczet Darczyńców, czyli kto i kiedy obdarowywał dzieci zabawkami? (K. Kabacińska-Łuczak)  /111

3.1. Święty Mikołaj  /116

3.2. Gwiazdor  /130

3.3. Gwiazdka  /136

3.4. Aniołek  /140

3.5. Choinka  /147

3.6. Dorośli  /156

Rozdział 4. Co dla kogo, czyli zabawki dla małych dzieci, dziewczynek i chłopców (K. Kabacińska-Łuczak)  /163

4.1. Zabawki dla małych dzieci  /171

4.2. Zabawki dla dziewczynek  /178

4.3. Zabawki dla chłopców  /194

Rozdział 5. Święta czasem dzielenia się z potrzebującymi, czyli o braterskiej miłości i ofiarowywaniu zabawek (M. Nawrot-Borowska)  /209

5.1. Pomoc biednym i potrzebującym  210

5.2. Dzielenie się zabawkami  /222

Rozdział 6. O domowej "produkcji" zabawek, czyli samodzielnym ich wykonywaniu (M. Nawrot-Borowska)  /235

6.1. Tworzenie zabawek-prezentów i świątecznych rozrywek  /263

6.2. Zabawki na choinkę  /252

Zakończenie  /271

Bibliografia  /277

Spis ilustracji  /293