O świętym Ottonie z Bambergu - słowem i obrazem

Autorzy: ks. Grzegorz Jankowiak, ks. Grzegorz Chojnacki

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 159 

Okładka: miękka 

Format: 15,0 cm x 23,0 cm 

Święty Otton z Bambergu nazywany jest Apostołem Pomorza. Tytuł ten przypisywano mu już w najstarszych opisach jego życia. Ottonowa misja po­morska była istotnym przyczynkiem do jego kanonizacji, która miała miej­sce pięćdziesiąt lat po jego śmierci. W nekrologu klasztornym przysługuje mu tutuł Apostolus gentis Pomeranorum. Działalność biskupa Ottona, który przybył na Pomorze na bezpośrednie zaproszenie Bolesława Krzywoustego w 1124 roku i ponownie w 1128 roku, doprowadziła do stabilnego przyjęcia chrześcijaństwa na tych ziemiach oraz do powstania struktur eklezjalnych. Kult i pamięć Apostoła Pomorza trwają w regionie pomorskim nieprzerwa­nie poprzez wieki.

Pomorze Zachodnie jest jedynym obszarem w dzisiejszej Polsce, którego chrystianizacja związana jest tak ściśle z konkretną osobą ewangelizatora. Zainicjowana w Polsce misja ottonowa odbywała się w sytuacji skompliko­wanej. Drogę do pogan otworzył misjonarzowi podbój tych terenów przez Bolesława Krzywoustego. Sam Otton odwoływał się jednak do wolnej woli i nie stosował przymusu, z jednym wyjątkiem – opornych szczecinian, któ­rym zagroził zbrojną interwencją polskiego władcy. Ogólnie rzecz biorąc, zależało mu na zaprowadzeniu pokoju pomiędzy zwaśnionymi sąsiadami. Zakrojona na wielką skalę misja zakończyła się powodzeniem i była trwa­ła w skutkach.

W naszej najdawniejszej historii mieliśmy misjonarzy, których działania zapisały się na trwałe w dziejach chrześcijaństwa tej części Europy. Przede wszystkim należy tutaj wspomnieć świętego Wojciecha, ale również święte­go Brunona z Kwerfurtu i świętych Braci Międzyrzeckich.

(ze Wstępu)                    

Spis treści:

Wstęp /7

• Pierwsi misjonarze /7
• Co wiemy o świętym Ottonie? /10
• Żywot z Prüfening  /10 
• Ebon /11
• Herbord /12 
• Święty na dzisiaj? /13

Cykl obrazów /15

Święty Otton jako młodzieniec żegna się ze swoim bratem i wyrusza do Polski (obraz 1) /20

Cesarz Henryk IV wysyła swojego uznanego i niezmożonego kanclerza do Spiry, aby przyspieszyć i dokończyć opóźnioną budowę tamtejszej katedry (obraz 2) /24

Cesarz Henryk IV wyjawia posłańcom miasta Bamberg, że świętego Ottona, swojego kanclerza, mianował ich biskupem. Mieszkańcy Bambergu pielgrzymują w tym czasie na Michelsberg, aby wybłagać u Boga pobożnego i mądrego biskupa (obraz 3) /28

Święty Otton prosi papieża, aby wolno mu było nie przyjąć godności biskupiej. Papież przekazuje mu z Bożego natchnienia biskupstwo i łaskawie obdarowuje go i jego następców krzyżem i paliuszem (obraz 4) /33

Święty Otton zleca odbudowanie spalonej katedry oraz rozpadającego się kościoła klasztoru Michelsberg. Biczuje się każdej nocy przed ołtarzem (obraz 5) /37

Święty Otton odsyła biednemu drogą rybę, którą chciano podać mu jako wykwintny posiłek. Ofiaruje dużą ilość żelaznych strzał, które wykuto dla niego przeciwko wrogom, na budowę kościoła na Michelsbergu (obraz 6) /41

Święty Otton otrzymuje od księcia Bolesława drogocenne futro, które przekazuje w prezencie biednemu choremu. Chromy odzyskuje dzięki niemu władzę używania swoich części ciała (obraz 7) /45

Święty Otton zostaje zaproszony przez poselstwo Bolesława, księcia Polski, aby pogańskich Pomorzan nawrócić na chrześcijańską wiarę (obraz 8) /49

Warcisław, książę na Pomorzu, wychodzi z wielkim orszakiem naprzeciw świętego Ottona, przyjmuje go z radością i po poufnej rozmowie daje mu wielu możnych jako eskortę do miasta Pyrzyce (obraz 9) /55

Święty Otton ze swoimi kapłanami udziela mieszkańcom Kamienia chrztu świętego, i zostaje uprzejmie powitany przez księcia Warcisława w tej jego stolicy (obraz 10) /59

Warcisław, książę na Pomorzu przyjmuje z licznym orszakiem świętego Ottona i jego kapłanów, i odżegnuje się od pogaństwa (obraz 11)  /62

Pewna bogata kobieta z Kamienia, wyszydzając chrześcijaństwu i świętemu Ottonowi, jedzie ze swoją czeladzią w niedzielę na swoje pola i umiera w trakcie ścinania zboża nagłą śmiercią i zostaje na polu pochowana (obraz 12) /66

Święty Otton zostaje zawezwany do Julina, i nawraca mieszkańców tego miasta na chrześcijańską wiarę (obraz 13) /70

Święty Otton obsługuje duchownych klasztoru Michelsberg, i częstuje ich przy stole (obraz 14)  /75

Podczas wielkiej klęski głodowej święty Otton rozdziela chleb pomiędzy ubogich, spośród których wielu zmarło z głodu. Niesie już na wpół rozłożone ciało zagłodzonej kobiety do grobu (obraz 15) /78

Święty Otton rozdziela pomiędzy ubogich pieniądze, i sierpy, aby pościnać zboże. Warcisław, książę na Pomorzu, pojednany przez niego z księciem Bolesławem, ofiaruje wielką sumę pieniędzy na służbę Bożą (obraz 16) /82

Mieszkańcy Wołogoszczy napadają na towarzyszy świętego Ottona; wtedy ich dowódca ujmuje tarczę pogańskiego boga Jarowita, i tak, śmiało wychodzi naprzeciw poganom. Oni sądzą, że widzą przychodzące ich bóstwo i wycofują się przestraszeni (obraz 17) /87

Po przywołaniu świętego Ottona, Wiriszach, bogaty obywatel Szczecina, zostaje przez Boga cudownie uwolniony z uwięzienia w Danii, i dostaje się przez zrządzenie Boże na statku szczęśliwie do swojej ojczyzny (obraz 18) /91

Pogańscy kapłani i żołnierze, którzy dążą do zabicia świętego Ottona, nagle sztywnieją we wszystkich częściach ciała. Święty oddziela ochrzczone dzieci od ich jeszcze pogańskich rówieśników, i zdobywa również je swoim pełnym łagodności postępowaniem dla chrześcijaństwa (obraz 19) /95

Na kazania świętego Ottona poganie rozwalają swoje bóstwa; a ponieważ on tymczasem poleca ściąć pewne drzewo z podobizną bożka, zostaje z tyłu morderczo napadnięty przez pewnego poganina, jednak Bożym zrządzeniem szczęśliwie pozostawiony życiu (obraz 20) /99

Pewna niewidoma kobieta idzie za radą świętego Ottona do kaplicy świętego Adalberta, i otrzymuje tam swój wzrok. Pewien jeździec zdrowieje ze swojego szaleństwa przez pobożną modlitwę świętego. Przed namiotem świętego Ottona zostaje uzdrowiony pewien umysłowo chory chłopiec, (którego ojciec ma przy sobie cztery bydlęta jako ofiarę) (obraz 21) /102

Pogańscy kapłani, którzy czyhają na życie świętego Ottona, zostają ukarani przez Boga zesztywnieniem części ciała. W niedogodnym do tego czasie, mieszkańcy Szczecina otrzymują od Boga, za przyczyną świętego Ottona, bardzo wielki połów ryb (obraz 22) /106

Święty Otton jedzie do Szczecina, aby mieszkańców tego miasta pojednać z ich księciem, i uchodzi przez zrządzenie Boże prześladowaniom swoich wrogów. Ogień z nieba trawi zboże, które kilku zuchwalców ścina w dzień świąteczny. Cesarz Lotar II, przez poselstwo wzywa świętego Ottona z powrotem do Niemiec (obraz 23)  /110

W poczuciu swojej bliskiej śmierci święty Otton otrzymuje wiatyk i święte namaszczenie. – Jego święte ciało zostaje przeniesione do grobu na Michelsbergu podczas powszechnego lamentu (obraz 26) /114

Pobożnemu Hippoldusowi zostaje w wizji objawiona śmierci świętego Ottona. Widzi wnoszone przez wyższe istoty na wysoką górę drogocenne kamienie, i poznaje, że są to dobre uczynki świętego, którymi przygotowuje się jemu, tam w górze, wspaniałe mieszkanie (obraz 24) /119

Ktoś, kto zachorował w czasie podróży, matka prawie na śmierć wykrwawionego w czasie drogi chłopca, i rodzice niebezpiecznie chorego dziecka, uciekają się do wstawiennictwa świętego Ottona, i zostają przez Boga cudownie wysłuchani (obraz 25) /122

Dziecko, które połknęło gwóźdź, niewidomy, niemy, złamany przez artretyzm i pogryziony przez wściekłego psa, otrzymują przez wstawiennictwo świętego Ottona pomoc i uzdrowienie (obraz 27) /124

Przy grobie świętego Ottona chorzy i inni pobożni chrześcijanie błagają o jego wstawiennictwo u Boga w swoich intencjach (obraz 28) /126

Pamięć i kontekst /131

Osoby – noty biograficzne  /131

• Władysław Herman /131
• Bolesław Krzywousty /132
• Warcisław /133
• Henryk IV /135
• Henryk V /136
• Lotar III /137
• Norbert z Xanten /138

Miejsca i rzeczy /141

• Katedra /141
• Michaelsberg – wzgórze świętego Michała /144
• Szczęka /146
• Grób /147
• Mitra, ornat, laska podróżna /149
• Ołtarzyk przenośny /152
• Regula pastoralis /153
• Nekrolog /155
• Pieczęć /157

Bibliografia  /159

Spis ilustracji  /161