O karczmach, zajazdach, gospodach... Lokale gastronomiczne i noclegowe oraz ludzie z nimi związani w powiecie dzierżoniowskim

Autor: Rafał Brzeziński

Rok wydania: 2012

Liczba stron: 634

Okładka: twarda

Format: 16,5 cm x 23,0 cm

Uwagi - okładka z nieznacznymi zatarciami, delikatne uszkodzenia okładki

Publikacja jest ewenementem w naszym piśmiennictwie historycznym, gdyż stara się nie tylko opisać, ale także przeanalizować rolę i funkcjonowanie lokali gastronomicznych i noclegowych w przeszłości na terenie dolnośląskiego mikroregionu Gór Sowich.

Zgodnie z najnowszymi tendencjami nauk historycznych ma charakter interdyscyplinarny, gdyż wychodzi od lokalizacji i architektury, aby potem omówić ich funkcje (dużo bardziej różnorodne niż nam się może dzisiaj wydawać, zwłaszcza gdy chodzi o miejsca spotkań lokalnych społeczności), serwowane menu, nie pomijając ludzi prowadzących te przedsięwzięcia. Na koniec autor daje krótki opis wszystkich zbadanych lokali w terenie i próbuje podsumować swoje badania. Praca bazuje na naprawdę olbrzymiej literaturze, materiałach archiwalnych, wspomnieniach drukowanych w gazetach dawnych mieszkańców regionu, ale też na licznych wywiadach z osobami, które czy to pracowały w tych lokalach, czy to z nich korzystały.

(z recenzji prof. dr. hab. Marka Czaplińskiego)

Spis treści:

Od autora /11

Wstęp /15

I. Charakterystyka powiatu dzierżoniowskiego 

Podział administracyjny  /23

Gospodarka /27

Społeczeństwo  /31

II. Geneza i przeznaczenie lokali gastronomicznych i noclegowych  

Karczmy jako inwestycje właścicieli gruntów /39

Karczmy jako inwestycje gastronomów  /45

Karczmy jako miejsce postoju  /47

Miejsca postoju należące do gmin wyznaniowych /51

Punkty pocztowe /53

Karczmy jako miejsca sądów  /57

Karczmy jako lokale dla turystów /59

Legendy o karczmach i gospodach /61

III. Rodzaje lokali gastronomicznych i noclegowych 

Karczma  /69

Zajazd  /71

Gospoda /73

Hotel  /75

Pensjonat  /79

Schronisko  /83

Schronisko młodzieżowe  /85

Schronisko górskie /87

Dom zdrojowy  /89

Piwnica /93

Restauracja /97

Jadłodajnia /99

Stołówka /101

Bar mleczny  /105

Winiarnia  /109

Kawiarnia  /111

Cukiernia i lodziarnia  /115

Etablissement  /119

Gastronomia dworcowa  /125

Gastronomia na dworcach kolei państwowej  /127

Gastronomia na dworcach kolei prywatnej  /129

IV. Architektura, wyposażenie i atrakcje lokali gastronomicznych i noclegowych

Budynek gastronomiczno-noclegowy  /133

Wnętrza  /145

Pokoje noclegowe  /147

Stoły dla stałych gości  /149

Piwnica  /151

Reklama i nazwy lokali gastronomicznych i noclegowych  /157

Atrakcje lokali gastronomicznych i noclegowych  /165

Sala 165, Ogród 181, Podesty do tańców 195, Kolumnada 185

Zbiorniki wodne /187

Staw 187, Basen 188, Brodzik 191, Fontanna 191

Kręgielnia /193

Taras widokowy  /199

Lodowisko /201

Inne atrakcje  /203

Wyposażenie lokali gastronomicznych i noclegowych  /205

Meble 205, Urządzenia do rozlewania piwa 205, Naczynia kuchenne, zastawa stołowa i sztućce 210, Urządzenia kuchenne 212, Automaty do sprzedaży artykułów różnych  213

V. Ludzie związani z lokalami gastronomicznymi i noclegowymi

Gospodarze lokali gastronomicznych i noclegowych  /221

Właściciel  /221

Sposoby nabywania własności  /223

Własność rodzinna  223, Przekazywanie własności lokalu i zawodu w rodzinie 224, Kojarzenie małżeństw  225, Kupno-sprzedaż 228

Zarządca  /231

Dzierżawca  /233

Pracownicy gastronomii  /239

Mężczyźni zatrudnieni w lokalach gastronomicznych i noclegowych  /241

Kobiety zatrudnione w lokalach gastronomicznych i noclegowych  /245

Cukiernik - zawód wyjątkowy  /247

Udział gastronomów w życiu lokalnym  /255

Goście  /257

VI. Źródła dochodu gospodarzy lokali gastronomicznych i noclegowych

Produkcja i wyszynk alkoholu /261

Przywileje piwowarskie i spory o wyszynk 261, Wyszynk w okresie pouwłaszczeniowym  265

Rolnictwo  /269

Produkcja i sprzedaż żywności  /271

Rzemiosło  /273

Transport  /275

Transport towarów 275, Przewóz ludzi 276, Stacje paliwowe  277

VII. Menu w lokalach gastronomicznych i noclegowych

Posiłki  /283

Mięso i wędliny  /285

Nabiał  /291

Ryby  /293

Owoce i warzywa  /295

Zioła i przyprawy  /297

Wyroby cukiernicze  /299

Napoje alkoholowe  /301

Piwo 301, Wino 309, Wódka 314, Likier 315

Napoje bezalkoholowe  /321

Woda sodowa 321, Kawa 322

Działalność pozagastronomiczna  

Rozrywka /327

Zabawy taneczne 327, Bale 333, Rozrywki karnawałowe 335, Gry towarzyskie 338, Kości 338, Karty 339, Paszysz 341, Rozrywki sportowe 341, Bilard 343, "Bicie garnka" - "Bicie koguta" 345, Koncerty 346, Muzyka do zabawy 351, Śpiewy 355, Przedstawienia teatralne 357

Wystawy  /361

Prezentacje eksperymentów naukowych  /363

Niezwykłości  /365

Stereoskop /367

Kino  /369

Przyjęcia okolicznościowe  /373

Jubileusze 373, Uroczystości okazjonalne 374, Świniobicie  375, Święto czereśni  377, Dożynki  378, Otwarcie nowego lokalu  379

Uroczystości i przyjęcia rodzinne  /381

Urodziny 381, Chrzciny  381, Wesela 381, Stypy 384, Licytacje i aukcje  /385

Punkty alarmowe straży pożarnej  /389

IX. Lokale gastronomiczne i noclegowe jako miejsce spotkań organizacyjnych

Miejsca spotkań organizacji gospodarczych i zawodowych  /393

Miejsce spotkań członków związku kupieckiego 393, Miejsca spotkań cechu piekarzy i cukierników  394, Miejsca spotkań myśliwych  397, Miejsca spotkań pszczelarzy 398

Miejsca spotkań związków towarzyskich /399

Miejsca spotkań klubów palaczy 399, Miejsca spotkań towarzystw turystycznych  400, Miejsca spotkań zwolenników medycyny naturalnej 400, Miejsca spotkań członków towarzystwa ochrony zwierząt  402, Miejsca spotkań towarzystw śpiewaczych 403, Resursa Miejska 404

Miejsca spotkań organizacji sportowych  /405

Basen miejski  /415

Miejsca spotkań urzędników urzędników miejskich /417

Miejsca spotkań członków partii politycznych  /419

Miejsca wyborów /423

Miejsca spotkań byłych żołnierzy /425

Miejsca spotkań byłych jeńców wojennych  /427

X. Lokale gastronomiczne i noclegowe jako miejsca dłuższego pobytu

Lokale gastronomiczne i noclegowe jako miejsca zamieszkania /431

Lokale gastronomiczne i noclegowe jako miejsca wypoczynku /433

Lokale gastronomiczno-noclegowe w czasach wojen /435

IX. Topografia lokali gastronomicznych i noclegowych w powiecie 

Lokale gastronomiczne i noclegowe w miastach /443

Dzierżoniów 443, Niemcza 475, Bielawa 480

Lokale gastronomiczne i noclegowe we wsiach /499

Bartoszów 499, Chwalęcin 500, Dobrocin 500, Gilów 500, Gola Dzierżoniowska 501, Janiszyn 502, Jaźwina 502, Jędrzejowice 504, Jodłownik 504, Józefówek 507, Kamionki 507, Kiełczyn 510, Kietlice 510, Kietlin 511, Kołaczów 511, Książnica 511, Kuchary 511, Kuźnica 512, Lasocin 512, Ligota Mała 515, Ligota Wielka 515, Łagiewniki 516, Młynica 516, Mościsko 517, Dolne Mościsko 517, Środkowe Mościsko 517, Górne Mościsko 518, Myśliszów 518, Nowa Wieś Niemczańska 519, Nowizna 519, Oleszna 522, Ostroszowice 522, Owiesno 523, Pieszyce 526, Piława Dolna, 536, Piława Górna 537, Górna Piława II 538, Gnadenfrei /539, Górna Piława I 542, Piskorzów 543, Podlesie 547, Potoczek 547, Przerzeczyn Zdrój 548, Przystronie 548, Radzików 549, Ratajno 549, Rościszów 552, Roztocznik 556, Ruszkowice 556, Sieniawka 557, Sienice 558, Słupice 558, Sokolniki 559, Stoszów 559, Trzebnik 560, Tuszyn 560, Uciechów 561, Wilków Wielki 562, Włóki 562

Podsumowanie  /567

Tabele i wykresy /571

Spis ilustracji  /579

Spis tabel i wykresów /597

Indeks nazwisk /599

Źródła i literatura /623