O czerwoną Rosję, czerwoną Europę i czerwony świat. Studia o potencjale militarnych Sowietów w latach 1918-1941

Autor: Aleksander Smoliński

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 638

Okładka: miękka

Format: 16,0 cm x 22,7 cm

[Jest to] bardzo ciekawy i wartościowy tom studiów dotyczących szeroko rozumianego potencjału militarnego Sowietów z lat 1918-1941 […]. Aleksander Smoliński zajął się analizą zagadnień i problemów badawczych, które w dotychczasowym dorobku polskiej historiografii były praktycznie nieobecne. Warto także odnotować, że w przypadku części poruszanych przez autora kwestii modyfikuje on dotychczasowy stan wiedzy historyków polskich oraz obala wiele poglądów opartych na stereotypach, narosłych przez lata wokół Armii Czerwonej oraz wojny polsko-radzieckiej z lat 1919-1920-1921.

(Z recenzji prof. dr hab. Michała Klimeckiego)

Zawarte w tomie teksty, poza nowym spojrzeniem na szereg zagadnień poruszanych już wcześniej, otwierają także nowe, dotychczas wcale lub bardzo słabo eksploatowane wątki badawcze. […] publikacja będzie cennym uzupełnieniem dotychczasowego stanu badań polskiej historiografii dotyczących różnorodnych aspektów związanych z militarnymi dziejami sowieckiej Rosji oraz ZSRR z lat 1918-1941, a także wojny polsko-sowieckiej, która w XX w. była jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Polski i Europy. O dużej wartości merytorycznej rozprawy przesądza nie tylko ilość zebranego materiału, lecz również jego ocena, analiza i wyprowadzenie syntetycznych wniosków.

(Z recenzji dr. hab. Tomasza Kośmidera, prof. AON)

Spis treści:

Wstęp /13

KARIERA WOJSKOWA I POLITYCZNA WYBRANYCH PRZEDSTAWICIELI KADRY DOWÓDCZEJ I POLITYCZNEJ 1 ARMII KONNEJ W CZASIE TRWANIA ORAZ PO ZAKOŃCZENIU WOJNY DOMOWEJ W ROSJI /27

Wprowadzenie /27
Przykłady karier wybranych przedstawicieli kadry dowódczej i politycznej i armii konnej w czasie trwania oraz po zakończeniu wojny domowej w Rosji /36
Siemion Michajłowicz Budionny /37
Klimient Jefriemowicz Woroszyłow /46
Jefim Afanasjewicz Szczadienko /59
Oka Iwanowicz Gorodowikow /62
Josif Rodionowicz Apanasienko /67
Siemion Konstantinowicz Timoszenko /71
Grigorij Iwanowicz Kulik /77
Daniło Fiodorowicz Sierdicz /84
Zakończenie /86

DEZERCJE Z ROBOTNICZO-CHŁOPSKIEJ ARMII CZERWONEJ W CZASIE WOJNY Z RZECZPOSPOLITĄ POLSKĄ Z LAT 1919-1920-1921 I PODCZAS WOJNY DOMOWEJ W ROSJI W LATACH 1918-1922 /99

Wprowadzenie /99
Problem dezercji z robotniczo-chłopskiej Armii Czerwonej podczas wojny domowej w Rosji i w czasie wojny polsko-sowieckiej /102
Zakończenie /157

ROZBOJE, RABUNKI I POGROMY ŻYDÓW DOKONANE PRZEZ FORMACJE 1 ARMII KONNEJ NA POŁUDNIU ROSJI ORAZ NA UKRAINIE I W POLSCE. STOSUNEK DO JEŃCÓW POLSKICH W 1920 R. /167

Wprowadzenie /167
Zajęcie Rostowa przez 1 Armię Konną oraz pierwszy poważny kryzys dyscypliny w jej szeregach (styczeń-luty 1920 r.) /171
Rozboje, grabieże i nadużycia formacji 1 Armii Konnej podczas jej marszu na polski teatr działań wojennych (kwiecień-maj 1920 r.) /185
Różnorodne przestępstwa i nadużycia formacji "Konarmii" podczas jej walk na polskim teatrze działań wojennych (maj-wrzesień 1920 r.) /195
Rozboje, rabunki i pogromy ludności żydowskiej dokonane przez formację 1 Armii Konnej na Ukrainie we wrześniu i październiku 1920 r. /214
Stosunek "Konarmiejców" do jeńców polskich w 1920 r. /226
Zakończenie /235

STAN TECHNICZNY ORAZ MOŻLIWOŚCI PRZEWOZOWE KOLEJNICTWA ROSYJSKIEGO I SOWIECKIEGO W OKRESIE WOJNY DOMOWEJ W ROSJI ORAZ WOJNY Z RZECZĄPOSPOLITĄ POLSKĄ (LATA 1918–1922) /245

Wprowadzenie /245
Stan kolejnictwa rosyjskiego i sowieckiego w latach 1918-1922 /251
Zakończenie /285

POCIĄGI PANCERNE 1 ARMII KONNEJ. ZARYS ORGANIZACJI PODCZAS ROSYJSKIEJ WOJNY DOMOWEJ ORAZ WOJNY POLSKO-SOWIECKIEJ (LATA 1919–1921) /295

Wprowadzenie /295
Światowa kariera pociągów pancernych oraz ich znaczenie podczas rosyjskiej wojny domowej z lat 1918-1922 /297
Dzieje pociągów pancernych 1 Armii Konnej (1919-1921) /314
Zakończenie /380

SOWIECKI POTENCJAŁ MILITARNY ORAZ STAN ORGANIZACYJNY I LICZEBNY ROBOTNICZO-CHŁOPSKIEJ ARMII CZERWONEJ W PRZEDEDNIU WOJNY Z NIEMCAMI. SYTUACJA NA DZIEŃ 22 CZERWCA 1941 R. /387

Wprowadzenie /387
Sowiecki potencjał militarny oraz stan organizacyjny i liczebny robotniczo-chłopskiej Armii Czerwonej w przededniu wojny z Niemcami. Sytuacja na dzień 22 czerwca 1941 r. /393
Centralne organy władzy wojskowej oraz specyficzne cechy Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej /393
Piechota - dywizje i korpusy strzeleckie /398
Kawaleria samodzielna - dywizje i korpusy oraz zmiany organizacyjne zachodzące w tej broni w drugiej połowie lat trzydziestych i w przededniu wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej /405
Artyleria - organizacja, posiadany sprzęt oraz środki transportu /410
Korpusy zmechanizowane - organizacja formacji pancernych i zmotoryzowanych oraz ich uzbrojenie /427
Siły powietrzne - organizacja i posiadany sprzęt lotniczy oraz ich organizacja i uzbrojenie wojsk obrony powietrznej kraju /445
Wojska Pograniczne /465
Rozbudowa sowieckich sił zbrojnych - plany i ich realizacja w drugiej połowie lat trzydziestych oraz na początku lat czterdziestych. Koncentracja sił Armii Czerwonej na zachodniej granicy ZSRS /465
Niemieckie oceny potencjału militarnego Sowietów na dzień 22 czerwca 1941 r. /476
Cechy charakterystyczne Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej z lata 1941 r. oraz "krasnoarmiejców" służących wówczas w jej szeregach /479
Ordre de Bataille sił Robotniczo-Chłopskiej Armii Czerwonej skierowanych przeciw Wehrmachtowi - stan na dzień 22 czerwca 1941 r. /494
Zakończenie /536

Podsumowanie /555
Bibliografia selektywna /561
Indeks osobowy /597
Indeks geograficzny /615
Wykaz ilustracji /623
Summary. For "red" Russia, "red" Europe and "red" world. A study on the soviet military potential in 1918-1941 /633