O Słowianach cz.1. Piastowie, legendy i niewolnicy

Autor: Igor D. Górewicz

Rok wydania: 2023

Liczba stron: 413

Okładka: miękka

Format: 15,00 cm x 21,00 cm

Seria: O Słowianach

Z narodami jest jak z ludźmi. Nikt nie pamięta własnych narodzin i chcąc poznać ich okoliczności zdany jest na tych, którzy je obserwowali. Dlatego obrazu początków Polski poszukujemy w kronikach krajów sąsiednich i zapiskach podróżników odwiedzających kraj Mieszka. Ważne okazują się legendy dynastyczne, przekazane przez Anonima tzw. Galla, którym odmawiano wartości historycznej. Najnowsze ustalenia archeologów zdają się jednak potwierdzać, że na dwa lub trzy pokolenia przed Mieszkiem I, w Wielkopolsce podejmowano działania zmierzające do stworzenia nowej organizacji politycznej, a to pokrywa się z przekazami o Siemowicie, Lestku i Siemomyśle. Od jakiegoś czasu rozważa się tezę o tym, że Piastowie środki na budowę swojego państwa czerpali z handlu niewolnikami. Choć brak jest niezbitych dowodów historycznych lub archeologicznych, to istnieją liczne i bardzo mocne przesłanki, które sprawiają, że pytania dotyczą raczej nie samego istnienia procederu, ale jego skali i wpływu na powstanie Polski. Zagadnienie niewolnictwa wśród Słowian budzi skrajne emocje, od wyparcia, po złośliwą satysfakcję, że etnos ten nadawał się wyłącznie na „żywy towar”, a współczesne narody słowiańskie zachowały niewolniczy charakter. Niniejsza książka przybliża więc terminologię w językach słowiańskich, w tekstach łacińskich, greckich, arabskich i hebrajskich. Śledzi przyczynę utożsamienia pojęcia „niewolnik” i „Słowianin” oraz zastanawia się nad pochodzeniem niewolników sprzedawanych w całej Europie i krajach islamu. Czy faktycznie byli to tylko Słowianie? Przytacza losy ludzi, którzy popadli w niewolę, zwłaszcza tych, którzy trafili do zupełnie obcej cywilizacji. Czy faktycznie potomkowie słowiańskich niewolników mówią dziś językami słowiańskimi? A może hiszpańskim, arabskim, lub niemieckim?

(opis wydawcy)

Spis treści: 

Od autora     /9 

Część pierwsza 

Piastowie przed Piastami 

Rozdział pierwszy 

Początki Piastów i Polski wg „Galla” Anonima    /17 

Pierwsza kronika nie całkiem anonimowa    /17 

Łatwowierni i niewierni    /21 

Zdekodować ciąg pokoleń    /28 

Opowieści czasu mitycznego    /32 

Rozdział drugi 

Czy Piast był Piastem? 

Historia i archeologia o początkach dynastii    /40 

Co na to archeologia?    /51 

Rozdział trzeci 

Kim byli Piast i Rzepicha, mężczyzna i kobieta w micie początków Polski?    /67

Zarys scenariusza    /67

Życie codzienne i od święta    /70

Powiedz mi jak masz na imię, a powiem Ci kim jesteś    /74

Kołodziej, rolnik czy... tłuk?    /74

Rzepka czy Rzepicha?    /78

Razem przez mit    /80

Z Chaosu Kosmos    /83

Hermeneutyka i egzegeza    /85

Rola mitu    /93

Część druga

Gorączka srebra i niewolnictwo

Rozdział czwarty

Słowianin = niewolnik? Podstawowe pojęcia   / 99

Tropiąc niewolnych w martwym języku     /100

Decimi czyli dziesiętnicy    /104

Sclavus    /106

Terminy słowiańskie    /111

Czeladź    /111

Otrok    /114

Chołopi    /115

Kobylnicy - przypadek szczególny    /117

Wietnicy    /119

Osadnictwo jenieckie    /121

Rozdział piąty

Niewolnicy (nie tylko) słowiańscy i (nie tylko) u Słowian   /128

Etapy rozwoju niewolnictwa w Europie Środkowo-Wschodniej    /128

Asymilacja    /128

Eksploatacja    /134

Feudalizacja    /138

Pozycja prawna    /141

Człowiek przedmiotem    /141

Zbiegowie   /148

Miłość w kajdanach    /153

Przed sądem    /155

Osadzanie i przesiedlanie w Europie    /159

Rozdział szósty

Gdzie się rodzą niewolnicy    /162

Sąsiedzi Moraw i Czech    /175

Nad Odrą, Łabą i Bałtykiem    /178

W Europie Wschodniej i Południowej    /191

W Skandynawii i dalej    /195

Rozdział siódmy

Czy Kościół zwalczał niewolnictwo?    /202

Etyka czy koniunktura?    /202

Podwójne standardy     /203

Stanowisko władz świeckich    /214

Indywidualne akty dynastów    /217

Rozdział ósmy

Żywe srebro za żywy towar    /221

Gorączka srebra    /221

Ruski łącznik     /228

Kim byli Rusowie    /235

Skarby na słowiańskim wybrzeżu    /248

Wolin - węzeł komunikacyjny Bałtyku i Odry    /256

Skarby    /257

I znów krótko o „wikingach”    /261

Ile kosztował człowiek?    /266

Rozdział dziewiąty

Na kupieckich szlakach    /279

Szlaki handlowe i pośrednicy    /279

Organizacja handlu w Europie    /279

Ku południowemu zachodowi i wschodowi     /284

Sztafeta    /292

Ibrahim Ibn Jakub i kupcy żydowscy    /295

Praga    /300

Radanici    /306

Rozdział dziesiąty

W świecie islamu    /311

Pierwsi wśród muzułmanów    /311

As-Saqāliba    /311

Wojownicy i osiedla słowiańskie    /315

Stereotypy wobec Słowian    /319

Kariery    /327

W północnej Afryce    /328

Słowiańskie Al-Andalus    /332

Kulturalny Słowianin    /335

Rozdział jedenasty

Srebro i niewolnicy a sprawa polska    /338

Srebrne grody    /341

Po co w grodach srebro?    /346

Wypłaty dla drużyny    /348

Piastowie i Wieleci     /354

Zbytki jak z Baltony   /354

Niech zmarli przemówią    /356

Elity o szerokich horyzontach    /363

Co z tego wynika?    /368

Zakończenie   /381

Źródła ilustracji    /389

Literatura    /393