Nowożytna historia Japonii. Od czasów Tokugawów do współczesności

Autor: Andrew Gordon 

Rok wydania: 2010

Ilość stron: 496

Oprawa: twarda

Format: 17,0 cm x 24,0 cm

Uwaga! Nieznaczne zarysowania okładki

Doświadczenia mieszkańców Japonii z ostatnich dwustu lat składają się na fascynującą historię przemian epoki nowożytnej. Te dwa stulecia to czas niezwykłych przemian w Japonii i na całym świecie. Amerykański historyk Andrew Gordon w swojej klasycznej pracy przedstawia fascynującą historię tego kraju od roku 1800 - czasu kryzysu politycznego i społecznego pod władzą Tokugawów - do współczesności w powiązaniu z wydarzeniami w Europie i Ameryce.
Po upadku Tokugawów i modernizacji w XIX wieku Japonia sprawnie przeszła od statusu półkolonii do pozycji mocarstwa. Autor analizuje epokę imperialną ery Meiji, kończąc na niszczącym doświadczeniu drugiej wojny światowej i jej następstwach. Przedstawia także powojenną historię Japonii i problemy, które stoją obecnie przed jej społeczeństwem.
Mimo że głównym tematem książki są wspólne doświadczenia Japonii i innych krajów, Gordon ukazuje także doświadczenia wyróżniające Japonię. Pokazuje m.in. jak szczególne cechy stanu samurajów wpłynęły na modernizację w drugiej połowie XIX wieku. Podkreśla charakterystyczną dla nowożytnej historii Japonii potężną rolę państwa.

Spis treści:

Spis ilustracji  /9

Nota od tłumaczki  /12

Przedmowa  /13

Sprawy jedności i nowożytnego doświadczenia /13

Wprowadzenie. Trwałe ślady dalszej przeszłości  /19

Geografia i klimat   /19

Instytucje życia politycznego  /21

Wcześniejsze kontakty ze światem zewnętrznym  /22

CZĘŚĆ I. KRYZYS REŻIMU TOKUGAWÓW

Rozdział 1. Ustrój polityczny za Tokugawów /29

Zjednoczenie  /30

Polityczne układy Tokugawów  /33

Panowie feudalni (daimyo)  /34

Instytucja cesarza  /36

Samuraje  /37

Chłopi i mieszczanie  /38

Obrzeża kraju i społeczeństwa  /39

Rozdział 2. Przemiany społeczne i ekonomiczne  /45

Ożywienie gospodarcze w XVII wieku  /45

Zagadki stagnacji i ożywienia  /53

Rozdział 3. Świat intelektualny schyłku epoki Tokugawów  /62

Ideologiczne podstawy siogunatu Tokugawów  /62

Różnorodność i sprzeczności kultury  /65

Reforma, krytyka i buntownicze idee /72

Rozdział 4. Obalenia Tokugawów  /78

Zachodnie mocarstwa i nierównoprawne traktaty  /79

Upadek władzy Tokugawów  /83

Polityka terroru i kompromisu  /88

Ruch na rzecz odnowy bakufu, bunt Satsumy i Choshi oraz niepokoje wewnętrzne  /90

CZĘŚĆ II. REWOLUCJA NOWOŻYTNA, 1868-1905

Rozdział 5. Rewolucja samurajów  /95

Założenia rewolucji nacjonalistycznej  /97

• Zjednoczenie polityczne i biurokracja centralna  /97
• Eliminacja systemu przywilejów stanowych  /100
• Armia z poboru  /102
• Obowiązkowa edukacja  /103
• Monarchia w centrum władzy  /105

Budowa "bogatego kraju"  /107

Postawy wobec świata  /111

Rozdział 6. Uczestnictwo i protesty  /115

Dyskurs polityczny i kontrowersje  /116

Ruch na rzecz swobód i praw obywatelskich  /119

Bunty samurajów, powstania chłopskie i nowe religie  /125

Uczestnictwo kobiet w życiu publicznym  /129

Rewizja traktatów i polityka wewnętrzna  /133

Konstytucja Meiji  /134

Rozdział 7. Przemiany społeczne, ekonomiczne i kulturowe  /137

Właściciele ziemscy i dzierżawcy  /138

Rewolucja przemysłowa  /140

Siła robocza i warunki pracy  /145

Rozwój powszechnej edukacji i szkolnictwa wyższego  /151

Kultura i religia  /155

Utwierdzenie japońskiej tożsamości  /159

Rozdział 8. Imperium i porządek wewnętrzny  /164

Droga do mocarstwowości  /164

Konteksty imperium, kapitalizmy i budowy państwa  /175

Burzliwy świat polityki parlamentarnej  /179

Okres protestów ludowych  /185

Pobudzanie nacjonalizmu  /192

CZĘŚĆ III. IMPERIUM JAPONII. OD DOMINACJI DO RUINY

Rozdział 9. Gospodarka i społeczeństwo  /195

Boom czasu wojny  /196

Właściciele ziemscy, dzierżawcy i życie na wsi  /202

Życie  w miastach; klasa średnia i robotnicza  /207

Przemiany społeczne i ich odbicie w kulturze  /216

Rozdział 10. Dekoracja i cesarstwo w okresie międzywojennym  /224

Tworzenie rządów partyjnych  /225

Struktura rządów partyjnych  /229

Wyzwania ideologiczne  /231

Strategie władzy w demokratycznym cesarstwie  /235

Japonia, Azja i mocarstwa zachodnie  /240

Rozdział 11. Wielki Kryzys i jego skutki  /252

Kryzys ekonomiczny i społeczny  /252

Przełamywanie impasu; nowe prądy w polityce zagranicznej  /258

Droga do nowego porządku społecznego i ekonomicznego  /266

Droga do nowego porządku politycznego  /271

Rozdział 12. Japonia w czasach wojny  /281

Eskalacja wojny w Chinach  /281

W przeddzień Pearl Harbor  /284

Wojna na Pacyfiku  /288

Mobilizacja do wojny totalnej  /291

Życie w warunkach wojennych  /298

Zakończenie wojny  /304

Obciążenia i dziedzictwo wojny  /307

Rozdział 13. Japonia pod okupacją. Nowe początki i trwałe struktury  /310

Znieść to, co jest nie do zniesienia  /310

Amerykański program: demilitaryzacja i demokratyzacja  /314

Reakcje Japończyków /321

Kurs zwrotny  /327

Droga do odbudowy i niezależności: nowy "nierównoprawny traktat"?  /329

CZĘŚĆ IV. JAPONIA POWOJENNA I WSPÓŁCZESNA, LATA 1952-2000

Rozdział 14. Przemiany gospodarcze i społeczne  /334

Powojenny "cud gospodarczy"  /335

Wzorce wspólnoty, rodziny, szkoły i pracy, które przetrwały wojnę  /341

Wspólne doświadczenia i ujednolicanie stylów życia w czasach powojennych  /345

Stare różnice i nowe przetasowania  /351

Polityka społeczna wobec stabilności i przemian  /355

Wizje i obraz stabilności społecznej i przemian  /358

Rozdział 15. Polityczne walki i kompromisy epoki przyspieszonego wzrostu /365

Walki polityczne  /365

Polityka kompromisu  /377

Powiązania globalne: kryzys naftowy i koniec epoki przyspieszonego wzrostu  /388

Rozdział 16. Globalne mocarstwo w spolaryzowanym świecie. Japonia w latach 80. XX wieku  /393

Nowe role w świecie i nowe napięcia  /393

Gospodarka: prosperity mimo kryzysu naftowego  /402

Polityka: złote lata konserwatyzmu  /406

Społeczeństwo i kultura w okresie prosperity lat 80  /411

Rozdział 17. Po okresie powojennym  /418

Koniec ery Showa i nowe oblicze cesarza-symbolu  /418

Koniec hegemonii Partii Liberalno-Demokratycznej  /421

Balon gospodarczy pęka  /424

Japońska choroba końca wieku?  /432

Problemy na przyszłość  /442

Aneks A. Premierzy Japonii w latach 1885-2001  /449

Aneks B. Rozkład głosów i miejsc w parlamencie, wybory do izby niższej w latach 1945-2000  /451

Przypisy  /458

Wybrana bibliografia  /476

Indeks osób  /485

Indeks nazw geograficznych  /493