Non omnis moriar. Katolicki cmentarz w Mogilnie

Redakcja: Danuta Konieczka-Śliwińska

Rok wydania: 2025

Liczba stron: 202 

Okładka: miękka

Format: 14,8 cm x 21,0 cm

Wydanie 2

Oddajemy do Państwa rąk zbiorowe opracowanie dziejów i współczesnej architektury cmentarza katolickiego w Mogilnie, wzbogacone o krótkie biogramy osób zasłużonych (dla miasta i regionu), których groby znajdują się na tym cmentarzu. Nasze poszukiwania badawcze oparliśmy przede wszystkim na archiwaliach zgromadzonych w Archiwum Archidiecezjalnym w Gnieźnie, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Gnieźnie, Państwowym Archiwum w Inowrocławiu i Bydgoszczy oraz Wydziale Oświaty Urzędu Miejskiego w Mogilnie, Urzędzie Stanu Cywilnego w Mogilnie i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Mogilnie. Przeprowadziliśmy rozległą kwerendę biblioteczną, by dotrzeć do wszystkich publikacji i artykułów prasowych, podejmujących wątek cmentarza mogileńskiego. Wiele istotnych informacji udało nam się pozyskać bezpośrednio z tablic i płyt nagrobnych. Nieocenionym źródłem okazały się również wywiady i rozmowy z mieszkańcami Mogilna i okolic, rodzinami zmarłych, lokalnymi regionalistami. Podstawowym źródłem do ustalenia listy osób zasłużonych, a następnie do opracowania ich biogramów były ankiety zgłoszeniowe, będące odzewem miejscowej społeczności na apel Mogileńskiego Towarzystwa Kultury, publikowane na łamach „Rozmaitości Mogileńskich” i kolportowane podczas imprez okolicznościowych w 2006 r.

Pozostając wiernymi pierwotnemu celowi, jaki przyświecał inicjatywie wydania niniejszej publikacji, ze świadomością pewnych braków – postanowiliśmy utrwalić aktualny stan naszej wiedzy o mogileńskim cmentarzu, mając nadzieję, iż w ten sposób zapoczątkujemy dalsze poszukiwania, mogące zaowocować w przyszłości bardziej kompletną i obszerniejszą monografią.

(z Wprowadzenia Danuty Konieczki-Śliwińskiej)

Spis treści:  

Przedmowa do drugiego wydania (Danuta Konieczka-Śliwińska) /13

Wprowadzenie (Danuta Konieczka-Śliwińska) /15

Rozdział I. Zarys dziejów cmentarza parafialnego w Mogilnie (Karolina Michalska) /27

Kościół św. Klemensa /30

Wczesne dzieje cmentarza do roku 1914  /36

Dzieje cmentarza od 1914 roku do 1939 roku /48

Cmentarz mogileński w okresie hitlerowskiej okupacji /52

Dzieje cmentarza w okresie powojennym /54

Rozdział II. Ocalić od zapomnienia... - przykład rewitalizacji najstarszej części mogileńskiego cmentarza (Radosław Trepiński) /61

Rozdział III. Organizacja i zarządzanie współczesnym cmentarzem w Mogilnie (Hieronim Rumianowski)  /71

Zasady pochówku zmarlych i utrzymania grobów w świetle polskiego prawa cywilnego /71

Część cmentarza administrowana przez parafie pw. św. Jana Apostoła i św. Jakuba /76

Część cmentarza administrowana przez parafię pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy /78

Część cmentarza administrowana przez parafię pw. św. Faustyny /80

Rozdział IV. Współczesna architektura cmentarza w Mogilnie (Zofia Zielińska) /83

Aleja główna (Z. Zielińska) /83

Kaplica-mauzoleum (K. Michalska) /92

Pomnik ks. Piotra Wawrzyniaka (H. Rumianowski) /102

Grób powstańców wielkopolskich (E. Kozłowski) /103

Pomnik Ofiar Katynia (P. Majcherkiewicz)  /107

Groby bohaterów regionalnych i narodowych (K. Michalska) /110

Miejsce spoczynku Władysława Kowalskiego i Sylwestra Radomskiego /111

Grób Tadeusza Wesołowskiego /112

Kwatera żołnierzy serbskich (K. Michalska) /114

Grób szczątków ludzkich z cmentarza poewangelickiego w Mogilnie (P. Majcherkiewicz) /118

Kwatery żołnierzy Armii Radzieckiej (T. Kujawa)  /119

Kwatery Zgromadzenia Sióstr Służebniczek Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny (Z. Zielińska)  /121

Groby powstańców z 1863 roku (E. Kozłowski) /124

Pomniki ważne historycznie oraz ciekawe architektonicznie, rzeźby i krzyże (E. Kozłowski) /124

• Chrystus Zmartwychwstały /124
• Rzeźba Matki Boskiej /125
• Krzyż Tysiącleci /125
• Pomnik Pięciu Krzyży /125
• Pokój Wam /126
• Pomnik Nadziei /127
• Grobowiec Junków /128
• Groby Brodowskich /129
• Grobowiec Feichtów /130
• Grobowiec Chudzińskich /131
• Nagrobek Lewandowskich /131
• Nagrobek Przybylskich /132
• Grobowiec Chojnackiego /133
• Nagrobek Hausschilda /135
• Nagrobek Kaźmierczakówny /135

Rozdział V. Aby imię przynajmniej po nas zostało... - zasłużeni dla miasta i regionu pochowani na mogileńskim cmentarzu (Zofia Zielińska, Maria Chmielewska, Maria Ornatek, Zygmunt Ornatek, Przemysław Majcherkiewicz, Danuta Konieczka-Śliwińska) /139

Rozdział VI. Duchowy i kulturowy wymiar cmentarza (ks. Andrzej Panasiuk) /179

Wykaz biografii /189

Indeks nazwisk /193